هانتر: اروپا اعتماد به نفس لازم برای تغییر نظرات ترامپ درباره برجام را ندارد
سفیر اسبق آمریکا در ناتو معتقد است اروپایی‌ها گرفتار مشکلات خود از جمله برگزیت و مشکلات سیاسی داخلی هستند و اعتماد به نفس لازم برای اینکه بتوانند نظر ترامپ را تغییر دهند، ندارند.
فارس – برخی نمایندگان جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا در تلاش بوده و هستند توافق هستهای را به طور کامل لغو کنند.
این گروه از قانونگذاران اقدام ایران در کاهش برخی تعهداتش ذیل برجام را فرصتی برای مجاب کردن دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا جهت تمدید نکردن معافیت‌هایی می‌دانند که به ایران اجازه همکاری با سایر کشورها جهت پیشبرد برنامه هستهای این کشور را داده است.
مسئله مورد بحث به معافیت‌هایی مربوط می‌شود که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام در اردیبهشت‌ماه سال گذشته برای مراکز هستهای اراک، بوشهر و فردو صادر کرد. واشنگتن در آن زمان اعلام کرد هدف از صدور این معافیت‌ها حفظ نظارت بر این تأسیسات است.
عدم تمدید این معافیت‌ها می‌توانست طرف‌های باقی‌مانده در برجام را به سوی عمل نکردن به تعهداتشان در این توافق هستهای سوق دهد. برخی از کارشناسان در آمریکا هشدار داده‌اند لغو این معافیت‌ها می‌تواند تهران را نیز به سمت خروج از برجام سوق دهد. در عین حال رویترز گزارش داده که واشنگتن قصد دارد این معافیت‌ها را تمدید کند.
دولت آمریکا سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، معافیت‌های مربوط به همکاری هستهای اتحادیه اروپا، چین و روسیه با ایران در مراکز اراک، بوشهر و فردو را تمدید کرد اما دو معافیت انتقال آب سنگین مازاد به عمان و مبادله اورانیوم غنی شده با کیک زرد را تمدید نکرد.
خبرگزاری فارس در گفت‌و‌گو با «رابرت هانتر»، به تلاش‌های اخیر از سوی سناتور «تد کروز» و «لیدنسی گراهام» در این مورد پرداخته است.
«رابرت ای. هانتر»، مشاور ارشد مؤسسه «رند» در واشنگتن و عضو هیأت مدیره شورای آتلانتیک، دانشگاه وسلیان، مؤسسه دموکراتیک ملی امور بین‌الملل، انجمن آتلانتیک بلغارستان و انجمن ملی کشورهای جهان سوم بوده است.
رابرت هانتر از سال1993 تا 1998 نماینده دائم آمریکا در ناتو و اتحادیه اروپا بود، وی در این دوران معمار و بنیان گذار اصلی «ناتوی جدید» به شمار می‌آمد و نقش عمده‌ای را در اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات شورای آتلانتیک شمالی در اجلاس سران ناتو (در سال های1994 و1997) ایفاء می‌کرد.
هانتر پیش از پذیرفتن این مسئولیت‌ها در ناتو و اتحادیه اروپا، در سال1981 به عنوان محقق ارشد در بخش مطالعات اروپا و خاورمیانه به مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) در واشنگتن دی.سی. پیوست و پس از مدتی مدیریت بخش مطالعات اروپا و معاونت بخش سیاست بین المللی در این مرکز را بر عهده گرفت.
وی از سال1981 تا 1993 در سمت‌های مختلف از جمله، مشاور ویژه لبنان رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و مشاور ارشد کمیسیون ملی دو حزبی آمریکای مرکزی (کمیسیون کیسینجر) فعالیت می‌کرد. او یکی از بنیان‌گذاران مرکز سیاست ملی (نخستین مدیر سیاست خارجی/ امنیت ملی) و یکی از بانیان و گردانندگان مؤسسه علمی دموکراسی بوده است.
هانتر در انتخاب ریاست جمهوری سال 1992 به عنوان مشاور ارشد سیاست خارجی «بیل کلینتون» برگزیده شد و همین نقش را در زمان «والتر ماندیل» معاون رئیس جمهور (از سال1981 تا 1984) و «ریچارد گپهارت» رهبر اکثریت (در سال1988)، نیز ایفاء کرد.
وی در زمان ریاست جمهوری کارتر از سال1977 تا 1979 مدیریت امور اروپای غربی و از سال1979 تا 1981 مدیریت امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی را بر عهده گرفت. او همچنین عضو گروه مذاکره کننده آمریکایی در گفت‌وگوهای نوار غزه و کرانه غربی، مدیر اجلاس سران ناتو در سال1978 و نویسنده اصلی دکترین کارتر برای خلیج فارس بوده است.
این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.
فارس: سناتور «تد کروز» و «لیندسی گراهام» از سرسخت‌ترین مخالفان توافق هستهای ایران در حال تهیه پیش‌نویس قانونی هستند که هدف از آن جلوگیری و ممنوعیت اعطای معافیت از سوی ترامپ در ارتباط با ادامه فعالیت‌های محدود و صلح‌آمیز هستهای ایران است. آیا به نظر شما این سناتورها موفق به اعمال فشار بر ترامپ برای متوقف کردن معافیت‌های برنامه هستهای ایران خواهند شد؟
پیش‌بینی آنچه که ترامپ انجام خواهد داد، دشوار است. از طرف دیگر ترامپ می‌خواهد با ادامه فشار بر ایران زمینه مذاکره مجدد برای تداوم برجام (در نتیجه آن پیوستن دوباره آمریکا به توافق) و همچنین بررسی برنامه موشک‌های بالستیک ایران را فراهم کند.
از طرفی، ترامپ به دنبال جنگ دیگری در خاورمیانه نیست و در تلاش برای کاهش حضور و درگیریهای نظامی آمریکا در منطقه است و از همین رو نیز در حال کاهش بیشتر نیروهای آمریکایی در سوریه است.
بنابراین گمان می‌کنم که ترامپ از مباحث مطرح شده توسط گراهام و کروز استقبال کند، اما احتمالا او علاقه‌ای ندارد که چنین مباحثی به قانون تبدیل شود و دست او را برای تحرکات مورد نظرش در برابر ایران ببندد. البته به نظرم همه این مباحث با ایران قابل بحث و مذاکره خواهد بود.
فارس: حامیان این پیش نویس معتقدند اگر این پیش نویس تبدیل به قانون و اعطای معافیت‌های هستهای به ایران متوقف شود، حتی در صورت عدم انتخاب مجدد ترامپ و پیروزی یک نامزد دموکرات به عنوان رئیس جمهور بعدی آمریکا، بازگرداندن توافق هستهای بسیار دشوار و سخت خواهد بود. آیا شما با این استدلال موافقید؟
نه، اقدامات کنگره حتی در صورت تائید و تصویب نهایی از سوی رئیس جمهور باز هم قابل بازگشت است. یک رئیس جمهور دموکرات ممکن است سیاستهای جدیدی را در ارتباط با کل خاورمیانه و نسبت به ایران به پیش ببرد که منافع غرب را بیشتر تامین کند. چنین امری ممکن است، اما با توجه به سیاستهای داخلی آمریکا قطعی نیست.
فارس: طرف مقابل چه اقداماتی را برای جلوگیری از کاهش تعهدات هستهای ایران و در خطر افتادن برجام می‌تواند انجام دهد؟
باید آمریکا را متقاعد کرد تا به برجام بازگردد و در همین ارتباط باید نشان داد که فقدان عدم ارتباط و گفت‌وگوی مستقیم میان آمریکا و ایران، برای برخی کشورها به ویژه روسیه، منافعی دارد.
فارس: چرا تاکنون اروپا اقدام مناسبی را برای جلوگیری از کاهش تعهدات هستهای توسط ایران انجام نداده است؟
اروپایی‌ها درگیر و گرفتار یکسری از مشکلات خود از جمله برگزیت و مشکلات سیاسی داخلی هستند. آن‌ها همچنین اعتماد به نفس لازم را ندارند تا بتوانند نظرات ترامپ را تغییر دهند. آن‌ها فقط می‌توانند به رهبران ایران فشار وارد کنند که آن چه ایران انجام می‌دهد کارایی ندارد و مطمئنا به نفع ایران نخواهد بود.
