ورشکستگی دانشگاه‌های غیرانتفاعی 3 سال دیگر

کابوس دست از سر دانشگاه‌ها و موسسات غیرانتفاعی برنمی‌دارد؛ بعد از اعلام نتایج رتبه‌بندی این موسسات و اولتیماتوم وزارت علوم به 12 دانشگاهی که در رتبه‌بندی در رده پنجم قرار گرفتند و با ممنوعیت توسعه همراه با قطع وضعیت پذیرش و امکان انحلال مواجه شدند، حالا معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با یک پیش‌بینی دلهره‌آور، موجی از نگرانی را بین افرادی که مستقیم یا غیرمستقیم با موسسات آموزشی غیرانتقاعی درگیرند، به وجود آورده است. به گزارش عصر خبر، دکتر محمد روشن پیش بینی کرده که موسسات آموزش عالی غیردولتی تا سال 97 ورشکسته شوند. به گزارش ایسنا، دکتر روشن با اعلام این خبر گفته: وزارت علوم برای جلوگیری از ورشکستگی این موسسات راهکارهایی دارد که درحال پیگیری آنهاست.
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، با بیان این که تلاش این وزارتخانه بر این است که مانع این اتفاق شود، اضافه کرده: وزارت علوم تمام توان و ظرفیت های خود را به کار می گیرد تا مانع ورشکستگی این موسسات غیردولتی شود؛ اما به هر حال پیش بینی ما این است که تا سال 97 تمامی این مراکز با مشکل جدی روبه رو می شوند.
غیرانتفاعی ها و رسالتی که به جا آورده شد
قبولی در کنکور و نشستن پشت صندلی های دانشگاه، حالا دیگر یک آرزو نیست؛ با روند رو به افزایش تاسیس شعب مختلف دانشگاه های غیرانتفاعی، پیام نور و دانشگاه آزاد، حالا مدت هاست که داوطلبان ورود به دانشگاه بدون دغدغه از بین گزینه های موجود دست به انتخاب می زنند و این وسط سهم موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی از پذیرش دانشجوها، سهم کمی است.
اتفاقی که باعث شده درصد زیادی از ظرفیت این دانشگاه ها خالی بماند و زنگ خطر برای ادامه حیاتشان به صدا دربیاید.
این درحالی است که همین دانشگاه ها در زمان تاسیس شان، با پذیرش جمعیت زیادی از پشت کنکوری ها موفق شدند بخشی از کمبود ظرفیت نظام آموزش عالی را جبران کنند، اما حالا روزگارشان بر وفق مراد نیست و صندلی های خالی شان تصویری مبهم از آینده ای نه چندان دور را پیش چشم می آورد؛ اتفاقی که معاون وزیر علوم از آن با نام ورشکستگی یاد می کند.
با این حال دکتر علی آهون منش، رئیس اتحادیه دانشگاه های غیرانتفاعی در واکنش به این پیش بینی به جام جم می گوید: به وقوع پیوستن این پیش بینی بستگی به این دارد که نحوه ورود دانشجو به دانشگاه های غیرانتفاعی در سال های آینده چگونه باشد؛ اگر راهکارهایی که بتازگی به کار گرفته شده است مثل طرح تجمیع موسسات غیرانتفاعی جوابگو نباشد، ممکن است این اتفاق بیفتد. اما اگر این طور باشد وظیفه دولت بسیار سنگین خواهد بود؛ چون براساس اصل 44 قانون اساسی و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، خود وزارت علوم در دولت های نهم و دهم سیاست هایش را بر پشتیبانی از این موسسات گذاشت و به این ترتیب 358 موسسه به وجود آمدند. در این موسسات کلی سرمایه گذاری صورت گرفته و حالا اگر ورشکستگی اینها در سه سال آینده پیش بینی می شود، بار سنگینی بر دوش دولت است که از اینها حمایت کند.
آهون منش ادامه می دهد: موسسات غیرانتفاعی خوب یا بد، اکنون درحال فعالیت هستند، کلی اشتغال ایجاد کرده اند، اگر ورشکستگی اینها این قدر قابل پیش بینی است، پس تکلیف اعضای هیات های علمی این دانشگاه ها چه می شود؟ وضعیت کارکنانشان چه می شود؟ سرمایه هایی که سرمایه گذاران و موسسان آنها در عرصه آموزش گذاشته اند چه می شود؟ هشدار معاون وزیر هشدار بزرگی است که باید از همین الان به آن توجه شود. ورشکستگی این موسسات تبعات بسیاری درپی خواهد داشت.
رئیس اتحادیه دانشگاه های غیرانتفاعی در ادامه با تاکید دوباره به وظیفه وزارت علوم در حمایت از موسساتی که خودش به آنها اجازه فعالیت داده، می گوید: این دانشگاه ها و موسسات، محصول سیاست های خود وزارت علوم هستند، در دوره ای به اینها پروبال داده شد، به خاطر درگیری های سیاسی دولت های نهم و دهم با دانشگاه آزاد، مثل نقل و نبات به موسسات غیرانتفاعی مجوز دادند، حالا نمی توانند اینها را به حال خودشان رها کنند.
حذف کنکور؛ کمک به ورشکستگی
سه سال پیش وقتی خبر حذف کنکور 10 هزار کدرشته در مقطع کارشناسی در محافل دانشگاهی پیچید، موسسات غیردولتی آموزش عالی همان موقع نگرانی شان را از حدف کنکور اعلام کردند؛ به اعتقاد بیشتر روسای این دانشگاه ها حدف کنکور ناخواسته باعث رکود و ورشکستگی این موسسات می شد. اتفاقی که به نظر می رسد حالا و با پیش بینی معاون وزیر علوم به واقعیت نزدیک شده است.
آهون منش در این باره می گوید: با این که تجمیع کنکور کار درستی بود، اما باعث شد توزیع دانشجو بین دانشگاه های مختلف بدرستی انجام نشود؛ همین امر در نهایت باعث شد تعدادی از موسسه های غیرانتفاعی در وضعیت بحرانی قرار بگیرند.
از آنجا که عمده منبع درآمد دانشگاه های غیرانتفاعی از محل جذب شهریه دانشجویان تامین می شود، با وجود صندلی های خالی فعلا این درآمد در سطح قابل قبولی نیست.
خرج و دخل غیرانتفاعی ها با هم جور نیست
«ورشکستگی موسسات غیردولتی یک واقعیت است» این را هم حجت الاسلام علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به جام جم می گوید.
نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس شورای اسلام ادامه می دهد: بسیاری از این دانشگاه ها و موسسه های غیرانتفاعی خرج و دخلشان با هم سازگاری ندارد. این موسسات بعد از شروع فعالیت شان آمده اند زیرساخت هایی را فراهم کرده اند با این هدف که سودآوری داشته باشند، اما برنامه هایشان درست از آب درنیامده و موفق به جذب دانشجو به اندازه کافی نشده اند. بالاخره همه این موسسات در هر رتبه ای که قرار گرفته باشند، مقدماتی را فراهم کرده اند، خرج تراشی هایی داشته اند، کارمند و عضو هیات علمی دارند، هزینه هایی دارند که سال به سال با توجه به تورم زیاد می شود. هزینه های آب و برق و گاز و… از آن طرف با این که آنها هم با توجه به رشد تورم برای مثلا 25 درصد به شهریه تحصیلی دانشجو ها اضافه می کنند، اما از آنجا که تعداد دانشجوهای در حال تحصیل در این دانشگاه ها سال به سال کمتر می شود، درآمدشان بشدت کاهش پیدا می کند. در نتیجه پیش بینی ورشکستگی آنها چیزی دور از ذهن و خلاف واقع نیست؛ معضلی است که در نظام آموزشی فعلی با آن مواجهیم و باید برایش چاره اندیشی شود.