شفافیت پشت درهای بسته؟ / مطالبه کسب‌وکارها: مجوزها را از تعلیق خارج کنید
وقتی تنها تعداد معدودی از پلتفرم‌ها امکان فعالیت رسمی دارند و سایرین بدون توضیح روشن، پشت درهای بسته مجوزدهی نگه داشته می‌شوند، دیگر نمی‌توان از «رقابت آزاد» و «شفافیت ساختاری» سخن گفت.
نوزدهم خرداد ۱۴۰۴، در نشستی رسمی با حضور مسئولان اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی در سالن صدف هتل هما، از «سامانه نظارتی برخط پلتفرم‌های آنلاین طلا» رونمایی شد؛ سامانه‌ای که با هدف ایجاد شفافیت در تراکنش‌ها، رصد زنجیره تأمین، فروش و تحویل طلا، و همچنین مقابله با تخلفاتی چون خالی‌فروشی، پول‌شویی و فرار مالیاتی توسعه یافته است. اقدامی روبه‌جلو و قابل‌تحسین که می‌تواند آغازگر فصل جدیدی از تنظیم‌گری هوشمند در بازار دیجیتال طلا باشد.
اما در سایه این اتفاق مهم، موضوعی حیاتی همچنان بی‌پاسخ مانده و به گره‌ای جدی برای بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین طلا تبدیل شده است: تعلیق چندماهه فرآیند صدور مجوز برای پلتفرم‌های متقاضی.
از بهمن ۱۴۰۳ تاکنون، بیش از پنج ماه می‌گذرد و همچنان هیچ سازوکار مشخص، جدول زمانی شفاف یا پاسخ قانع‌کننده‌ای از سوی نهادهای مسئول درباره وضعیت این مجوزها ارائه نشده است. این در حالی‌ست که در همان ابتدای مسیر، وعده داده شده بود که بررسی و اعلام نظر نهایی ظرف حداکثر ۵۰ روز انجام خواهد شد.
در عمل اما نه‌تنها این وعده محقق نشد، بلکه وضعیت بسیاری از پلتفرم‌هایی که مراحل فنی، حقوقی و امنیتی لازم را طی کرده‌اند، همچنان در حالت تعلیق باقی مانده است. این بلاتکلیفی، نه‌فقط مانعی جدی برای رشد کسب‌وکارهای شفاف و نوآور محسوب می‌شود، بلکه عملاً فضا را به سمت شکل‌گیری انحصار و رقابت ناسالم در بازاری حساس و پُرپتانسیل سوق می‌دهد.
وقتی تنها تعداد معدودی از پلتفرم‌ها امکان فعالیت رسمی دارند و سایرین بدون توضیح روشن، پشت درهای بسته مجوزدهی نگه داشته می‌شوند، دیگر نمی‌توان از «رقابت آزاد» و «شفافیت ساختاری» سخن گفت.
اکنون، این پرسش‌ها به‌صورت جدی مطرح است:
چه نهادی پاسخ‌گوی این وضعیت بلاتکلیف است؟
چه کسی از حقوق پلتفرم‌هایی دفاع می‌کند که ماه‌ها در انتظار ورود قانونی به بازار مانده‌اند؟
و چه برنامه‌ای برای بازگرداندن عدالت و شفافیت به چرخه صدور مجوزها وجود دارد؟
انتظار به‌حق فعالان این صنعت از اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی و نهادهای مرتبط این است که در ادامه مسیر تنظیم‌گری، فرآیند صدور مجوز را نیز از حالت تعلیق خارج کرده و آن را به روالی شفاف، عادلانه و زمان‌مند بازگردانند.
زیرساخت نظارتی اکنون مهیاست. آنچه باقی مانده، بازگشت عدالت به مسیر مجوزدهی و فراهم‌سازی بستر برابر برای فعالیت رسمی تمام پلتفرم‌های متعهد و شفاف است. این مطالبه‌ای منطقی‌ست، نه تقابل؛ یک خواسته جمعی برای سالم‌سازی واقعی بازار، نه صوری‌سازی شفافیت.
سخن پایانی
مسیر تنظیم‌گری در بازار آنلاین طلا با رونمایی از سامانه‌های نظارتی قدمی روبه‌جلو برداشته است، اما تنظیم‌گری واقعی زمانی معنا پیدا می‌کند که همراه با عدالت، شفافیت و پاسخ‌گویی باشد.
کسب‌وکارهای متقاضی مجوز، نه متخلف‌اند و نه متوقع؛ بلکه خواهان همان چیزی هستند که اساس تنظیم‌گری بر آن استوار است: فرصت برابر برای رقابت سالم.
امروز، چشم بسیاری از فعالان این صنعت به تصمیمات اتحادیه و نهادهای مسئول دوخته شده است. امید می‌رود که این مطالبه به‌حق، با شفاف‌سازی وضعیت و تعیین تکلیف سریع و منصفانه، پاسخی شایسته دریافت کند؛ پیش از آنکه بلاتکلیفی‌های ساختاری، به بی‌اعتمادی‌های عمیق‌تر در این بازار پویا تبدیل شود.
