سيد حسن خميني: رحمت به شرط «عفو»

عصر خبر :آیین سال نو با حضور جمع کثیری از خانواده های شهدا و شیفتگان امام خمینی در حرم مطهر برگزار شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی جماران، در این مراسم، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، با تبریک سال نو و آرزوی سالی خوب برای جامعه اسلامی و همه مسلمانان و در ادامه تأکیدات پیشین خود بر ضرورت شکل گیری نهضت ادب و اخلاق در جامعه گفت: امام علی‌(ع) در یکصد و سومین خطبه نهج البلاغه به توصیفی از آخرالزمان می‌پردازد که با توجه به ترجمه‌های مناسب آن‌؛ باید با مراجعه به نهج‌البلاغه و یا فضای مجازی در اینترنت به مطالعه‌ی دوباره آن بپردازیم.

وی با اشاره به این که خطبه یکصد و سوم نهج‌البلاغه با تعبیری بسیار تکان دهنده آغاز می‌شود، گفت: امام علی‌(ع) می‌فرمایند: آخر الزمان ویژگی دارد؛ «وَ ذَلِکَ زَمَانٌ لا یَنْجُو فِیهِ إِلا کُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ» به این معنا که در آن هیچ فردی نجات نمی‌یابد؛ مگر مومنین «نُوَمَةٍ». برخی لفظ «نُوَمَةٍ» را گمنام و برخی دیگر بی‌آزار ترجمه کرده‌اند.

یادگار امام با اشاره به این که روایات زیادی، مومن را کسی معرفی می‌کند که مردم از دست و زبان او در آسایش و آرامش باشند؛ اظهار داشت: امام علی‌(ع) در ادامه توضیح می‌دهند مومنین« نُوَمَةٍ » کسانی هستند که «لَیْسُوا بِالْمَسَایِیحِ » فساد انگیز و سخن‌چین نیستند. «‌لا الْمَذَایِیعِ الْبُذُرِ» عیب‌جو  و آبرو‌ریز نیستند، همچنین نادان و بیهوده‌گو نیز نیستند.

وی افزود: بر این اساس، امیر‌المومنین به مردمان آخر‌الزمان  که بر اساس قرائن بسیار، به نوعی ما نیز در آن هستیم؛ هشدار می‌دهند: تنها دسته‌ای از ما نجات می یابند که از صفات «بی‌آزار بودن، «سخن‌چین نبودن»، «فساد انگیز نبودن» و «عیب‌جویی نکردن» برخوردار باشند و در ادامه حضرت تأکید می‌کنند: «اولَئِکَ یَفْتَحُ اللَّهُ لَهُمْ ابْوابَ رَحْمَتِهِ» خداوند درهای رحمت را برای این دسته از مومنان می‌گشاید و «‌یَکْشِفُ عَنْهُمْ ضَرَّاءَ نِقْمَتِهِ‌» گزندهای خشم خویش را از آن‌ها بر می‌گرداند. چنانکه بیتی آموزنده می‌گوید:
 «چو بد کردی مباش ایمن ز آفات       که واجب شد طبیعت را مکافات»

و این درست نقطه مقابل شعر دیگری است که می‌گوید:

تو نیکی می‌کن و در دجله انداز        که ایزد در بیابانت دهد باز  

یادگار امام که در آیین تحویل سال نو در حرم مطهر سخن می‌گفت، یادآور شد: این قاعده هستی است که پاسخ خوبی، خوبی و پاسخ بدی، بدی است‌. خیلی وقت‌ها ما می‌گوییم چرا دنیا به ما نمی‌خندد؟ در پاسخ اما، باید گفت: برای این که شما به دنیا نمی‌خندید. می‌گویی چرا دنیا با من سر ستیز دارد؟ برای این که تو با دنیا سر ستیز داری! چنانکه شاعر نیز می‌گوید:

این جهان کوه است و فعل ما ندا       سوی ما آید نداها را صدا

سید حسن خمینی افزود: شما در این دنیا در موقعیت انسانی که در مقابل کوهی ایستاده قرار دارید، که هر چه فریاد می‌زند، همان به سوی او بر می‌گردد و بر مبنای این قاعده، انسانی که در این دنیا نیکی می‌کند، نیکی به او باز می‌گردد.

یادگار امام با طرح این درخواست که ما باید دل‌های خود را در برابر ندای پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) گشوده داریم، گفت: رسول الله(ص) تعبیر بسیار عمیقی در پاسخ به فردی دارد که به ایشان می‌گوید: «یا رسول‌الله احِبُّ انْ یَرْحَمَنِى رَبّى» دلم می‌خواهد خدا به من رحمت کند، این که چه کنیم که خداوند درهای رحمتش را به روی ما بگشاید، پرسش امروز ما نیز از رسول الله(ص) هست. مگر واقعیت جز این است که همه چیز به اختیار خداوند است و مگر تمام کائنات بر حول انگشت تدبیر او نمی‌چرخد؟ اگر او رحمتی نازل کند، چه کسی می‌خواهد جلوی رحمتش را بگیرد و اگر نخواهد رحمت کند؛ چه کسی می‌تواند به ما لطف برساند؟

یادگار امام در ادامه یاد‌آور شد: حضرت در پاسخ، دو قاعده بنیادین را شرط دست یابی به رحمت خداوند می‌دانند، می‌فرمایند: ارْحَمْ نَفْسَکَ، به خودت رحم کن و دوم این که «وَ ارْحَمْ خَلْقَ اللَّهِ یَرْحَمْکَ اللَّهُ‌» به مردم رحم کن. بر این مبنا اگر با مردم با زبان خشن سخن گفتید خداوند نیز با زبان خشن با شما سخن می‌گوید و اگر می خواهی خدا به تو رحم کند، تو به مردم رحم کن‌؛ اگر به مردم رحم نکردی خدا به تو رحم نمی‌کند.

وی افزود: «به خودت رحم کن» در واقع تعبیر زیبایی است از این اصل که  «گناه نکن» چرا که کسی که گناه می‌کند، به خودش رحم نمی‌کند.

سید حسن خمینی در ادامه به روایتی از امیرالمومنین غررالحکم اشاره کرد که «أَبْلَغُ ما تَسْتَدِرُّ بِهِ الرَّحْمَةَ أَنْ تُضْمِرَ لِجَمیعِ النّاسِ الرَّحْمَةَ» و درباره آن توضیح داد: تَسْتَدِرُّ یعنی می‌بارد. مرام خداوند این است‌؛ بیشترین چیزی که رحمت خداوند را فرود می‌آورد، این است که أَنْ تُضْمِرَ لِجَمیعِ النّاسِ الرَّحْمَةَ در درون خودت با مردم مهربان باشی در این صورت خداوند نیز با تو مهربان است. رحم کنی و ببخشی؛ خداوند می‌بخشد. چنانکه امیر المومنین(ع) در تعبیر دیگر می‌فرمایند: بالعفو تستنزل الرحمة؛ به وسیله عفو، رحمت نازل می‌شود. و  مَن لَم یَرحَمِ النَّاسَ مَنَعَهُ اللهُ رَحمَتَهُ کسی که به مردم رحم نمی‌کند خداوند رحمتش را از او منع می کند.  از این رو اگر می‌بینی گره به کار افتاده! برای این است که گره گشایی نکردی! چنانکه شاعر نیز می‌سراید:

چو غنچه گر چه فروبستگی است کار جهان                      تو همچو باد بهاری گره گشا می‌باش

وی افزود: عفو و بخشش نیز همچون ابر بهار غنچه در هم فرورفته، رحمت را  چون گل می‌گشاید. چنانکه شاعر می‌گوید:

گفت پیغمبر به اصحاب کبار تن مپوشانید از باد بهار             کانچه با برگ درختان می‌کند با تن و جان شما آن می‌کند    

به گزارش جماران، یاد‌گار امام که در آیین تحویل سال نو در حرم مطهر امام خمینی سخن می‌گفت، ادامه داد: باید توجه کنیم که در زندگی نسیم‌های رحمت می‌وزد، روزگار رحمت را به سوی ما می‌آورد و اگر ما نمی‌توانیم از آن برخوردار شویم‌، برای آن است که خود در مقابل آن می‌ایستیم و پنجره‌های دل خود را نمی‌گشاییم چنانکه شاعر می‌گوید:

طبیب عشق مسیحادم است و مشفق، لیک                    چو درد در تو نبیند، که را دوا بکند؟

وی با اشاره یه این روایت که «اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ بَعْدَها اَبداً» گفت: بر اساس این روایت اگر نسیم رحمت با ما برخورد کند دیگر در شقاوت نمی‌افتیم.

سید حسن خمینی با طرح این پرسش که خدای سبحان با این همه کرامت و بزرگواری آیا در حق ما می‌تواند محبت نکند؟ گفت: امام سجاد مناجاتی دارد که در آن تعبیرش به خداوند این است که «یا مَن هُو أبَرُّ بِی مِن الوالِدِ الشَّفیقِ» تو برای من از پدر مهربان  مهربان‌تری «‌و أقرَبُ إلَیَّ مِن الصاحِبِ اللَّزِیقِ (الرَّفِیقِ)»  تو برای من از رفیقی که همیشه با من است نزدیکتری. « یا مَنْ سَبَقَتْ‏ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ»  ای کسی که رحمتش بر غضبش پیشی گرفته است‌. چنانکه شاعر می‌سراید:

هاتفی از گوشه میخانه دوش, گفت ببخشند گنه می بنوش                         عفو خدا بیشتر از جرم ماست نکته سربسته چه گویی خموش

یادگار امام افزود: در زندگی، همه ما فراز و فرودهایی داریم و همواره و بیش از هرچیز نیازمند لطف و رحمت و کرامت خداوند هستیم. رحمت اما، به حکم بزرگانی که از آن ها خواندیم تنها از یک راه نصیبمان می‌شود و آن این که ما خود را لایق رحمتش کینم و این تنها از دو طریق صورت می‌گیرد؛ نخست این که به خودمان رحم کنیم و  ذکر خدا را بگوییم و از گناه دوری کنیم «بذکر الله تستنزل الرحمة» و دوم این که با مردم خوب و مهربان باشیم.

وی افزود: این تعبیر حضرت زهرا را همه ما شنیده‌ایم که «الجار ثم الدار»، ازاین رو اگر  همسایه و رفیق‌مان را ببخشیم، اگر مشکلی را که با مردم دارید ببخشید، اگر دستگیر کسی بشویم که از ما کمک می‌خواهد؛ درهای رحمت خداوند به سوی ما گشوده می‌شود. در اینجا اولین اصل بذکر الله است؛ این که ذکر خدا را آویزه جان‌تان کنید.

وی متذکر شد: ذکر خدا این نیست که تسبیح دست‌تان بگیرید و دائم بگویید لا اله الا الله  نه! یاد خدا را در بطن زندگی داشته باشید؛ دائما با خدا رفیق باشید و رفاقت با خدا این است که واقعا به دستوراتش توجه کنیم؛ از جمله آن که خدای نکرده در نماز  کاهلی نکنیم. خواهران بزرگوار در بحث حجاب و عفاف خدای نکرده دستورات خدا را نادیده نگیرند. در حقوق مالی که با هم داریم همه با هم مراقب باشیم که اگر یک ریال مال حرام وارد زندگی ما شود آن وقت می‌بینیم که قفل‌ها بر زندگی ما زده می شود و مشکلات در جان‌مان پدید می‌آید.

 در این مراسم با شکوه و معنوی که با یاد امام خمینی، همسر و فرزندان ایشان و همه بزرگان خفته در این حرم مطهر و قرائت فاتحه برای ایشان و شهدای انقلاب اسلامی آغاز شده بود، با مناجات زائران، در لحظات باقی مانده به تحویل سال و توسل به مقام حضرت صدیقه طاهر و شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی ادامه یافت و پس از تحویل سال، زائران همراه با یادگار امام‌، دعای تحویل سال را قرائت کردند و به مناجات با خدای خویش پرداختند.