دانستني ها در باره بلوغ دختران

بلوغ به معنی دوره‌ای از تغییرات است كه صفات ثانویه جنسی ایجاد شده و به توانایی باروری منجر می‌شود.

اختلالات و حتی روند طبیعی رشد و بلوغ فرزندان برای والدین دغدغه زیادی ایجاد می‌كند و در این نوشتار در مورد روند طبیعی رشد و مشكلاتی كه این مسیر دارد، خواهيم نوشت.

بلوغ طبیعی در دختران در اثر تغییرات هورمونی شروع می‌شود و سن شروع آن وابسته به شرايط ژنتيكي فرد است، هرچند عواملي چون وزن هم در اين رابطه بي‌تاثير نيست.

به نظر می‌رسد كه اگر دختر جوانی به وزن خاصی نرسد، روند بلوغ به تاخير مي‌افتد. به عبارت دیگر درصد چربی بدن دختران نقش مهمی ‌در شروع بلوغ دارد. براساس تحقیقات انجام شده میزان چربی بدن دختران باید به 23 درصد برسد تا بلوغ بموقع شروع شود.

همین‌طور نور آفتاب در این زمینه اهمیت ویژه‌ای دارد و دیده شده دخترانی كه در مناطقی آفتابی‌تر (نزدیك‌تر به خط استوا) زندگی می‌كنند، زودتر بالغ می‌شوند و دخترانی كه در روستا زندگی می‌كنند زودتر از دختران شهری به بلوغ می‌رسند.

از سوي ديگر، به تغذیه سالم نقش عمده‌ای در شروع روند بلوغ دارد، به طوری كه متوسط سن شروع بلوغ از سال 1850 تاكنون بتدریج كمتر شده، زیرا در این سال‌ها وضعیت تغذیه‌ای مردم و بخصوص زنان بسیار بهتر شده است.

همین‌طور نوع فعالیت فرد در سن بلوغ وی تاثیر دارد و در دخترانی كه ورزش‌های سنگین (در حد تمرینات حرفه‌ای) می‌كنند، سن بلوغ دیرتر آغاز می‌شود.

به هر حال شروع روند بلوغ با قد كشیدن شروع می‌شود، اما اولین علامتی كه مورد توجه قرار می‌گیرد، رشد پستان‌هاست.

به دنبال آن رشد موهای تناسلی شروع می‌شود و پس از آن حداكثر میزان قد كشیدن رخ می‌دهد و در نهایت دوره‌ های عادت ماهانه آغاز مي‌شود.

كل این تغییرات طی چهار تا 4.5 سال رخ می‌دهد. مراحل به صورت منظم و پی‌درپی رخ می‌دهد و اگر این روند در جایی متوقف شود یا به صورت غیرطبیعی رخ دهد نیاز به بررسی و تشخیص علت دارد.یكی دیگر از مسائلی كه موجب نگرانی والدین می‌شود سن شروع این تغییرات است.

سن شروع تغییرات بلوغ همان‌طور كه گفته شد بشدت با ژنتیك دختران مرتبط است. كمترین سن شروع این روند هفت سالگی است و شروع رشد پستان و موهای تناسلی در سنین كمتر از 9 سالگی غیرطبیعی محسوب می‌شود.

از سوي دیگر شروع نشدن رشد پستان‌ها تا 13 سالگی یا عدم شروع عادت ماهانه تا 16 سالگی غیرطبیعی است، همین طور اگر پنج سال پس از شروع علائم ثانویه جنسی (رشد پستان و موهای تناسلی) هنوز عادت ماهانه شروع نشده باشد، فرد نیاز به بررسی دارد.

در مورد بیماری‌هایی كه منجر به بلوغ غیرطبیعی می‌شود و اثرات هورمون‌ها بر قد افراد در هفته‌های بعد خواهيم نوشت.

دكتر ثريا عالمي – جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان