سند مالکیت ایران بر باغ قلهک کجاست؟

سه سال پس از اظهار نظر مهم مرحوم عبدالحسین حائری رئیس اسبق کتابخانه مجلس مبنی‌بر وجود سندی دالّ بر باطل بودن ادعای انگلستان در مورد تملک باغ قلهک، رئیس جدید کتابخانه مجلس از پیگیری موضوع خبر داد.

به گزارش مهر، مرحوم عبدالحسین حائری رئیس اسبق کتابخانه مجلس شورای اسلامی که بیش از ۵۰ سال در این مرکز کار تصحیح نسخ و متون خطی را برعهده داشت، در تیرماه ۹۱ در مراسمی که برای بزرگداشتش در خانه کتاب برپا شده بود، در اظهارنظری مهم از باطل بودن ادعای انگلستان در مورد تعلق باغ قلهک به این کشور سخن گفته بود.

وی اعلام کرده بود: «انگلستان باغ قلهک را از دولت ایران اجاره کرده است ولی اعلام کردند که این ملک متعلق به آنهاست در صورتی که این ادعا صحت ندارد. من سالها پیگیر سند مالکیت باغ قهلک که در آن ثابت می‌کرد این ملک متعلق به دولت ایران است، بودم اما متاسفانه من هرچه می‌گشتم به پاکتی که می‌دانستم سند داخل آن است، دست نیافتم. در کتابخانه مجلس صندوق‌هایی وجود دارد که نسخ خیلی مهمی در آنها نگهداری می‌شود و یکی از چیزهایی که در این صندوق نگهداری می‌شد، سند ملکیت باغ سفارت انگلیس به‌وسیله ایران بود. در این نکته شکی وجود ندارد که انگلستان در باغ قلهک مستاجر است اما در عین حال باید بگویم که این پاکت پیدا نشده ولی می‌دانم وجود دارد».

البته به فاصله کمی از آن روز، مسئولان وقت کتابخانه مجلس به این اظهارات استاد حائری واکنش نشان دادند و از جمله علی ططری، رییس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی همان زمان در گفتگویی با خبرنگار مهر، گفت: «من ۱۲ سال در مجموعه کتابخانه و مرکز اسناد مجلس کار کرده‌ام ولی استاد حائری بیش از ۵۰ سال در این مجموعه بوده‌اند و قطعا اطلاعات ایشان قدیمی‌تر و بیشتر است ولی در سال‌هایی که من در این مجموعه بوده‌ام چنین سندی را ندیده‌ام».

ططری در عین حال گفته بود: «البته ما یک صندوق کار‌پردازی هم داریم که تحویل هیات مدیره مجلس است و همچنین مجموعه نسخ خطی هم داریم که در اختیار ما نیست و ممکن است این سند در این دو مرکز باشد که من از آن خبر ندارم. ما بین ۴ تا ۶ هزار رکورد در بین مجموعه نسخ خطی داریم که من چند بار تلاش کردم آن‌ها را به مرکز اسناد بیاورم ولی از آنجا که در بخش نسخ خطی ثبت شده این کار میسر نشد و شاید سند مربوط به باغ قلهک در بین آن‌ها باشد. ولی من نه این سند، نه المثنی و نه رونوشتی از آن را در کتابخانه و مرکز اسناد مجلس ندیده‌ام».

همچنین روابط عمومی کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در اطلاعیه‌ای که پس از رسانه‌ای شدن اظهارات عبدالحسین حائری در خصوص وجود سندی دالّ بر تعلق باغ قلهک به دولت ایران در صندوق کارپردازی مجلس، صادر کرد، اعلام کرد: «طبق اعلام بخش خطی این کتابخانه به اطلاع می‌رساند، فارغ از اینکه اساسا سند مورد اشاره استاد عبدالحسین حائری در کتابخانه مجلس نگهداری می‌شده است یا خیر؟ طبق بررسی‌های دقیق صورت گرفته لااقل طی ۱۵ – ۲۰ سال اخیر هیچ کس سند مذکور را در کتابخانه مجلس مشاهده نکرده و در دفاتر ثبت نیز نشانی از آن موجود نیست. بنابراین فقدان احتمالی سند مذکور مربوط به دورانی است که خود جناب استاد [حائری] مسئولیت را به عهده داشته‌اند».

پاسخ رئیس جدید کتابخانه مجلس به یک ابهام

اما شنبه ۴ مهر ۹۴ محمدرضا مجیدی رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در اولین نشست خبری خود وقتی با این پرسش خبرنگار مهر مواجه شد که بالاخره آیا چنین سندی در مجلس شورای اسلامی وجود دارد یا خیر و اگر پاسخ مثبت است، نتیجه بررسی‌های سندشناسان این مرکز در رابطه با آن چه بوده است؟، گفت: در ارتباط با اسناد تاریخی، کارهای زیادی در زمینه اسناد اعلامی و حضوری صورت گرفته و اولویت بررسی اسناد، فعلاً با این قبیل اسناد است تا سندهای موجود در گاوصندوق‌ها.

وی افزود: اما در مورد سندی که اشاره کردید، چنانچه نکته‌ای که استاد حائری مطرح کرده‌اند، نیازمند پیگیری خاصی از جهت شناسایی سند باشد، دستور لازم را در این زمینه صادر می‌کنم و تلاش خواهد شد نظر استاد هم در این زمینه مدنظر قرار گیرد اما چنانچه موضوع مرتبط با دعاوی حقوقی و قضایی باشد و مسئله در مرحله بررسی و صدور رای، این کار دیگر ارتباطی به ما پیدا نمی‌کند و روال قضایی خود را طی خواهد کرد.