ضرورت اصلاح ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی

ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی، به سازمان تأمین اجتماعی اجازه می‌دهد که بر اساس شرایط اقتصادی و اجتماعی و با تأیید شورای عالی کار، مستمری بازنشستگان و مستمری‌بگیران را افزایش دهد. این ماده از مهم‌ترین ابزارهای قانونی برای حفظ قدرت خرید بازنشستگان تأمین اجتماعی در برابر تورم و تغییرات اقتصادی محسوب می‌شود. با این حال، در سال‌های اخیر، نحوه اجرای این ماده به دلیل افزایش چشمگیر تورم و عدم افزایش کافی مستمری‌ها، با انتقادات زیادی مواجه شده است.

ضرورت اصلاح ماده ۹۶ و دلایل آن:
1. عدم تناسب مستمری‌ها با هزینه‌های زندگی
با توجه به تورم شدید و افزایش مداوم هزینه‌های زندگی، افزایش سالانه مستمری‌ها طبق ماده ۹۶ اغلب با واقعیت‌های اقتصادی جامعه همخوانی ندارد و بازنشستگان همچنان با مشکلات جدی مالی روبه‌رو هستند.
2. تأخیر در اجرای افزایش مستمری‌ها
در بسیاری از سال‌ها، اجرای افزایش مستمری با تأخیر مواجه می‌شود و این امر باعث کاهش واقعی ارزش پرداختی‌ها می‌گردد. اصلاح ماده ۹۶ می‌تواند این تأخیرها را کاهش دهد.
3. عدم شفافیت در معیارهای افزایش مستمری
معیارهای مشخص و شفافی برای تعیین درصد افزایش مستمری در قانون فعلی وجود ندارد و این امر منجر به اعمال سلیقه در تصمیم‌گیری‌ها می‌شود. اصلاح قانون می‌تواند این فرایند را شفاف‌تر کند.
4. استقلال تأمین اجتماعی
یکی از مشکلات عمده در اجرای ماده ۹۶، وابستگی تصمیم‌گیری به نهادهای دولتی است. بازنشستگان معتقدند که سازمان تأمین اجتماعی باید استقلال بیشتری در تعیین مستمری‌ها داشته باشد تا بتواند بهتر از منافع آن‌ها دفاع کند.

پیشنهادهای اصلاحی:
• الزام به افزایش مستمری بر اساس نرخ تورم واقعی:
قانون باید سازمان تأمین اجتماعی را موظف کند که افزایش مستمری‌ها را دقیقاً متناسب با نرخ تورم واقعی اعلام شده توسط بانک مرکزی یا مرکز آمار ایران انجام دهد.
• تعریف معیارهای دقیق و شفاف:
معیارهای افزایش مستمری باید به‌طور دقیق در قانون ذکر شود تا از اعمال سلیقه جلوگیری شود.
• ایجاد هیئت نظارتی از نمایندگان بازنشستگان:
تشکیل هیئتی متشکل از نمایندگان بازنشستگان، سازمان تأمین اجتماعی و کارشناسان اقتصادی برای نظارت بر اجرای این ماده می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.

نتیجه‌گیری:

اصلاح ماده ۹۶ قانون تأمین اجتماعی و سایر مواد مرتبط با کار و کارگری، ضرورتی انکارناپذیر برای حفظ معیشت و کرامت بازنشستگان تأمین اجتماعی است. بدون اصلاح این قانون و اجرای دقیق آن، مشکلات بازنشستگان روز به روز افزایش خواهد یافت و شکاف میان مستمری و هزینه‌های زندگی بیشتر خواهد شد.

علا مینایی وکیل پایه یک دادگستری