سازمان ملل عضویت اسرائیل را لغو می‌کند؟

جمیله کدیور در یادداشتی با این عنوان نوشت: در حالی که میلیون‌ها فلسطینی در شرایط سخت ناشی از نکبه دوم در سرزمین‌های اشغالی به سر می‌برند، رژیم صهیونیستی پس از سال‌ها انتقادات تند از آژانس امداد رسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (آنروا)، در ۲۸اکتبر۲۰۲۴ (۷آبان) برای ممنوعیت آن به عنوان یکی از شاهدان اصلی جنایت‌های اسرائیل طی بیش از ۷دهه، دو قانون تصویب کرد.

لایحه اول هرگونه تماس مقامات اسرائیلی با آنروا را ممنوع اعلام کرد و توافقنامه ۱۹۶۷بین سازمان ملل و اسرائیل را که به آنروا اجازه می‌داد خدمات خود را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین گسترش دهد و اسرائیل متعهد به تسهیل کار آژانس شود را لغو کرد. لایحه دوم آنروا را از انجام هر خدمت و فعالیتی در قلمرو تحت کنترل اسرائیل منع کرد. این مصوبه شامل سرزمین‌های فلسطینی است که از سال ۱۹۶۷اشغال شده‌اند، جایی که تقریباً سه میلیون فلسطینی به عنوان پناهنده ثبت‌نام کرده اند. اجرای این دو قانون از سه ماه دیگر باعث می‌شود که آنروا جرم انگاری شود و نتواند مجوز‌های ورودی برای فعالیت در کرانه باختری و نوار غزه را که هر دو تحت کنترل اسرائیل هستند، دریافت کند. دو هفته قبل از رای گیری در کنست هم، اسرائیل اراضی را که مقر آنروا در آن قرار داشت، مصادره کرد. به جای مقر آنروا، قرار است مستعمره‌ای ساخته شود که میزبان ۱۴۰۰واحد شهرکسازی است.

رای کنست نقض تعهدات اسرائیل بر اساس قوانین بین‌المللی است. اجرای این مصوبات به عملکرد بیش از ۷۰ساله این سازمان در سرزمین‌های اشغالی فلسطین خاتمه می‌دهد. پس از جنگ ۱۹۴۸، آنروا با قطعنامه ۳۰۲ (IV) مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۸دسامبر ۱۹۴۹یعنی یک سال پس از نکبه اول فلسطین و اولین نسل کشی فلسطینیان توسط اسرائیل برای اجرای برنامه‌های امدادی و کاری مستقیم برای آوارگان فلسطینی تأسیس شد.

آژانس در ۱مه ۱۹۵۰فعالیت خود را آغاز کرد. خدمات آژانس شامل آموزش، مراقبت‌های بهداشتی، امداد و خدمات اجتماعی، زیرساخت‌ها و بهسازی اردوگاه، تامین مالی و کمک‌های اضطراری از جمله در زمان درگیری‌های مسلحانه اعلام شد. زمانی که آژانس در۱۹۵۰فعالیت خود را آغاز کرد، به نیاز‌های حدود ۷۵۰۰۰۰آواره فلسطینی پاسخ می‌داد. امروزه حدود ۵.۹میلیون آواره فلسطینی واجد شرایط دریافت خدمات آنروا هستند. در غیاب راه حلی برای مشکل آوارگان فلسطینی، مجمع عمومی بار‌ها مأموریت آنروا را تمدید کرده و اخیراً تا ۳۰ژوئن ۲۰۲۶تمدید شد. آنروا از بدو تاسیس به رفاه و توسعه انسانی چهار نسل از آوارگان فلسطینی کمک کرده است، افرادی که محل سکونت آنها در بازه زمانی بین اول ژوئن ۱۹۴۶تا ۱۵مه ۱۹۴۸فلسطین بوده و در نتیجه جنگ ۱۹۴۸خانه و وسایل زندگی خود را از دست داده اند و بازماندگان آنها.

در سال ۱۹۴۸که سرزمین فلسطین غصب شدو فلسطینیان از سرزمین خود آواره شدند، آنروا به عنوان راه حلی برای خاموش کردن اعتراضات تاسیس شد. فلسفه آنروا ارائه خدمات به آوارگان فلسطینی و بازماندگان آنها در مقابل غصب سرزمین، املاک و اموال آنها بود. از آنجایی که آوارگان فلسطینی زیادی علاوه بر کرانه باختری و غزه، درکشور‌های دیگر از جمله در لبنان، سوریه، اردن حضور داشتند، با حمایت آنروا از آنها، این کشور‌ها هم دست از شکایت برمی داشتند.

در این سالها، آنروا نه فقط یادآور اشغالگری اسرائیل، نسل کشی ۱۹۴۸و سایر جنایات تاریخی اسرائیل علیه فلسطینیان بود، بلکه به عنوان حافظه جمعی و حکایت کننده وضعیت آوارگان فلسطینی طی ۷۶سال اشغالگری، یادآور واقعیت تلخ آوارگان وابسته به کمک‌های بین المللی در تلاش برای بقا ست. برای حذف این حافظه تاریخی، اسرائیل از همان استراتژی همیشگی شیطان سازی استفاده کرده است. این استراتژی بخشی از یک حرکت بزرگتر برای پاک کردن هویت و تاریخ مستند و آرشیو آوارگان فلسطینی و جنایات اسرائیل است.

در بیش از یک سال جنایت اسرائیل، آنروا در خط مقدم تلاش‌ها برای تامین غذا، کمک‌های پزشکی و سرپناه برای جمعیت آواره فلسطینی در غزه بوده است. در حالی که ارتش اسرائیل به طور سیستماتیک در کنار کشتار فلسطینیان، درصدد نابودی کارکنان آنروا بوده و تا ۲۵اکتبر ۲۳۳نفر از آنها را کشته و ۷۰درصد از مدارس و مراکز توزیع و پزشکی آنروا را هدف گرفته است، پارلمان اسرائیل دو لایحه مختلف تصویب شده را برای غیرقانونی کردن آنروا و تبدیل نسل کشی اسرائیل به قوانین ملی پیش برد.

مصوبات جدید کنست را در درجه اول با هدف تشدید فشار‌ها بر ساکنان غزه و کرانه باختری، به منظور تسلیم آنها و تلاش برای حل کامل قضیه فلسطین در راستای طرح تخلیه غزه و اخراج ساکنان آن و پایان بخشیدن به حضور فلسطینیان در این سرزمین باید تلقی کرد. این مصوبات نه فقط علیه آنروا، بلکه اعلام جنگ علیه آوارگان فلسطینی است و در زمانی تصویب شده که آوارگان فلسطینی در بدترین شرایط معیشتی قرار دارند.

اجرای این قوانین، وضعیت آوارگان فلسطینی و حمایت از حقوق آنها از جمله «حق بازگشت» را تضعیف می‌کند. حمله به آنروا بخشی از یک تلاش قدیمی با هدف ازبین بردن حق بازگشت فلسطینیان و حذف حمایت‌های بین المللی بوده که در آن سازمان ملل حق بازگشت فلسطینیان به سرزمین‌هایی را که از آنجا بیرون رانده شده اند، به رسمیت شناخته است.

اسرائیل با ممنوع کردن آنروا، رسماً ارزش‌ها و نهاد‌های وابسته به سازمان ملل را به سخره گرفت. اسرائیل حیات ۷۶ساله خود را در تضعیف نظم بین المللی مبتنی بر قوانین (RBO) و تحقیر سازمان ملل که مهمترین رکن آن است، سپری کرده است. هرچند اسرائیل در سال ۱۹۴۸با رای مجمع عمومی تاسیس شد، در این سال‌ها احکام دادگاه‌های بین‌المللی و قطعنامه‌های متعدد سازمان ملل را نادیده گرفته، در طول جنگ غزه، بی توجهی به تصمیمات ارگان‌های مختلف سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی را درسایه حمایت‌های غرب بخصوص آمریکا شدت بخشیده است. از جمله:

مصوبات جدید کنست که از فعالیت آنروا در قلمرو حاکمیتی اسرائیل جلوگیری می‌کند، به عنوان اوج اعلان جنگ، نه فقط علیه فلسطینیان، میلیون‌ها نفری که حیاتشان به آژانس بستگی دارد، بلکه علیه نظام بین المللی است. اجرای این قانون، مستقیماً منشور سازمان ملل متحد را نقض می‌کند و ممانعت این رژیم برای کمک به ساکنان غزه، ناقض دستورات صادره از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری است که اسرائیل را به ارتکاب نسل‌کشی در غزه متهم کرده است. در این قوانین نمایندگان مجلس به وضوح به لغو توافقنامه منعقده بین سازمان ملل و اسرائیل در سال ۱۹۶۷زمانی که اسرائیل بر تمامی سرزمین‌های فلسطینی از جمله اردوگاه‌های آوارگان تسلط یافت، اشاره می‌کنند.

نتانیاهو اوایل سال جاری میلادی خواستار آن شد که آنروا که به گفته او «مشکل آوارگان فلسطینی را تداوم می‌بخشد و مدارس تحت نظارت آن به کودکان فلسطینی نسل کشی و ترور می‌آموزد…» توسط سازمان‌های امدادرسان مسئولیت پذیر دیگری جایگزین شود. با همین رویکرد اسرائیل حملات خود را به آنروا از آغاز نسل کشی خود در غزه تشدید کرد. در ژانویه ۲۰۲۴، اسرائیل آنروا را به “تروریسم” و بیش از ۱۳هزار تن از کارکنان آن را در غزه به دست داشتن در حمله ۷اکتبر متهم کرد که باعث شد بسیاری از کشور‌های غربی، از جمله آمریکا کمک مالی به آن را قطع و موجب کاهش چشمگیر بودجه آن شوند.

در ۱۰مه ۲۰۲۴نماینده رژیم صهیونیستی در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی عضویت کامل فلسطین در این سازمان، منشور سازمان ملل را داخل خردکن انداخت و آن را تکه تکه کرد. از زمانی که به درخواست آفریقای جنوبی پرونده نسل کشی علیه اسرائیل در دیوان بین المللی دادگستری مطرح شد، اسرائیل به طور مداوم دیوان را مورد حمله و توهین قرار داده است. رژیم صهیونیستی دستورات بالاترین نهاد قضایی سازمان ملل را بار‌ها نادیده گرفته، کنوانسیون نسل کشی را به خطر انداخته است. در ۲۹مارس ۲۰۲۴به اسرائیل دستور داد که اقدامات لازم و مؤثر را برای همکاری با آنروا و دیگر آژانس‌های سازمان ملل بدون تأخیر انجام دهد و فوراً خدمات اولیه و کمک‌های بشردوستانه را بدون هیچ مانعی در مقیاس بزرگ ارائه دهد و ظرفیت و تعداد گذرگاه‌های زمینی را به غزه افزایش دهد و آنها را تا زمانی که لازم باشد باز نگه‌دارد.

اسرائیل به جای تبعیت از دستور دیوان بین المللی دادگستری، تلاش‌های خود را برای غیرقانونی کردن آنروا تشدید و همزمان به آنروا حمله کرد. در ۲۴مه ۲۰۲۴دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه رای داد که اسرائیل باید «فورا» حمله نظامی خود به رفح را متوقف کند. دقایقی پس از این حکم، یکی از اردوگاه‌های رفح هدف حملات اسرائیل قرار گرفت. بنا بر رای دیگر دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۰ژوییه ۲۰۲۴درمورد گسترش سیاست شهرک‌سازی در مناطق اشغالی فلسطین «به شدت ابراز نگرانی» کرد و افزود که بهره‌برداری اسرائیل از منابع طبیعی این مناطق برخلاف تعهدات بین‌المللی آن به عنوان یک کشور اشغالگر است و حضور اسرائیل در مناطق اشغالی فلسطینی «غیرقانونی است و باید هرچه سریع‌تر پایان یابد».

نتانیاهو در ۲۷سپتامبر (۶مهر) در سخنرانی سازمان ملل با متهم کردن دادستان دیوان کیفری بین‌المللی به “یهودی‌ستیزی”، به انتقاد از سازمان ملل پرداخت و آن را “مرداب یهودی‌ستیزی” توصیف کرد. اندکی پس از این سخنرانی، اسرائیل، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل را «عنصر نا مطلوب» خوا ند و او را به «حمایت از تروریست‌ها، متجاوزین و قاتلان» متهم و از سفر به کشور منع کرد.

سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل در نشست شورای امنیت هم با تکرار اتهام زنی‌های این رژیم علیه آنروا، این نهاد را “یک جبهه تروریستی مخفی شده تحت پوشش یک آژانس بشردوستانه” خواند و کارکنان آن را به کشتن و ربودن شهروندان اسرائیلی در ۷اکتبر ۲۰۲۳متهم کرد.

اقدامات اسرائیل علیه نیرو‌های حافظ صلح سازمان ملل در لبنان هم در راستای دیگر اقدامات رژیم در تضعیف سازمان ملل باید دانست. در سال ۱۹۷۴مجمع عمومی به تعلیق عضویت آفریقای جنوبی به دلیل مخالفت بین المللی با سیاست‌های آپارتاید آن رأی داد. آیا سازمان ملل قادر است عضویت اسرائیل را تا زمانی که نسل کشی را متوقف کند و رژیم آپارتاید استعماری شهرک نشینان را از بین ببرد، لغو کند؟