فضانورد ایرانی، آرزویی نزدیک و دست یافتنی
ایجاد مرکز تحقیقات فضایی در منطقه غرب تهران، شهرک فضایی و آزمایشگاه فضایی در دل این مرکز فضایی از جمله اقدامات ملی در حوزه هوافضا است.
ایرانیان در حالی نهمین سال دستیابی به فناوری فضایی خود را سپری می کند
که هم اکنون با پرتاب پنج ماهواره تحقیقاتی به فضا در صدد هستند تا مقدمات
اعزام فضانورد ایرانی را به فضا فراهم کنند.
بیش از نیم قرن از اعزام
نخستین انسان به فضا می گذرد و در حال حاضر بیش از سه هزار ماهواره با
ماموریت های مختلف مخابراتی، از راه دور، نظامی و ماهواره های دیگر در فضا
وجود دارند که رشد پرشتاب بشر در این حوزه را نشان میدهد.
در طول این سال ها صنعت هوافضا در دنیا پیشرفت های فوق تصوری داشته که
به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر زندگی روزمره ما تاثیر گذاشته است.
این تاثیرات به حدی بوده که ضرورت ایجاد سازمانی در کشور برای سروسامان دادن به فعالیت های فضایی ایران بیش از پیش احساس شد.
**ایران فضایی
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح حجم سرمایه گذاری کشورهای جهان را در
حوزه هوا فضا بیش از ۲۶۰ میلیارد دلار بیان کرد و گفت : اگرچه امروز ۵۰
کشور جهان برنامه فضایی دارند اما برنامه های اغلب آنها در این حوزه،
وابسته و به صورت ارائه خدمات فضایی است؛ بدین صورت که ماهواره را کشورهای
دیگرمی سازند و آنها با قرار دادن ماهواره در فضا به کمک کشورهای دیگر برای
خود درآمد کسب می کنند.
بر اساس مصوبه ای در مجلس شورای اسلامی، در سال ۸۲ شورای عالی فضایی به
ریاست رئیسجمهور و عضویت نهادهای مرتبط تشکیل شد و براساس همین مصوبه
سازمان فضایی ایران متولد شد.
توسعه فعالیت های فضایی کشور از یک طرف و توجه مسئولین ذیربط به صنعت
هوافضا از طرف دیگر باعث شد تا در سال ۸۹ چندین پژوهشگاه و پژوهشکده فعال
در زمینه تحقیقات فضایی در سازمان فضایی ادغام شود تا عصر جدیدی روبهروی
ایران باز گردد.
**ماهواره های ایرانی
‘زهره’ و ‘مصباح’ اولین ماهواره های ایرانی بودند که برای فضایی کردن
ایران خیز برداشتند که هر کدام بنا به دلایل مختلف نتوانستد فضا را به
تسخیر خود دربیاورند. اما ماهواره های بعدی توانستند نام ایران را به
باشگاه فضایی ها اضافه کنند.
دانشمندان فضایی ایران در حال حاضر سرگرم طراحی لباس فضانورد و طراحی هندسه کپسول فضایی هستند
ماهواره سینا: در ساعت ۱۰ و ۵۲ دقیقه صبح پنجم آبان ماه سال ۱۳۸۴ پرتاپ
ماهواره سینا، ایران را جزو کشورهای دارای فناوری فضایی قرارداد. با ورود
سینا به فضا، ایران چهل و سومین کشور صاحب ماهواره در جهان شد. سینا
ماهوارهای مطالعاتی و تحقیقاتی بود که کاربرد آن در بررسی منابع زیرزمینی و
عواقب ناشی از حوادث غیرمترقبه تعریف شده بود.
ماهواره امید: پانزدهم بهمن ۱۳۸۷ ایران برای نخستین بار یک ماهواره
ایرانی را با فناوری پرتاب فضایی ایرانی به فضا پرتاب کرد. ماهواره امید ۸۲
روز پیام دوستی بر زمین باراند تا اینکه در اوایل اردیبهشت ۱۳۸۸ جایی در
نیمکره جنوبی زمین برای همیشه آرام گرفت.
ماهواره رصد: ۲۵ خرداد ماه سال گذشته نخستین ماهواره تصویربرداری ایران
که تمامی مراحل طراحی، ساخت، تجمیع، تست و آماده سازی برای پرتاب آن در
داخل کشور انجام شده بود، در مدار زمین قرار گرفت. مأموریت ماهواره رصد
برقراری ارتباط با ایستگاههای زمینی، دریافت فرامین از ایستگاههای زمینی،
تصویربرداری از زمین و ارسال تصاویر به همراه اطلاعات تله متری به
ایستگاههای زمینی تعریف شده است
ماهواره نوید: نوید سومین ماهواره ایرانی بود که تجربه سفر به فضا را سوار بر موشکهای فضایی سفیر تجربه میکرد.
ماهواره نوید یک ماهواره سنجش از دور است. به این مفهوم که ماهواره
مجهز به حسگرهایی است که از زمین در طول موج مشخصی تصویر تهیه میکند. روش
تصویربرداری این ماهواره به شکل جاروبی است. یعنی ماهواره ضمن حرکت، از
منطقه زیر پای خود عکسهای ممتدی میگیرد که همزمان به زمین مخابره میشود.
اما تصاویر ماهواره نوید در صورت دریافت، نخستین تصاویر ماهوارهای ایران
از مدار زمین خواهند بود. این تصاویر را می توان برای امور کشاورزی،
جنگلداری و بیابانزدایی استفاده کرد. گفته شده که قدرت تفکیک تصاویر
ماهواره نوید ۴۰۰ متر است. مفهوم این موضوع این است که هر پیکسل (نقطه) از
تصاویر دریافتی از ماهواره نوید محوطهای به ابعاد ۴۰۰ متر را نشان میدهد.
*** ایرانی های فضانورد
دانشمندان فضایی ایران در حال حاضر برای رسیدن به اعزام انسان به فضا در
فکر طراحی لباس فضانورد و طراحی هندسه کپسول فضایی هستند. پیشبینی می شود
که ماموریت اعزام انسان به فضا و سایر ماموریتهای فضایی از قبیل طراحی،
ساخت و پرتاب ماهواره، ایجاد آزمایشگاه پیشرفته، تعریف پروژههای دانشجویی و
به طور کلی حلقههای اکتساب و بلوغ فناوری در سال های آینده با سرعت
مناسبی به پیش برود.
آمریکا، برخی کشورهای اروپایی، چین، ژاپن، روسیه و هند کشورهایی هستند
که تا پیش از این ادعای تسخیر فضا را داشتند. حال ایران هم خود را آماده می
کند تا قدرت خود را به رخ جهانیان بکشد.
***مقام هشتم ایران در زمینه ماهواره برها
‘پرتابگر سیمرغ در سال جاری به بهره برداری خواهد رسید’، این را رئیس
ستاد توسعه فناوری فضایی گفته است. او افزود: قرار است تا ماهواره های
مدارهای بالاتر از طریق این پرتابگر صورت گیرد.
همچنین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از رتبه هشتم ایران در زمینه ماهواره برها خبر داده است.
مقامات حوزه هوافضای کشور نیز از پرتاب ماهوارهی طلوع و فجر با
ماهوارهبر سیمرغ خبر داده اند و نیز اعلام کرده اند که قرار دادن ماهواره
در مدار زمین و در فاصله ۳۶ هزارکیلومتری از زمین، یکی از برنامههای
جمهوری اسلامی ایران در این زمینه به شمار میآید.
***ماهواره های ایران در نوبت پرتاب
به گفته سرپرست سازمان فضایی ایران ماهواره های فجر و شریف در سال جاری پرتاب خواهند شد.
ماهواره ملی فجر یک ماهواره صد درصد ایرانی است و طول عمر این ماهواره
بیشتر از دیگر ماهواره های پرتاب شده و بیش از یک و نیم سال است.
ماهواره فجر دارای حضیض ۲۵۰ کیلومتر و اوج ۴۰۰ کیلومتر است. این ماهواره
قادر است مدت یک سال و نیم در فضا باقی بماند و به تهیه و ارسال تصاویر با
قابلیت تفکیک ۱۰۰۰تا ۵۰۰ متر به ایستگاه های زمینی بپردازد.
این ماهواره با وزن ۵۰ کیلوگرم ویژگی های یک رادار حرفه ای را در خود دارد.
ماهواره شریف علاوه بر دقت بالا در تصویربرداری، در زمینه تفکیک تصاویر
نیز پیشرفته است و با توجه به امکانات و تجهیزات به کار رفته بخوبی می
تواند عکسبرداری کند.
براین اساس ماهواره دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف، ماهواره ای در کلاس ماهواره های میکرو و با ماموریت تصویربرداری از زمین است.
این ماهواره دانشجویی دارای وزن ۵۰ کیلوگرم و ابعاد ۴۰ در۴۰ در۴۰ است.
کاوشگر پنج نیز در سال جاری به فضا پرتاب خواهد شد.
این کاوشگر حامل موجود زنده میمون از نژاد زئوس است و بناست در سال جاری به فضا پرتاب شود.
***طرح های فضایی در دست اقدام
با گسترش صنعت هوافضای کشور، مقدمات اقدامات فضایی از جمله ایجاد پایگاه
پرتاب ملی در منطقه چابهار در دستور کار است. به گفته سرپرست سازمان فضایی
ایران، این منطقه به مساحت ۵۰ کیلومتر در ۵۰ کیلومتر ایجاد خواهد شد.
ایجاد مرکز تحقیقات فضایی در منطقه غرب تهران، شهرک فضایی و آزمایشگاه
فضایی در دل این مرکز فضایی از جمله اقدامات ملی در حوزه هوافضا است.
پیشرفت های کشور در حوزه هوافضا در دانشگاه های کشور نیز دنبال می شود.
در سال جاری ۱۲ پروژه دانشگاهی به ثمر می نشیند در حالی که هم اکنون پروژه
هایی مثل ‘سامانه ستاره یاب نصیر’، ‘تونل باد مافوق صوت’ و ‘رادار مداری’
رونمایی شده است.
تمامی این دستاوردها و موفقیتهای کشور در زمینهی هوافضا، نشان میدهد
که در حال حاضر در نقطه شروع قرار داریم و باید برای عبور از راه والایی
که جمهوری اسلامی ایران در پیش رو دارد، به تقویت این دستاوردها بپردازیم
که همت بالای محققان، دانشمندان، دانشجویان و جوانان کشور را میطلبد.