گزارش نشریه آمریکایی از توانمدی “مرگبار” موشک‌های ایرانی

به گزارش الف نشریه نشنال اینترست در گزارشی با عنوان “همه آنچه که باید درخصوص توان گسترده موشکی ایران بدانیم”، می افزاید ایران بیشترین حجم از موشک‌های بالستیک را در خاورمیانه در اختیار دارد.

«  جلوگیری از تهدید رقبای منطقه ای، مهم ترین دلیل ایران برای ایجاد بزرگ ترین قدرت موشک بالستیک در خاورمیانه است. برنامه موشکی ایران درحقیقت از دوران شاه شروع شد، اما در جنگ ایران-عراق روند آن تشدید شد و هدف از آن تهدید صدام به حملات موشکی در داخل عراق بود. از آن زمان تاکنون، ایران با کشورهایی نظیر لیبی، کره شمالی و چین همکاری کرده است تا زرادخانه ای عظیم و متنوع از مو شک های کروز و بالستیک ایجاد کند، این اقدام بخشی از استراتژی بازدارنده سه مرحله ای ایران است. در این گزارش نگاهی دقیق تر به زراخانه تسلیحات موشکی ایران می اندازیم.

سری شهاب

موشک های سری شهاب، اصلی ترین بخش توان موشکی ایران را تشکیل می دهد. شهاب، موشک بالستیک با سوخت مایع است که اکثرا برد کوتاهی دارد. سه نوع موشک شهاب در زراخانه های ایران وجود دارد: شهاب 1، شهاب 2 و شهاب 3. ایران  ظاهرا این موشک ها را ابتدا از لیبی و احتمالا سوریه خریده است اما کره شمالی مهم ترین تامین کننده آن بوده است. طبق گزارش ها، شهاب 1 بردی بین 285 تا 330 کیلومتر دارد و قادر است کلاهکی با وزن تقریبی هزار کیلوگرم با خود حمل کند. ایران احتمالا 300 فروند موشک شهاب – 1 دارد. ایران پس از مدتی شهاب – 2 را به زرادخانه اش افزود، و احتمالا آن را از کره شمالی خرید. این موشک براساس مدلی از اسکاد-C  است و برد آن 500 کیلومتر است و می تواند کلاهکی با وزن 770 کیلوگرم حمل کند. آزمایش شهاب 2 در سال 1998 آغاز شد و از حداقل سال 2004 این موشک عملیاتی بوده است. مانند شهاب -1، موشک شهاب – 2 هم از یک پرتابگر متحرک استفاده می کند اما گزارش امور خدمات تحقیقاتی کنگره (آمریکا) حاکی است:” تجارب دوران جنگ نظیر تجربیات عراق نشان می دهد این موشک ها تمایل دارند با شعاع حدود 100  کیلومتر یا کمتر از  نقطه پرتاب عمل کنند؛ این امر برای تضمین امنیت عملیاتی و همچنین قابلیت حفظ تدارکات لجستیک ناشی می شود.” تهران فقط 100 تا 170 فروند شهاب- 2 از کره شمالی خرید اما امروز این موشک ها تولید داخل می شوند (گرچه برخی قطعات آن وارداتی است).

شهاب-3 مهم ترین موشک ایرانی است با سوخت مایع و پرتابگر متحرک. شهاب – 3 نخستین موشک بالستیک میانبرد است که ایران به آن دست یافته، و برد احتمالی آن 1000 تا 1300 کیلومتر است، که این مساله به وزن کلاهک آن بستگی دارد. وزن کلاهک ها هم بین 760 تا 1200 کیلوگرم است. بسیاری معتقدند شهاب – 3 الگوگرفته از موشک نودونگ-1 کره شمالی است که به میزان چشمگیر از فناوی شوروی سابق بهره می برد. برخلاف سایر مدل های این کلاس، شهاب – 3 موشکی دو مرحله ای است با یک موتور و  کلاهک خوشه ای مجزا. نوع ایرانی این موشک ابتدا در سال 1998 در حالت پرواز آزمایش شد. آن آزمایش ناموفق بود و تعدادی از آزمایش های بعدی هم شکست خورد. به همین دلیل موشک شهاب-3 تا سال 2003 به کارگیری نشد.

مشخص نیست ایران چه تعداد موشک شهاب – 3 در مناطق مختلف مستقر کرده است، دلیل آن هم این است که به نظر می رسد تهران ظاهرا بیبشتر بر تعدادی از دیگر اقلام این موشک متکی است، که اسامی متفاوتی دارند نظر عماد و قدر. این موشک ها دارای کلاهک خوشه ای ،سیستم های ناوبری و هدایت ارتقا یافته بوده و از فناوری پاکستانی بهره می برند. امکان این مساله فراهم است که برخی مدل های این موشک ها از سوخت جامد استفاده کنند ، گرچه این امر بعید است. برد ارتقا یافته آنها 1500 تا 1800 کیلومتر و ارتفاع احتمالی آنها  2500 کیلومتر است.

سری فاتح

موشک های سری فاتح همتای شهاب با سوخت جامد هستند. مانند شهاب 1 و 2، موشک های فاتح – 100 و فاتح – 331 کوتاهبرد با پرتابگر متحرک هستند. فاتح – 110 موشکی یک مرحله ای با برد 210 کیلومتر است. این موشک احتمالا دقیق تر از انواع شهاب است، و برخی منابع می گویند شعاع خطای آن 100 متر است. ایران تولید فاتح – 110  را در سال 1995 آغاز کرد، و نخستین آزمایش آن در می 2001 انجام شد. فاتح – 313 برد فاتح – 110 را به حدود 500 کیلومتر افزایش داده و برخی قابلیت های دیگر آن نیز به روز شده است، از جمله اینکه دقت بیشتری دارد. گفته می شود این موشک در سال 2015 به کارگرفته شد. وزارت خزانه داری آمریکا شرکت های چینی را متهم می کند که به  ایران در تولید موشک های سری فاتح کمک کرده اند.

ایران پارسال از نوع جدیدی از خانواده فاتح به نام ذوالفقار رونمایی کرد. هنگام رونمایی از این موشک، حسین دهقان وزیر دفاع ایران مدعی شد برد آن 700 کیلومتر است. اما گزارش سازمان های اطلاعاتی غربی حاکی است “ذوالفقار ظاهرا همان شکل و اندازه فاتح – 110 را دارد، اما سیستم هدایت کننده آن بازطراحی شده و به نظر می رسد به دماغه موشک نزدیک تر است. این وضعیت احتمالا فضای بیشتری برای موتور سوخت جامد فراهم می کند، که البته به کارگیری آن مستلزم کاهش وزن کلاهک است، که آشکارا کم شده است.” خبرگزاری فارس، که به سپاه پاسداران نزدیک است، در گزارشی اعلام کرد ذوالفقار “قادر است کلاهک های خوشه ای را حمل کند”، گرچه این امر بعید به نظر می رسد. ایران مدعی است در حمله به سوریه در یکشنبه گذشته از موشک های ذوالفقار استفاده کرده است اما منابع اطلاعاتی اسرائیل معتقدند موشک های استفاده شده، در واقع شهاب – 3 بودند.

سجیل

موشک های میانبرد بالستیک سجیل با سوخت جامد، همتای شهاب – 3 با سوخت مایع هستند. مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل در گزارشی با عنوان پروژه دفاع موشکی، اعلام کرده است اندازه، وزن و برد موشک سجیل با شهاب – 3 یکسان است. این موشک دومرحله ای، مشخصا 2 هزار کیلومتر برد داشته و قادر است کلاهکی به وزن 500 تا 1500 کیلوگرم با خود حمل کند. تولید آن ظاهرا در اواخر دهه 1990 شروع شد اما نخستین آزمایش آن تا سال 2008 انجام نشده بود. این موشک در یک پرتاب آزمایشی حدود 1900 کیلومتر را طی کرد. گرچه سجیل از طراحی ایرانی برخوردار است، اما احتمالا در تولید آن چینی ها به یاری ایران شتافته اند؛ برخی تحلیل گران می گویند سجیل از موشک های DF-11  و DF-15  الهام گرفته است. ایران مدعی است انواع مختلفی از این موشک را تولید کرده است، نظیر سجیل – 3 که به اعتقاد برخی تحلیل گران حداکثر برد آن 4 هزار کیلومتر است.

خلیج فارس

آخرین موضوع که البته به همین اندازه اهمیت دارد، اینکه ایران برای ارتقا قابلیت خود در مقابله با تاکتیک ارتش آمریکا در محدود کردن دسترسی ایران به آبهای منطقه در خلیج فارس، موشک بالستک ضد کشتی تولید کرده است. ایران نام این موشک را خلیج فارس نهاده است. خلیج فارس ابتدا در اوایل سال 2011 آزمایش شد، همزمان با اعلام ایران در خصوص تکمیل موشکی با برد طولانی و رادارگریز با شعاع هزار و 100 کیلومتر. ایران سپس اعلام کمرد که این موشک تولید انبوه شده است. در آزمایشاتی که از آن زمان تاکنون صورت گرفته، ایران مدعی شده است این موشک در اصابت به اهداف مستقر در خلیج فارس دقت 100 درصدی داشته، که البته باور این مساله نسبتا دشوار است. به گزارش رسانه های ایران، ” این موشک های مادون صوت که حامل کلاهک های 650 کیلوگرمی است، قابل رصد نبوده و دقیق زن است.” یک ژنرال ایرانی در سال 2013 با غرور اعلام کرد، ” امروز ایران موشکی هایی دارد که قادرند رزمناوهای آمریکا را مانند یک قوطی غرق کرده و به قعر دریا بفرستند”. ایران از دو نمونه موشک خلیج فارس رونمایی کرده است:  موشک های هدایت راداری هرمز 1 و 2.

نتیجه گیری

این گزارش، فهرست چندان جامعی از زرادخانه موشکی ایران نیست، که البته شامل موشک های کروز هم می شود.  با این وجود از یکی از “مرگبارترین” قابلیت های سپاه پاسداران، اطلاعات پایه به مخاطب می دهد. راهبرد بازدارندگی ایران شامل گروه های نیابتی و جنگ های نامتقارن دریایی هم می شود. و آمریکا قطعا باید برای آن طرحی داشته باشد. »