آشنایی با مرز پدافند ایران

عصر خبر: هشدار به پرنده‌های بیگانه -چه بدون سرنشین و چه با سرنشین- توسط سامانه های پدافند هوایی کشورمان در سالهای اخیر خصوصا بسیار چشم‌گیر بوده و در مقاطع مختلف، اخبار برخی از این اخطارها توسط پدافند هوایی منتشر می‌شود که یکی از نمونه‌های اخیر و مشهور آن اخطار به هواپیمای ایساف-۱۴۰ حامل بیش از ۱۰۰ سرباز آمریکایی بود که بدون معرفی، قصد عبور از فضای کشورمان را داشتند که این هواپیما در تاریخ ۱۴ شهریور ۹۳ توسط سامانه های پدافندی کشور شناسایی و در فرودگاه بندرعباس به زمین نشانده شد.
اما این اخطار از کدام ایستگاه پدافند به آمریکایی داده شد؟
* ایستگاه پدافندی جاسک؛ ماموریت: کشف و رهگیری
ایستگاه راداری شهید فضل‌الله کشاورزی (جاسک) در سال ۱۳۵۰ به منظور پوشش هوایی و راداری جنوب تنگه هرمز تا چابهار تاسیس و تحویل نیروی هوایی ارتش شد و پس از جدا شدن قرارگاه پدافند هوایی از نیروی هوایی این ایستگاه در اختیار قرارگاه قرار گرفت و در حوزه‌های کشف و رهگیری به انجام ماموریت می‌پردازد.
 ایستگاه‌های راداری مختلفی در محدوده جنوب شرق کشور مستقر شده‌اند.
با توجه به اینکه اقدامات مناسبی در خصوص هدایت، تمرکزی و اقدام غیرتمرکزی در پدافند هوایی کشور صورت گرفته در حال حاضر در پدافند علاوه بر ADOC ها به عنوان مراکز کنترل (پایش) و گزارش و … در قرارگاه پدافند هوایی سازماندهی شده و استقرار یافته‌اند و به این ترتیب تمام آسمان جنوب شرق کشور را به خوبی رصد می‌کنند.
این بخش‌ها مشتمل بر مجموعه شبکه‌های راداری هستند و تجمیع اطلاعات دریافتی از این شبکه‌های راداری و پایگاه‌های بصری (که در طول منطقه گسترده شده و بالغ بر ۳۰۰ پست دیده‌بانی را در برمی‌گیرد) در SOC مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.
* شناسایی در کمتر از ۲ دقیقه
به گفته یکی از فرماندهان این مرکز، اهداف در کمتر از ۲ دقیقه شناسایی می‌شوند و سپس تصمیم‌گیری شده و در صورت ضرورت، اقدام راه‌کنشی در نظر گرفته می‌شود که این اقدام یا هواپایه (از طریق هواپیماهای اسکرمبل و هدایت افسران کنترل شکاری) انجام می‌شود یا زمین‌پایه است که برای این منظور، سامانه‌های موشکی و توپخانه مناسب در ارتفاع‌های بلند، متوسط و پست در اختیار این ایستگاه است.
بنا بر این گزارش، اطلاعات هواپیماهایی که از تهران به مقصد جاسک یا چابهار به این ایستگاه می‌رسد، وقتی سامانه راداری موقعیت آن اطلاعات را می‌گیرد با اطلاعات موجود مقایسه شده و اگر با همدیگر انطباق داشت، عملیات شناسایی کامل می‌شود.
* انهدام متجاوز در صورت لزوم
این ایستگاه البته پس از شناسایی، مسئولیت مراقبت نیز دارد و اگر پرنده شناسایی شده متعلق به دشمن بود آنگاه سامانه جنگ‌افزارهای توپخانه‌ای و موشکی وارد عمل شده و اگر لازم باشد تا مرحله انهدام نیز پیش می‌رود.
لازم به ذکر است که پدافند هوایی جنوب شرق از گروه‌های پدافندی متعددی تشکیل شده و تمام پروازهای نظامی و غیرنظامی در بخش بزرگی از کشور از غربی‌ترین نقاط و جزایر خلیج فارس تا شرقی‌ترین نقطه در جنوب شرق و آن سوی مرزهای کشور را برای اقدام به موقع رصد می‌کند.
جنوبی‌ترین نقطه کشور تا مرکزیت جغرافیایی ایران را زیر چتر پدافندی خود دارد و با وسعت منطقه واگذاری، بزرگترین منطقه پدافندی کشور محسوب می‌شود. این منطقه به عنوان منطقه ششم پدافند هوایی سازماندهی شده و استقرار یافته است.
* شرکت در عملیات دستگیری ریگی
از جمله اقدامات مهمی که این منطقه در آن نقش اساسی داشت، دستگیری عبدالمالک ریگی سرکرده گروهک تروریستی جندالله در اسفند ۸۹ بود که با یک شناسایی به موقع و اقدام امنیتی خوب پدافند، هواپیماهای جنگنده و رهگیر F۴ و F۱۴ نهاجا با هدایت پدافند هوایی جنوب شرق توانستند هواپیمای حامل آن شرور را در بندرعباس به زمین بنشانند.
از آنجا که این ایستگاه در یکی از نقاط و موقعیت‌های بسیار حساس کشور یعنی در مجاورت تنگه هرمز قرار دارد و نیز با توجه به موقعیت و ماموریت‌های خاص این ایستگاه مثل کشف و رهگیری، به گفته یکی از فرماندهان این منطقه، هواپیماهای شناسایی کشورهای ائتلاف مثل آمریکا بارها در رادار این ایستگاه قرار گرفته و با هشدارهایی که به آنها داده شده منطقه را ترک کرده‌اند.
منطقه جاسک به عنوان یکی از دور افتاده‌ترین و بد آب و هواترین نقاط کشور، یکی از ۳۷۰۰ نقطه‌ایست که به گفته امیر اسماعیلی فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، مراکز پدافند هوایی در آنها مستقر هستند.