ماهیت جنگ عراق علیه ایران از دیدگاه امام

عصر خبر به نقل از پایگاه اطلاع رسانی آستان مقدس امام خمینی: جنگ تحمیلی از دیدگاه عرفانی و معنوی حضرت امام، برای ملتی كه به تازگی از استبداد رژیم شاهنشاهی رهایی یافته بود، یك “امتحان الهی” قلمداد شد.    دوران هشت سال دفاع مشروع امت سلحشور ایران، در حفظ و اعتلای نظام مقدس اسلامی و حراست از مرزهای عزت و شرف این مرز و بوم – به مثابه یكی از حساس ترین و بارزترین برهه های حیات راستین این ملت – همچون نگینی، تا همیشه ی زمان، بر تارك تاریخ حماسه و ایثار و پایداری آزادگان جهان می درخشد و اهتمام و تلاش در عرصه های گوناگون حفظ و پاسداری از آن ارزش ها و والایی ها، نیز به همان میزان، مقدّس و در خور ارج نهادن است.در 31 شهریور 1359، رژیم بعثی عراق با تصمیم و طرح قبلی و با هدف برانداختن نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران، جنگ تمام عیار را علیه این كشور آغاز كرد.هجوم وحشیانه و گسترده رژیم بعث عراق حادثه ای بزرگ را در تاریخ انقلاب اسلامی به ثبت رساند كه سرانجام به خلق حماسه ای جاودان و حیرت انگیز در تاریخ سرزمین ایران انجامید.امام (ره) جنگ را اینگونه تعریف می كنند: “جنگ هم یك مساله‌ای بود كه انسان خیال می‌كرد بسیار مهم است، لكن معلوم شد كه منافعش بیشتر از ضررهایش بود. آن انسجامی‌كه در اثر جنگ بین همه قشرهای مردم پیدا شد و آن معنای روحانی و معنوی كه در خود سربازان ارتش و ژاندارمری و سپاه پاسداران به نمایش گذاشته شد و آن روح تعاونی كه در همه ملت از زن و مرد در سرتاسر كشور تحقق پیدا كرد، به دنیا فهماند كه این مساله ای كه در ایران است با همه مسائل جداست.” (صحیفه نور، ج16ص19)همچنین امام جنگ را برای ملت مقاوم و مبارز ایران ، عامل آگاهی، حركت و خروج از فترت و سستی می‌دانست:”وقتی یك جنگی شروع شود، ملت ما بیدار می‌شود، بیشتر متحرك می‌شود.” (صحیفه نور،ج13،ص157)در روزهای آغازین جنگ شبهاتی درباره دفاع مشروع مطرح می‌شد؛ زمینه بروز این شبهات، اسلامی بودن كشور عراق و مسلمان بودن آنها بود.از این رو امام خمینی به دفع این شبهات و تبیین ماهیت جنگ و متجاوزان پرداختند تا رزمندگان با بصیرت كامل به دفاع مقدس خویش ادامه دهند. 
ماهیت جنگ عراق علیه ایران از دیدگاه امام دارای سه مشخصه ذیل بود:1ـ جنگ اسلام و كفر2ـ جنگ حق و باطل3ـ جهاد دفاعیماهیت جنگ ایران در برابر عراق از دیدگاه حضرت امام جهاد دفاعی بود: ایران برای خدا قیام كرده است، برای خدا ادامه می‌دهد و جز دفاع، جنگ ابتدائی با هیچ كس نخواهد كرد. (صحیفه نور،ج16، ص68)رژیم عراق همزمان با هجوم گسترده خود به شهرهای غربی و جنوبی، مناطق مسكونی و اقتصادی دیگر شهرها را با بمب، توپ و موشك هدف قرار می‌داد.امام پس از مشورت با مسئولان و فرماندهان نظامی، سیاست دفاعی كشور را بر هجوم پیش گیرانه بنیان نهاده و فرمودند: وارد شدیم در عراق برای اینكه نگذاریم هر روز شهرها مورد حمله واقع شود و می‌خواهیم این حملات را به حدی برسانیم كه نتوانند كاری بكنند و این یك دفاعی است كه ما داریم. (صحیفه نور، ج16،ص223)امام در جایی دیگر جنگ تحمیلی را توطئه استكبار می داند؛ حركت توفنده انقلاب اسلامی برای رهایی از ظلم بانگ بیدار باش را برای خفتگان در چنگان استعمار به صدا درآورد و استكبار جهانی كه این خیزش اسلامی را برنمی‌تابید برای مهار آن به جنگ متوسل شد.آنها – استكبار جهانی- می‌دانند كه مردم كشورهای اسلامی در مقابلشان می‌ایستند و همچنین است مردم كشورهای غیر اسلامی كه متوجه ما هستند، مثل سیاهپوستان. (صحیفه نور، ج18، ص112)نكته مهمی كه در تحلیل علل تحمیل جنگ از نظر حضرت امام مخفی نماند، دشمنی رژیم غاصب اسرائیل با اهداف و سیاستهای انقلاب اسلامی در جهان اسلام است. رژیم ستم‌شاهی از قوی‌ترین پشتیبانان و هم‌پیمانان اسرائیل در منطقه خاورمیانه محسوب می شدكه با پیروزی انقلاب اسلامی نه تنها ضربه سختی به اسرائیل وارد آورد بلكه عامل مهمی در بسیج مسلمانان علیه سیاست‌های غاصبانه این رژیم گردید. لذا یكی از راههای جلوگیری از وحدت مسلمانان، تبانی اسرائیل و آمریكا برای تحمیل جنگ علیه ایران بود. برخی از سردمداران اسرائیل با خوشحالی اعتراف كردند كه ما از درگیری ایران و عراق شدیداً شادمان هستیم زیرا با تحلیل رفتن قدرت نظامی عراق و ایرن، اسرائیل با خطر بزرگی روبرو نیست و فرصت می‌یابد تا سیاست توسعه طلبانه خود را ادامه دهد. (روزنامه اطلاعات2/7/59 به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس)رهبری‌های حضرت امام خمینی (ره) باعث شد كه جنگ عامل پیوند و انسجام روز‌افزون گردد و حلقه اتحاد مردم حول رهبری ایشان روز به روز تنگ‌تر شود تا افرادی كه با این جریان همسو نبودند در خارج این دایره قرار گیرند.در یك نگاه آماری به صحیفه امام (ره) حجم بیانات و پیام‌های امام به مردم ایران تا قبل از سال 63 و بخصوص در اولین سال‌های جنگ چندین برابر سال‌های بعد است كه نشان از سیاست كنترلی حضرت امام در شرایط بحرانی آنروزها دارد.امام بعد از هركدام از وقایع دلخراش در پیامی به مردم آنها را امیدوارتر می‌كردند و لزوم خشكاندن ریشه تهاجمات را واجب‌ترمی دانست، به عنوان نمونه پیام تبریك ایشان به مردم خوزستان حاوی نكات ارزشمندی است.
تبریك به مردم خوزستانمن به شما اهالی خوزستان و سایر مرزنشینانی كه مورد تهاجم واقع شدید تبریك عرض می كنم و تذكر می دهم به شما دو جمله از كتاب خدا را: لكیلا تاسوا علی ما فاتكم و لا تفر حوابما آتیكم. این تعلیم خدای تبارك و تعالی است به انسان ها از اول تا آخر كه در پیشامدها چنان چه پیشامدی بود كه برای شما ضرری داشت، به حسب ظاهر و چشم های ظاهر بین، شما محزون نباشید، كه اینها ضرر نیست.نه تاسف بخورید و نه محزون باشید. برای آن چیزی كه از دستتان رفته است، برای این كه به ظاهر از دست رفته است و در واقع آن ها باقی هستند و برای شما شرافت تحصیل كرده اند و نه فرحناك باشید برای چیزهایی كه به دست می آید از دنیا، برای آن كه آن چه از دنیاست فانی است و آن چه برای خدا تقدیم می شود باقی و ابدی است.و این شهدا زنده هستند و در پیش خدای تبارك و تعالی : عندربهم یرزقون، آن ها الان در درگاه خدای تبارك و تعالی روزی های معنوی و روزی های همیشگی را به آن نایل شدند و آن چه كه از خدا بود تقدیم كردند و آن جان خودشان بود، تسلیم كردند و خدای تبارك و تعالی آن ها را پذیرفته است و می پذیرد و ماها عقب ماندیم. ما باید تاسف بخوریم كه نتوانستیم این راه را برویم آنها پیشقدم بودند و رفتند و به سعادت خود رسیدند و ما عقب ماندیم و نتوانستیم در این قافله سیر كنیم و در این راه راهرو باشیم. ما از خدا هستیم همه، همه عالم از خداست، جلوه خداست و همه عالم به سوی او برخواهد گشت. پس چه بهتر كه برگشتن اختیاری باشد و انتخابی و انسان انتخاب كند شهادت را در راه خدا و انسان اختیار كند موت را برای خدا و شهادت را برای اسلام. خداوند تمام شهدای راه اسلام را و تمام كسانی كه در راه اسلام معلوم شدند در راه اسلام خانمان خودشان را از دست دادند، در راه اسلام به آوارگی رسیده اند، خداوند تمام آن ها را به سعادتهای ابدی برساند.( 13/1/60صحیفه نور)رهبری‌های حضرت امام خمینی (ره) باعث شد كه جنگ عامل پیوند و انسجام روز‌افزون گردد و حلقه اتحاد مردم حول رهبری ایشان روز به روز تنگ‌تر شود تا افرادی كه با این جریان همسو نبودند در خارج این دایره قرار گیرند.از آنجا كه انسجام اجتماعی مردم حول مسأله جنگ بود با كم رنگ شدن نقش آن در حیات كشور وحدت مردم نیز دستخوش آسیب می‌شد. امام در این مقطع مدام تذكر می‌دادند كه مسؤولین مراقب شرایط باشند؛ ایشان همیشه وحدت مسؤولین را گوشزد می‌كردند ؛ به ائمه جمعه نیز سفارش می‌كردند مردم را در صحنه حاضر نگه دارید و آرزو می‌كردند كه: من امیدوارم كه این مردم با بیشتر در صحنه باشند و از جنگ خسته نشوند. جنگ در اسلام یك امری بوده كه از آن وقتی كه اسلام حكومت پیدا كرده جنگ همراهش بود . خطاب به رزمندگان می‌فرمودند: همانطور كه اشخاص حول كعبه می‌گردند و عبادت می‌كنند شماهم در سنگرهایتان عبادت می‌كنید … من هر شب به شما دعا می‌كنم . یا می‌گفتند حكم اسلام این است امروز . از جایگاه مرجع مذهبی نیز ضمن بیان اینكه قضیه جنگ امروز برای همه ما اهمیتش بیشتر از فروع دین است در پاسخ به استفتائات ، جنگ را بر زیارت مكه، اذن پدر و مادر و ادامه درس طلاب مقدم دانستند.