افزایش 3میلیون نفری جوانان «نیت»؛ زنگ خطر برای اقتصاد ایران

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی در گفت‌وگو با خبرنگاراقتصادی خبرگزاری تسنیم, درباره کاهش نرخ بیکاری با نیت‌ها گفت: نیت‌ها در واقع جوانانی هستند که نه شاغل‌اند، نه در حال تحصیل و نه در حال آموزش مهارت. این اصطلاح از عبارت انگلیسی Not in Employment, Education or Training گرفته شده و معمولاً شامل افراد 15تا 24ساله می‌شود، البته در برخی کشورها این بازه تا 29سال هم در نظر گرفته می‌شود. اهمیت این شاخص در این است که برخلاف نرخ بیکاری رسمی، تصویری جامع‌تر از وضعیت غیرفعالان جوان ارائه می‌دهد و به ما نشان می‌دهد چه تعداد از جوانان به‌طور کامل از چرخه آموزش، اشتغال و مهارت‌آموزی خارج شده‌اند.

وی درباره وضعیت نیت‌ها در ایران گفت: متأسفانه آمار نیت‌ها در ایران روندی صعودی داشته و طبق برآوردها، این عدد به حدود سه میلیون نفر رسیده است. این آمار بسیار نگران‌کننده است. ما با جمعیتی از جوانان روبه‌رو هستیم که در سنین فعال و مولد قرار دارند اما هیچ مشارکتی در فعالیت‌های اقتصادی، آموزشی یا مهارتی ندارند. این موضوع پیامدهای سنگینی برای اقتصاد به‌همراه دارد. سرمایه انسانی، موتور محرک توسعه است و وقتی بخشی از این سرمایه را از دست می‌دهیم، عملاً فرصت رشد اقتصادی را محدود می‌کنیم.

گلپور در پاسخ به اینکه  آیا می‌توان گفت نیت‌ها به کاهش تولید ناخالص داخلی هم منجر می‌شوند؟ گفت: نیت‌ها بخشی از نیروی کار بالقوه کشور هستند که به دلیل نبود آموزش، مهارت یا فرصت شغلی، از چرخه تولید خارج مانده‌اند. این امر به کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) منجر می‌شود. از سوی دیگر، چون بهره‌وری اقتصادی تا حد زیادی وابسته به سطح مهارت نیروی کار است، عدم مشارکت نیت‌ها در آموزش یا اشتغال باعث کاهش بهره‌وری در سطح کلان می‌شود. بنابراین این مسئله، صرفاً یک موضوع اجتماعی نیست، بلکه تبعات کاملاً اقتصادی و ساختاری دارد.

وی در بیان اینکه برای حضور این دسته در بازار کار چکار باید کرد گفت: اولین گام، شناسایی دقیق دلایل شکل‌گیری این پدیده در کشور است. آیا نظام آموزشی ما پاسخ‌گوی نیازهای بازار کار است؟ آیا فرصت‌های مهارت‌آموزی و اشتغال به‌اندازه کافی در دسترس هستند؟ پاسخ به این پرسش‌ها بسیار مهم است. در مرحله بعد باید مسیرهایی برای بازگرداندن این گروه به چرخه مهارت و اشتغال طراحی کنیم. گسترش آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، ایجاد مشوق‌های شغلی برای بنگاه‌ها، تقویت مشاوره‌های تحصیلی و شغلی، و پیوند دادن آموزش با نیازهای واقعی بازار کار از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند مؤثر واقع شوند.

گلپور افزود: اگر از امروز برای وضعیت نیت‌ها برنامه‌ریزی نکنیم، در آینده با بحران نیروی انسانی مواجه خواهیم شد. این جوانان سرمایه‌های اصلی کشور هستند و ما وظیفه داریم شرایط را برای بازگشت آنان به مسیر رشد و توسعه فراهم کنیم. نگاه به نیت‌ها باید راهبردی و دقیق باشد، نه مقطعی و سطحی. امیدوارم این موضوع به یکی از اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاران در حوزه بازار کار تبدیل شود.