سردر کاخ مرمر ترک خورد!

 روزنامه آرمان: یک کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی با اشاره به تاثیر آلودگی هوا بر آثار تاریخی سنگی گفت: اکنون سردر کاخ مرمر دچار ترک خوردگی و آسیب‌دیدگی شده است. در این شرایط رسیدگی به بناهای تاریخی سنگی نیازمند توجه مداوم از سوی مسئولان امر دارد، زیرا آلودگی هوا به عنوان کاتالیزور یا تسریع کننده در انجام واکنش‌های شیمیایی مختلف، باعث فرسودگی سریع و زیاد مصالح ساختمانی ، پوسته پوسته شدن، تورق و جدا شدن کریستال ها و ترکیبات سنگ از یکدیگر و نهایتا طولانی و عمیق‌تر شدن رگه های کوچک سنگ در بناهای تاریخی می‌شوند. مدتی است که تخریب آثار میراث فرهنگی ایران شدت گرفته است، به طوری که در مدت زمانی کوتاه، بسیاری از آثار تاریخی کشور تخریب شده است. البته تخریب آثار تاریخی ایران که بسیاری از آنها به ثبت میراث فرهنگی هم رسیده است، مساله جدیدی نیست. هر سال خبرهایی مبنی بر تخریب یا تهدید هویت تاریخی بنا‌ها و آثار در ایران منتشر می‌شود. اما این بار دلیل تخریب بناهای تاریخی به دلیل آلودگی هوا و صدمات ناشی از آن عنوان شده است. آلودگی كه در آسمان شهرهای ايران وجود دارد به طور كلی به دو بخش صنعتی و آلودگی ناشی از تغييرات زيست محيطی تقسيم می‌شود. نكته قابل توجه اين است كه شهرهای دچار آلودگی صنعتی و ترافيک شهری طبیعتا با تخريب تدريجی آثار و بناهای تاريخی شهر مواجه می‌شوند. آلودگی هوا به شدت روی منظر و فضای بيرونی بناهای تاريخی اثر منفی می‌گذارد و به تدريج آنها دچار تغيير رنگ و از بين رفتن جذابيت بصری می‌شوند. بهترين عامل برای جلوگيری از تخريب آثار و بناهای تاريخی كاهش آلودگی هواست. بناهای تاريخی كه در سطح كوچک‌تر هستند همچون سازه‌های سنگی، مجسمه و تنديس‌ها بايد با پوشش‎‎های مخصوص پوشانده شوند. پوشش های مخصوص كه تغييری در ظاهر و رنگ بناهای تاريخی ايجاد نمی كنند و آنها را از آلودگی هوا مصون نگه می دارند، اما به طور كلی بهترين كار كاهش آلودگی هوا است.
خوردگی و ترک در سردر کاخ مرمر
روز گذشته یک کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی درباره آسیب دیدگی های نقش برجسته‌های تخت جمشید و چگونگی مرمت و حفاظت از این آثار گفت: تمام آثار تاریخی و ارزشمند مانند تخت جمشید نیازمند مرمت و رسیدگی مداوم هستند. اگر سنگی ترکی دارد باید به سرعت ترک ها مسدود شود، زیرا ترک در سنگ منجر به کشیدگی و نفوذ رطوبت شده و ممکن است در زمستان موجب یخ زدگی و در نتیجه شکستگی سنگ شود. احمد رضا حشمتی ادامه داد: باید به طور مداوم از این آثار ارزشمند بازدید شود تا مشکلات به وجود آمده در کوتاه‌ترین زمان شناسایی و رفع شوند، خوردگی های نقش برجسته‌ها نیز باید تثبیت شوند یا اگر مواد آلاینده‌ای وجود دارد باید شسته شده و اجازه نفوذ پیدا نکنند. او با اشاره به اینکه خوشبختانه آلودگی هوا در شیراز کمتر از شهرهایی مانند تهران است، توضیح داد: آلودگی هوا قطعا بر این آثار تاثیرگذار است وسبب می شود بارانی که بر روی آنها می ریزد، اسیدی شود و به داخل سنگ‌ها نفوذ کند، بنابراین باید سعی کنیم اتومبیل‌ها کمتر از این منطقه عبور کنند و دی اکسید کمتری در آنجا تولید شود. حشمتی افزود: یک نمونه دیگر از آثار سنگی ما سر در کاخ مرمر است که با همین مشکلات روبه‌روست. در آنجا نیز در برخی بخش‌های سردر، ستون ها، پایه ستون ها و طاق ها شاهد خوردگی و ترک هستیم و با توجه به آلودگی هوای تهران این اثر سنگی در معرض خطر است، زیرا آلودگی هوا روی آثار سنگی بسیار تاثیرگذار است، در حالی که آثار آجری تا این حد با چنین مشکلاتی درگیر نیستند. این کارشناس ارشد مرمت درباره کم و کیف حضور گردشگران و لطمات ناشی از آن به بناهای تاریخی توضیح داد: در همه جای دنیا آثار در دسترس گردشگران است، مانند کاخ ورسای یا بافت شهر ونیز. به نظر من دور نگه داشتن گردشگر از آثار کار درستی نیست، بلکه به جای آن باید فرهنگسازی کنیم و تعداد نگهبان ها را بیشتر کنیم تا در صورت لزوم با دادن تذکرهایی از به وجود آمدن مشکلات جلوگیری شود، یا دوربین های مدار بسته و سنسور نصب کنیم. به گزارش ایلنا، او ادامه داد: من به خاطر دارم حدود ۱۰ سال قبل سربازانی که برای نگهبانی آثار گذاشته شده بودند، شب ها با سر نیزه هایشان بر روی دیوارهای بناهای تاریخی یادگاری می نوشتند که نمونه آن را در کاخ گلستان می‌توانید ببینید، در حالی که می توان این مشکلات را با آموزش و فرهنگسازی رفع کرد.