خودمختاری بلای جان مناطق آزاد شده است

خبرگزاری تسنیم: جواد معصومی با یادآوری این‌که مناطق آزاد در جهان یک تعریف دارد و در ایران بر اساس تعریف دیگری مناطق آزاد را پایه‌گذازی کرده‌اند،‌ اظهار کرد: احساس این بوده که مثلا در سرزمین اصلی یک سری محدودیت به لحاظ اجتماعی، اقتصادی داشته‌ایم و مناطقی را خارج از محدودیتها ایجاد کنیم و به آن مناطق آزاد بگوییم.
 
وی ادامه داد:‌ قبلا عوارض واردات کالا بالا بوده و در مناطق آزاد عوارض کالا پایین است تا بتوانند واردات را انجام دهند. در این رابطه کارت همراه مسافر و کارت سبز صادر می‌شد که بر اساس آن مردم می‌توانستند از مناطق آزاد کالا به سرزمین اصلی وارد کنند. در کل مناطق آزاد به گونه‌ای بوده که تعامل با دنیا به لحاظ اقتصادی و اجتماعی بازتر باشد.
 
وی با بیان این‌که به لحاظ اجتماعی بنا بر این بوده که شرایط نسبت به سرزمین اصلی مقداری بازتر باشد، افزود: مثلا این مناطق واسطی بین دنیا و کشور باشد و خارج از این چیزی را استنباط نکرده‌ام.
 
وی با یادآوری این‌که در قانون مناطقی خودمختاری را تعریف کرده‌ است،‌گفت: این مناطق خودمختار تصمیم‌گیری و تمام شئون حاکمیتی را در خودش دارد. مستقل از سرزمین اصلی حتی به لحاظ آن چیزی که به لحاظ قانونی آمده، خیلی جاها دست و بال بازتر از استانداران است.
 
وی بیان کرد: کاری به سازمان برنامه نداشته‌اند، کاری به برنامه بودجه نداشته‌اند،‌برای خودشان به صورت یک شرکت ثبت شده و درآمدهای خود را بر اساس تصمیم هیئت مدیره هزینه می‌کردند. شورایعالی مناطق آزاد نیز به عنوان مجمع مناطق آزاد ایجاد شد از سوی دیگر دبیرخانه مناطق آزاد هم فقط وظیفه ابلاغ سیاستهای کلی را برای مناطقی داشت که دارای درآمد و کلی شئون حاکمیتی بوده و در واقع حاکم بلامنازع یک منطقه است.
 
مدیرعامل اسبق منطقه آزاد اروند تاکید کرد: زمانی که به منطقه آزاد آمدم، ابتدا مطالعه‌ای را روی مناطق آزاد دنیا انجام دادیم که چگونه کار می‌کنند. نکته‌ای که دیدیم این بود که در دنیا اصلا مطابق تعاریف و قوانین اعمال شده در داخل عمل نمی‌شود و تعریف چیز دیگری است. تعریف این مناطق کاملا اقتصادی است و بر اساس آن مناطقی را با چند هدف از جمله صادرات و صادرات مجدد ایجاد می‌کنند . یعنی بحث بازرگانی یکی از محورهای عمده‌ای است که در مناطق آزاد به آن توجه می‌شود.
 
معصومی ادامه داد: بحث انتقال فناوری و تولیدات های تک در مناطق آزاد هم یکی از محورهاست، مثلا یک سری قوانین و محدودیتهایی به لحاظ اقتصادی در سرزمین دارد که می‌خواهید در مناطق آزاد بخشی از آنها را بردارید.
 
وی در این‌باره به مثالی اشاره کرد و افزود: مثلا فرض می‌کنیم در سرزمین اصلی  واردات ماشن‌آلات دست دوم ممنوع است، اما در جایی مانند مناطق آزاد می‌گوییم اینجا -واردات ماشین‌آلات دست دوم- ایرادی ندارد.
 
وی با بیان این‌که جبل‌علی یکی از مناطق آزاد موفق منطقه و هامبورگ یکی از مناطق آزاد موفق دنیاست، گفت:‌ عملکرد مناطق آزاد در دنیا صرفا اقتصادی است و شئون حاکمیتی به آنها تفویض نشده است. در دنیا منطقه آزاد شأن حاکمیتی ندارد و مثلا مدیرعامل منطقه آزاد شورای تامین تشکیل یا انتصابات را انجام دهد. اگر وزیری بخواهد تغییر و تحولی مدیریتی را انجام دهد باید با مدیرعامل منطقه آزاد هماهنگی لازم را به عمل آورد.