آموزش مديريت خشم و عصبانيت به كودك

عصر خبر– مهدي شاهمرادي*- همه‌ی احساسات چه مثبت و چه منفی، در جای خود با ارزش هستند.چیزی که در مورد احساساتِ به ظاهر منفی (مانند خشم، ترس و غم) آن‌ها را نامناسب جلوه می‌دهد، در واقع نوع ابراز نامناسب آن، شدت بالا و یا تداوم آن است.با روش زير همراه اموزش مديريت خشم، باعث افزايش هوش هيجاني در فرزندتان ميشويد.قدم اول:باید کودکان را با احساساتشان آشنا کرد و از آنها خواست که در مورد احساسشان حرف بزنند.در ابتدا باید به آنها کمک کرد تا بتوانند احساسشان را پیدا کنند. در حقيقت بايد احساسات فرزندتان را نامگذاري كنيد. بنابراين وقتي فرزندتان عصبانيست هم قد او شويد به چشمانش نگاه كنيد، او را لمس كنيد و بگوبيد ميدانيد او چه احساسي دارد:« ميدونم از اینکه صبر کردی تا حرف من تمام شود ناراحت شدی .» یا « ميدونم از اینکه بابایی تو رو با خودش نبرد غمگینی .» یا «حتما از اینکه ما تو رو تنها بزاریم می ترسی»قدم دوم:هميشه بايد احساسات كودك (و بقيه بزرگسالان)را تاييد كنيد: مثلاً« توحق داری از دست من عصبانی باشی چون دوست داشتی تلوزیون نگاه کنی ولی ما باید به فروشگاه می رفتیم و متاسفانه کاریش نمیشد بکنیم .» احساسات كودك را نفي نكنيد “تو نبايد ناراحت ميشدي اين كه چيزي نيست!”قدم سوم:به وضوح باید به او تاکید کنید که عصبانیت روش خوبی برای ابراز خشم نیست.”اما اجازه نداري كتك بزني” “اما اجازه نداري حرف زشت بزني”برای این کار نخست بایدبا رفتار خود برای بچه ها الگو باشید. خودتان وقتی خشمگین می‌شوید، داد و فریاد نکنید.وقتی خودتان خشمگین هستید، صرفا بگویید من خشمگینم و سپس علت خشم را به او بگویید و پس از برطرف شدن خشم، دوباره او را در جریان بگذارید و بگویید عصبانیتم برطرف شد. فراموش نكنيد رفتار شما الگوي فرزندتان خواهد بود.قدم چهارمبا داستان خواندن يا اجرای تئاتر و بازی‌های مدیریت خشم، این مهارت را به او به صورت عملی آموزش دهید، سپس هر وقت به شیوه‌ی درست خشمش را ابراز کرد، به او تاکید کنید که از نحوه‌ی ابراز خشمش راضی هستید.اگر فرزندتان به انجام مانورهايي مثل خود زني، جيغ زدن يا گريه كردن ادامه داد تا وقتي به خودش آسيب نميزند بايد به رفتارش بي اعتنا باشيد.البته گاهی احساسات جایگزین یکدیگر می شوند مثلا خشونت به جای خشم می نشیند یا غم به بدعنقی تبدیل می شود یا ترس به خجالت بدل می گردد و همین موارد از علل اصلی درگیری والدین و کودک می تواند به حساب آید.در چنین مواردی باید تکنیکهای مربوط به خودش را استفاده کنید مثلا در هنگام خشونت ِ کودک، تکنیک اتاق تنهایی را اجرا کنید، هنگام بهانه گیری تکنیک شنیدن حرفها و یا هنگام نق زدن، تکنیک بی اعتنایی را می توانید اجرا کنید.کودکان غمگین نیاز به رفتاری ملایم دارند. در عین حال باید احساس ارزشمند بودن را در آنها تقویت نمایید. نگاه محبت آمیز، نوازش کردن، در آغوش گرفتن و با گرمی از آنها استقبال کردن به آنها کمک زیادی خواهد کرد. (البته رفتارتان نباید مصنوعی باشد)همینطور کودکانی که از اعتماد به نفس کمی برخوردارند، نیاز به عشق ورزیدن و احساس ارشمند بودن دارند. از سرزنش، تحقیر و تنبیه آنها خودداری کنید. سعی کنید از آنها انتقاد نکرده و کوچکترین موفقیتشان را با شور و شوق تشویق کنید و پیامهای مثبت به آنها بدهید مثلاً بگویید” تو امروز خیلی کارهای خوب انجام دادی ، آفرین ”” مدتی است که حسابی ازت راضی ام “” چقدر پیشنهاد های خوبی می دی ”” از اینکه بچه توانمندی مثل تو دارم احساس غرور می کنم ”” میدونستی من بهت افتخار می کنم؟! ”
* روانشناس باليني