نقاط قوت و ضعف جشنواره تئاتر رضوی

داوران بخش مسابقه دهمین جشنواره تئاتر رضوی معتقدند رسیدن به نتیجه مورد نظر در این جشنواره که همانا آثار قابل قبول و حرفه ای است، میسر نخواهد بود مگر آنکه این جشنواره از دو بعد اقتصادی و اعتقادی برجسته شود.

به گزارش ستاد خبری دهمین جشنواره سراسری تئاتر رضوی، این رویداد مهم دینی و هنری کشور پس از 5 روز به کار خود پایان داد و برگزیدگان آن در بخشهای مختلف معرفی و تقدیر شدند.
در این جشنواره، 12 اثر در بخش مسابقه به روی صحنه رفت و قاسم زارع، محمدرضا الوند و مهرداد رایانی مخصوص، کار قضاوت و داوری آن را برعهده داشتند.

داوران دهمین جشنواره تئاتر رضوی در گفتگو با ستاد خبری جشنواره به بیان نقطه نظرات و پیشنهادات خود نسبت به این فستیوال پرداختند.

سرمایه گذاری کلان و استفاده از حرفه ای ها، فرمول دستیابی به نتیجه مطلوب در تئاتر رضوی
مهرداد رایانی مخصوص معتقد است وقتی نهاد یا ارگانی به برگزاری جشنواره ای با یک سرفصل موضوعی و محتوایی می پردازد و حرکتی را شکل می دهد، مقصود و منظری دارد که این امر مختص تئاتر نیست بلکه در سایر حوزه ها هم رخ می دهد.

وی افزود: در عرصه تئاتر نیز اگر رویدادی مانند جشنواره تئاتر روی می دهد و به دلایل مختلفی دستگاههای متولی به این نتیجه می رسند که بر این موضوع زوم کند و به آن بپردازد، هدف جریان سازی در این عرصه است.

داور جشنواره سراسری تئاتر رضوی به توضیح جایگاه و پایگاه مفاهیم رضوی در جامعه پرداخت و گفت: جریانی در کشور ما وجود دارد که وابسته به حضرت رضا(ع) است و در اعماق قلب تمام ایرانی ها به این موضوع متصل است و ما به عنوان یک ایرانی همواره نسبت به این جریان، نوعی سمپاتی داریم.

وی ادامه داد: بدون اینکه لازم باشد دولت یا نهادی دخالت کند یا کسی چیزی را به ما تحمیل کند، یک رابطه دلی میان ما و امام رضا(ع) وجود دارد و ما به واسطه مکتب شیعه نسبت به این مقوله ارادتی پیدا کردیم؛ بنابراین اگر میخواهیم در عرصه تئاتر رضوی هم موفق باشیم، بهترین راه استفاده از این شیوه است؛ به این معنا که باید هنرمندان را نسبت به این مقوله، به نحوی ارتباط دهیم که دلشان با این کارها باشد و به این سمت بیایند، بدون اینکه تشریفات خاصی برای آنها مهیا کنیم.

رایانی با بیان اینکه در حال حاضر هم چنین نگاه دلی در هنرمندان قابل مشاهده است، گفت: در چنین حالتی، ضمن آنکه شمار آثاری که به وجود می آید، بیشتر می شود؛ تاثیرگذارتر هم خواهند شد زیرا این تولیدات بر حسب یک نیاز در دل آدمها قلیان پیدا کرده، شور و هیجانی ایجاد شده و بروز پیدا می کند.

وی افزود: به دنبال این تولیدات، می توان بر اساس کارهایی که در طول سال نسبت به این موضوع شکل می گیرد و اجرا می شود، جشنواره ای برگزار، بهترین های تئاتر را کنار هم جمع و جشنی برای آنها برگزار کرد و البته برگزدیگان آن هم از سوی آستان قدس یا وزارت ارشاد مورد توجه قرار گیرند.

رایانی با بیان اینکه در غیر این صورت نمیتوان چیزی را نهادینه کرد و راه موثری دنبال نخواهد شد، ادامه داد: باید اجازه داد دلها در این زمینه وارد شود تا حتی اگر جشنواره ای هم برگزار نشد، چنین حرکتی وجود داشته باشد.

وی رسیدن به این نتیجه را نیازمند برخی مقدمات، سرمایه گذاری کلان و نیز وجود تعدادی از پیشکسوتان و حرفه ای های تئاتر دانست و تصریح کرد: باید برای رسیدن به نتیجه هزینه صرف کرد و البته چه چیزی مهم تر ار پرداختن به موضوعات مرتبط با امام رضا(ع) در این عرصه است.
وی تعزیه را که با کمک های مردمی و بدون دخالت و نظارت دولت شکل می گیرد، فرمول زیبایی برای تئاتر رضوی دانست و گفت: می توان این فرآیند را در تئاتر مذهبی و از جمله تئاتر منتسب به امام رضا(ع) ساری کرد.

داور جشنواره سراسری تئاتر رضوی با تاکید بر اینکه باید در جشنواره تئاتر رضوی، فرآیند تولیدات حرفه ای به وجود آید، خواستار سرمایه گذاری اولیه و کلان برای رسیدن به نتیجه دلخواه شد.
هنرمندان و مخاطبان تشنه باید از سوی برنامه ریزان جشنواره تئاتر رضوی به یکدیگر متصل شوند
محمد رضا الوند، دیگر داور دهمین جشنواره سراسری تئاتر رضوی گفت: در سالهای اخیر تئاترهای مذهبی که به صورت خودجوش روی صحنه بیاید و بر اساس قاعده خوبی خلق شده باشد، کم بوده است زیرا برخی هنرمندان بر این باورند چنین کارهایی، مخاطب ندارد و صاحبان تماشاخانه ها نیز نگران پایین بودن مخاطبان این نوع تئاتر هستند و همین امر موجب میشود که بعد از برگزاری جشنواره، دیگر خبری از تئاتر مذهبی یا رضوی نباشد، تا سال آینده.

وی این امر را آسیب دانست و توضیح داد: این بلا از آنجا ناشی می شود که ما فکر میکنیم مخاطب دغدغه ندارد در حالیکه او به صورت پررنگی دغدغه مذهبی را دارد و قطعا اگر اثر خوبی در این حوزه خلق شود، حتما مخاطب خود را خواهد داشت زیرا او به سالنها می آید تا نقاط کور و خلوت خود را پیدا و گره های ذهنی اش را باز کند.

داور جشنواره سراسری تئاتر رضوی با تاکید بر ضرورت استفاده از تکنیک ها و الگوهای خاص برای تاثیرگذاری بیشتر در این نوع آثار، تصریح کرد: در چنین حالتی که مخاطب تشنه است ولی هنرمندان به عنوان کنشگری که به صورت بالقوه می تواند این کار را انجام دهد، ولی انجام نمی دهد، باید سیاست گذاران و برنامه ریزان وارد عمل شده و این دو جریان را به یکدیگر وصل کنند و در این صورت، می توان گفت تئاتر رضوی، جریان و حرکتی ایجاد کرده است.

الوند خواستار توجه به تکراری نبودن آثار پذیرفته شده در جشنواره تئاتر رضوی شد و گفت: امسال جشنواره به یک هنرمند اعتماد کرد و کاری به او سفارش داد که اثر قابل توجهی بود؛ ولی امثال این هنرمندان توانا بسیارند و دست اندرکاران برگزاری جشنواره باید نقاط اعتماد خود را چندگانه کنند و آنها را نیز مورد حمایت قرار دهند و برای آنها در سراسر کشور، اجرای عمومی تعریف کنند.
وی تاکید کرد: این امر مستلزم آن است که این نگاه در مسئولان جشنواره وجود داشته باشد که برنامه ریزی های خود را محدود به چند روز برگزاری جشنواره نداشته باشند و تا پایان حامی آثار تولیدی باشند.

الوند گفت: در چنین حالتی، امور از دایره یک اداره کل ارشاد خارج می شود و سطح وسیعتری را شامل می شود؛ بنابراین مسئولان باید این جشنواره را در سطح کلان تر ببینند و این امر می تواند نقطه آغازی باشد برای یک حرکت و در آن حالت است که می توان گفت این آثار صاحب دارد و صاحب آن نیز امام رضا(ع) است.

باید برای تئاتر رضوی، حرفه ای و بزرگ عمل کرد
قاسم زارع، دیگر داور دهمین جشنواره سراسری تئاتر رضوی گفت: با توجه به اینکه 9 دوره از این رویداد بزرگ هنری گذشته و اکنون در حال تجربه کردن دهمین دوره هستیم، به عنوان یک هنرمند به مسئولان و دست اندرکاران برگزاری جشنواره پیشنهاد می کنم که با مشخص کردن اهداف جشنواره، در مسیری گام بردارند که شاهد ارتقای کیفیت هرساله آن باشیم.
این هنرمند تئاتر، سینما و تلویزیون افزود: اگرچه من برای نخستین بار است که در این جشنواره شرکت می کنم، اما معتقدم برخی المان ها، برنامه ریزی ها و دیدگاه ها به اندازه کافی شفاف نشده است؛ بنابراین باید برای بهتر شدن و مشخص شدن اهداف جشنواره، قدم های بهتری برداشت و برنامه ریزی های مطلوب تری نسبت به سالهای گذشته صورت گیرد.

وی این امر را نیازمند ضرورت حمایت همه جانبه و عملیاتی تمام مسئولان اجرایی و فرهنگی استان دانست و تاکید کرد: اگر دیدگاههای این جشنواره مشخص شود، قابلیت آن را خواهد داشت که به جشنواره ای برای کشورهای مسلمان منطقه تبدیل شود زیرا تکرار جشنواره های دیگر در موضوعات و فرم های مختلف، راه به جایی نخواهد برد.

زارع با بیان اینکه باید از اشتباهات و نقاط ضعف رخدادها و جشنواره های هنری دیگر درس گرفت و آن ها را به نقطه قوت در جشنواره تئاتر رضوی تبدیل کرد، افزود: لازم است طرحی نو در انداخت و به شیوه ای نو عمل کرد و این امر میسر نخواهد بود مگر آنکه نگاه بین المللی و حرفه ای به جشنواره وجود داشته باشد.

این هنرمند کشور گفت: وقتی جشنواره ای با عنوان مبارک “امام رضا(ع)” برگزار می شود و در ضمن آن، نگاه دینی به حوزه فرهنگ و هنر وجود دارد باید به صورت حرفه ای و بزرگ عمل کرد؛ چراکه اگر نگاه حرفه ای به این مقوله وجود داشته باشد، رفتار، عمل و مسیر آن نیز حرفه ای خواهد شد و بالتبع، میزان تاثیرگذاری آن بر جریان کلی تئاتر در کشور نیز بالاتر می رود.

وی تاکید کرد: مناسبتی بودن و موضوعی بودن یک جشنواره، نقطه ضعف آن تلقی نمی شود زیرا باتوجه به اینکه دین محدود نیست و فراگیری دارد، اگر مذهب، دستمایه یک رویداد هنری قرار گیرد، می توان آن را به جغرافیای خاصی محدود نکرد؛ یعنی تفکر جهانی داشت که نمونه آن نیز تئاتر مشترک ایران و تاجیکستان است.

داور بخش مسابقه دهمین جشنواره تئاتر رضوی با تاکید بر اینکه نباید محدوده جغرافیایی این جشنواره کوچک باشد، گفت: باید برنامه ریزی بزرگ و چشم اندازهای کلان وجود داشته باشد تا جشنواره تئاتر رضوی برای جهان اسلام باشد، به مرکزیت بجنورد و در این حالت نیز مخاطبانی از جهان اسلام به مجموعه تماشاگران این جشنواره اضافه خواهند شد.