برخورد مدعیان آزادی با ترانه علیدوستی در مقام یک مجرم!

حضور ترانه علیدوستی با حجاب در شصت و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کن، حاشیه تازه‌ای در پی داشته و به تازگی یکی از جریان‌های اپوزیسیون، این بازیگر توانمندی ایرانی را به واسطه حفظ حجاب در مقام یک مجرم قرار داده و در ادامه با لحنی مملو از بخشایندگی، خواستار آن شده که علیدوستی بابت برخورداری از حجاب قضاوت نشود!
 
به گزارش «تابناک»، جشنواره بین‌المللی فیلم کن 2016 با «فروشنده» هفتمین فیلم اصغر فرهادی، برای ایرانی‌ها از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر ادوار برخوردار بود و در نهایت نیز فرهادی برای فیلمنامه و شهاب حسینی برای بهترین بازیگر مرد، دو جایزه از هفت جایزه اصلی را از آن خود کردند که با استقبال وسیعی در ایران همراه شد.
 
علاوه بر شهاب حسینی و اصغر فرهادی، بابک کریمی و ترانه علیدوستی، دو بازیگر دیگر فیلم «فروشنده» نیز حضور پررنگی در فرش قرمز و فوتوکال این دوره از این جشنواره کن داشتند و در این میان، توجه ویژه‌ای هم در رسانه‌های داخلی و هم در رسانه‌های خارجی به پوشش ترانه علیدوستی شد که لباس‌ها توسط یک طراحی داخل و جواهرات از یک برند لاکچری سوئیسی بود.
 
همزمان با حضور علیدوستی در جشنواره کن با فیلم فرهادی که منجر به توجه بسیار نسبت به او شد و از آن تحت عنوان ادری هیپبورن ایرانی یاد شد، گلشیفته فراهانی نیز به عنوان بازیگر فیلم «پترسن» به کارگردانی جیم جارموش در جشنواره کن حضور داشت و البته همان گونه که قابل پیش‌بینی بود، بازی‌اش مورد توجه منتقدان قرار نگرفت.
 
در همین شرایط، گروه توانا که تحت عنوان آموزشکده جامعه مدنی ایران، منابع مالی خود را از دفتر دموکراسی، حقوق بشر و نیروی کار در وزارت خارجه‌ آمریکا، بنیاد ملی‌ برای دموکراسی، آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده آمریکا، وزارت امور خارجه هلند و گوگل تأمین می‌کند، در یک پست اینستاگرامی، حجاب ترانه علیدوستی را به چالش کشید.

 
در این نوشته آمده است: «دو زن، يكي طغيانگر و ديگري آرام… يكي با چشماني جنگ‌جو و ديگري با چشماني متين… يكي مرزها را شكست و مبارزه كرد، ديگري در همان چهارچوب ماند… اما در نهايت هر دو اينجا هستند… مهم مسيري نيست كه مي‌رويم… مهم همان مقصد است… مهم خود بودن است… مهم موفقيت است… مهم، همين لبخند رضايت است… مهم چشماني هستند كه به دنيا نشان مي‌دهند و مي‌گويند: ما هر دو زن هستيم، زن ايراني كه براي آنچه امروز مي‌بينيد مبارزه كرده‌ايم، زحمت كشيده‌ايم…. ما را قضاوت نكنيد..!».
 
در ظاهر انگار چنین نوشته شده که نباید ترانه علیدوستی را بابت حفظ حجابش در جشنواره کن قضاوت کرد و به نوعی از او دفاع کرد؛ اما حقیقت آن است که مگر ترانه علیدوستی تا پیش از این نوشته برای حفظ حجابش قضاوت شده بود؟! این مطلب به صورت پیش‌فرض، ترانه علیدوستی را در مقام مجرمی قرار داده که گناهش عدم مبارزه و نشکستن مرزها (به زعم این گروه) و ماندن در چارچوب (حجاب) است و از این بابت، این مجرم را نباید قضاوت کرد؛ شاید او چاره‌ای نداشته است!
 
این نوع نگارش مکارانه برای به چالش کشیدن حجاب یک بازیگر زن ایرانی، در نوع خود قابل تأمل است که متأسفانه تنها در شبکه‌های اجتماعی به صورت محدود توسط برخی چهره‌ها مورد توجه قرار گرفت؛ نوشتاری که حتی با استانداردهای همین اپوزیسیون، مصداق سکسیسم و تعیین کلیشه‌های جنسیتی درباره ترانه علیدوستی است.
 
حقیقت آن است که ترانه علیدوستی به تعبیر درست شهاب حسینی، بهترین بازیگر حال حاضر زن سینمای ایران است و بسیاری از منتقدان سینمایی نیز به این واقعیت اذعان دارند و حجاب نیز تأثیر منفی در کارکرد این بازیگر برجسته زن نداشته است.
 
بنابراین مشخص نیست، چرا باید سطح توانمندی بازیگری چون علیدوستی برای مقایسه با بازیگر دیگر، از منظر حجاب مورد توجه قرار گیرد؟ آیا کارکرد چنین ساختارهایی با آن محل‌های تأمین بودجه، به جز خلق چنین تفسیرها، برداشت‌های نامتعارفی از رویدادهای مرسوم سینمایی است؟