ترکیه ضرر خواهد کرد

خبرگزاری فارس،گروه دیگر رسانه‌ها:  «سید هادی سیدافقهی» در یادداشتی نوشت:

1. خروج نیروهای تروریست آمریکایی از سوریه این روزها تحولی بسیار مهم به شمار می‌آید که نیازمند واکاوی ابعاد، خاستگاه و انگیزه «دونالد ترامپ» برای صدور چنین دستوری است.

تصمیمات و سیاست‌های مستأجر کاخ سفید و نقشه راه وی بر اساس آنچه تاکنون عمل کرده، امنیتی و راهبردی نیست بلکه با حساب و کتاب و هزینه – فایده اتخاذ می‌شوند؛ از این رو، استقرار پرهزینه نیروهای آمریکایی در سوریه به دلایل کاملاً اقتصادی، در سیاست‌های ترامپ از اولویت برخوردار نیست و نبوده است.

رئیس جمهور آمریکا گرچه به توصیه‌های مشاورانش گوش می‌سپارد ولی تصمیم گیری نهایی را بر پایه سود و زیان می‌گیرد، چون خسارتی که اقتصاد مقروض واشنگتن از این ناحیه متحمل می‌شود و هزینه‌های آن را باید مالیات دهندگان آمریکایی پرداخت کنند، به طور حتم، سیاستمدار کاسب‌کاری چون ترامپ را به بازگرداندن سربازان آمریکایی ترغیب می‌کند.

علاوه بر این، پیروزی‌های محور مقاومت در تمام مناطق از جمله عراق، یمن، سوریه و ضرباتی که واشنگتن و شرکایش در حوزه هوایی و دریایی از ایران اسلامی دریافت کرده‌اند، ترامپ را به این جمع‌بندی رساند که هزینه‌ها روز به روز در حال افزایش بوده و خروج از باتلاق سوریه، مقرون به صرفه‌تر است.

2. دستور کلیددار کاخ سفید برای بازگشت نیروهای تروریست آمریکایی به خانه، هم «مشکوک» است و هم «خائنانه». ترامپ تا به حال چندین بار از خارج شدن پنتاگون از سوریه خبر داده بود اما شرایط، این بار کاملاً متفاوت است، به نحوی که فرماندهان آمریکایی صراحتاً از دریافت این دستور شبانه، شوکه شده و حتی وزارت دفاع و ژنرال «کنت مک کنزی»، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) از چرایی اتخاذ چنین تصمیمی مستقیماً از جانب ترامپ، غافلگیر شده و اظهار بی اطلاعی کرده‌اند.
3. طبعاً آمریکا گام بعدی را پیش‌بینی کرده و مطلع است که ترکیه قصد دارد خلاء پنتاگون را در سوریه پر کند. پیش از این، واشنگتن و آنکارا بر ایجاد منطقه امن در شمال سوریه توافق کرده بودند تا به این ترتیب، امنیت ملی ترکیه در برابر ورود و تجاوز تروریست‌های تجزیه‌طلب «P.K.K»، «PYD» و «YPG» به این کشور محافظت شود. این در حالی است که گاوبندی آنکارا و واشنگتن برای ایجاد نوار امن مرزی در داخل سوریه کاملاً غیرقانونی و قطعاً نیازمند مراجعه به شورای امنیت است.

منطقه امن شامل محدوده «پرواز ممنوع» می‌شود و ذیل فصل هفت منشور ملل متحد (اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز) قرار می‌گیرد، حال آنکه خیز ترکیه با چراغ سبز آمریکا برای ایجاد چنین منطقه‌ای،‌ یک‌جانبه و برخلاف تمام موازین، معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی است.

4. وجه «موذیانه» خروج آمریکا از سوریه – بخوانید پوست خربزه‌ای که آمریکا زیر پای ترکیه انداخت –  نیز ناظر به این موضوع است که کاخ سفید می‌داند ترکیه به عمق حداکثر 17 کیلومتری مورد توافق برای ایجاد منطقه امن، قانع نخواهد بود.
زیاده‌خواهی آنکارا اکنون روشن شده و اعلام کرده است که نیروهایش در عمق 35 کیلومتری سوریه و به امتداد 400 متر در نوار مرزی عملیات خواهند کرد. این رویکرد نشان می‌دهد که بحث منطقه امن به منظور ممانعت از ورود تروریست‌ها دیگر مطرح نیست و ترکیه سودای اجرای پروژه‌ای بسیار سنگین را در نظر دارد. افزون بر مستمسک منطقه امن، آرزوی دیرینه و تاریخی ترکیه این بوده که تمام منطقه مرزی شمال سوریه و عراق را برای احیای امپراتوری عثمانی به خاک خود، منضم و مسترد کند. آرمان سوم آنکارا این است که از پتانسیل یک و نیم میلیون نفری آوارگان سوری به نفع خود استفاده کند.
ترکیه نمی‌تواند به صورت مادام‌العمر از مهاجران نگهداری کند و در نظر دارد که با ایجاد منطقه امن و احداث مدرسه، بیمارستان و امکانات رفاهی برای آنان، این جمعیت قابل توجه را در محدوده تحت تصرف خود بکار گیرد و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل آنها را به نفع خود مصادره کند.
به عبارت گویاتر، ترکیه می‌کوشد که افزون بر تصرفات زمینی، فتوحات انسانی نیز داشته باشد و منافع نیروی کار مهاجران را از دولت سوریه سلب و در راستای اهداف خود بکار گیرد.
5. این نکته نیز قابل ذکر است که آنچه ترکیه درباره سرحدات سوریه و فراتر از آن برنامه ریزی کرده، در حد توهم و آرمان صرف است زیرا نه مورد پذیرش ایران، سوریه و نه حتی نیروهای کرد است.
این احتمال وجود دارد که کردها موقتاً از اختلافات خود به منظور تحقق خودمختاری و مطالبات تجزیه طلبانه دست بردارند، به آغوش دمشق پناه ببرند و با عقد پیمانی با ارتش سوریه، مجدداً عازم کارزار با نیروهای اشغالگر شوند.
قطعاً مدت زمان و چگونگی تجاوز ترکیه با این حجم از مخالفت‌ها و با توجه به مخالفت بازیگران منطقه‌ای و جهانی از جمله ایران و اروپا محل بحث و بسیار قابل اعتناست. فراموش نکنیم که آمریکا هنوز از اصرار صریح ترکیه برای خرید سامانه پدافندی اس-400 ناراضی و عصبانی است و علاوه بر لغو قرارداد فروش جنگنده‌های رادار گریز اف-35، تحریم این کشور ذیل قانون «کاتسا» (قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها) را پیگیری می‌کند. بنابراین، سوق دادن ترکیه به این معرکه بدفرجام را می‌توان به انتقام واشنگتن از آنکارا بر سر خریدهای نظامی از روسیه پیوند داد.

6. در این میان، مسکو رسماً اعلام کرده که نگرانی‌های امنیتی آنکارا را درک می‌کند و از موضع تهاجمی ترکیه اغماض کرده است، حال آنکه جمهوری اسلامی ضمن اعلام مخالفت، راه برون رفت از این مخمصه را هم به آنکارا نشان داده است. مقامات کشورمان رسماً به ترکیه اعلام کرده‌اند که به جای باز کردن گره مشکلات مرزی با دندان، آن را با دست باز کرده و با وساطت تهران، گفتگوهای سیاسی برای دستیابی به راه حلی مرضی الطرفین میان دمشق و آنکارا ترتیب داده شود. راه حل پیشنهادی ایران، هزینه بسیار کمتری دارد، حال آنکه ورود ترکیه به باتلاق سوریه بسیار پر هزینه خواهد بود. ترکیه در حالی با حمایت ضمنی روسیه در انتظار ساعت صفر آغاز عملیات در شمال سوریه است که چنانچه دست به این اقدام بزند، عضویتش در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به عنوان دومین عضو مهم این سازمان نظامی از منظر عِدّه و عُدّه به خطر خواهد افتاد که البته این اتفاق، مورد رضایت و مطلوب روس‌هاست.
مسکو پس از لغو «پیمان منع تولید موشک‌های میان برد و کوتاه برد هسته‌ای» توسط آمریکا، به دنبال یارگیری است و چنانچه بتواند ترکیه را از ناتو جدا کند، می‌تواند قراردادهای نظامی و امنیتی پرسودی نیز با آنکارا منعقد کند. بنابراین، حمله احتمالی ترکیه به سوریه با نیت‌ها و ظرفیت‌هایی که «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه تعریف کرده، به دلیل فقدان توجیه قانونی و محکمه پسند، قطعاً معادلات امنیتی و موازنه‌های راهبردی منطقه را به هم خواهد ریخت و ضرر نقد آن برای ترکیه بسیار بیشتر از منافع نسیه آن خواهد بود.