توافقی برای مقابله با شکست

به گزارش ایسنا، تحت توافق کاهش تولید، ۲۳ کشور حاضر در گروه اوپک پلاس تولید نفت خام را در ماه‌های مه و ژوئن به میزان ۹.۷ میلیون بشکه در روز محدود خواهند کرد.

این رقم کمتر از ۱۰ میلیون بشکه در روز است که روز پنج شنبه تصویب شده بود زیرا مکزیک اجازه یافت تولیدش را به جای ۴۰۰ هزار بشکه، تنها ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد و سپس در مشارکتش در این پیمان تجدیدنظر کند.

عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکنندگان اوپک است و متحدانش در خلیج فارس شامل امارات متحده عربی و کویت، تولیدشان را به صورت داوطلبانه بسیار بیشتر کاهش می دهند و احتمالا دو میلیون بشکه در روز به کاهش تولید اضافه می کنند.

اما با در نظر گرفتن چاه‌های نفتی که در آمریکا، کانادا، برزیل، نروژ و سایر کشورها به دلایل اقتصادی ناچار به توقف فعالیت شده اند، مجموع کاهش تولید ممکن است به ۲۰ میلیون بشکه در روز بالغ شود که معادل یک پنجم عرضه جهانی است و بزرگترین کاهش تولید صورت گرفته تحت یک توافق بین المللی به شمار می رود.

البته این محدودیت عرضه در ماه‌های بعد کمتر می شود و تحت توافق اوپک پلاس، کاهش تولید این گروه در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ به هشت میلیون بشکه در روز و در کل سال ۲۰۲۱ تا آوریل ۲۰۲۲ به شش میلیون بشکه در روز می رسد.

هدف از این کاهش حمایت از بازار نفت است که با شیوع ویروس کرونا و افت شدید تقاضا که ناشی از تدابیر قرنطینه و منع رفت و آمد بوده، به حال احتضار درآمده است. اما این کاهش تولید ممکن است برای تثبیت بازار در کوتاه مدت کافی نباشد زیرا بسیاری از تحلیلگران مازاد عرضه ۲۰ میلیون بشکه در روز را در ماه‌های آینده و کمبود شدید ظرفیت مخازن نفت را پیش بینی می کنند.
بهای معاملات آتی نفت برنت از ابتدای امسال بیش از ۵۰ درصد سقوط کرده و قیمت‌ها در بازار محموله های تک کاهش بیشتری داشته اند. در حالی که کاهش تولید اوپک پلاس ممکن است در قیمت معاملات آتی اندکی بهبودی حاصل کند اما بازار محموله های تک با ادامه اشباع عرضه روبرو هستند زیرا سهمیه های جدید تولید از ماه مه اجرایی می شود و بازار در ماه میلادی جاری با تولید فزاینده صادرکنندگان بزرگ مواجه شده است.

بسیاری از اعضای بزرگ اوپک شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت برنامه خود برای افزایش تولید در آوریل را اعلام کرده بود که از ماه آینده محدود می شود. موضوع مورد اهمیت دیگر پایبندی به این کاهش تولید خواهد بود زیرا هرگز کاهش تولیدی به این ابعاد اجرا نشده بود و کشورهایی شامل روسیه، عراق و نیجریه سابقه خوبی در پایبندی به سهمیه تولید خود نداشته اند.
این توافق پس از این که روز پنج شنبه و جمعه در پی عدم تمایل مکزیک برای قبول سهمیه کاهش تولید خود به بن بست رسیده بود، با تلاشهای مضاعف و مذاکرات فشرده سرانجام در آخرین ساعات روز یکشنبه تصویب شد.

کشورها مجبور به پایبندی به تعهدات خود هستند

سید غلامحسین حسنتاش – کارشناس حوزه انرژی – درباره میزان تعهد کشورها به وعده هایی که داده‌اند، به ایسنا گفت: به نظر من کشورها تا حدود زیادی مجبور به پایبندی به تعهدات خود هستند چراکه در غیر اینصورت قیمت جهانی نفت با شدت بیشتری سقوط خواهد کرد و بسیار بیشتر متضرر می شوند، به دلیل پدیده کرونا و توقف در تولید بسیاری از کالاها و خدمات و نیز توقف در حمل و نقل، تقاضای جهانی نفت بسیار کاهش یافته است و اگر عرضه را با تقاضا تطبیق ندهند، سقوط شدید قیمت قطعی است.

وی افزود: ساختار عرضه و تقاضای نفت هم بگونه ای است که هرگز درآمد ناشی از فروش بیشتر جبران کاهش درآمد ناشی  از سقوط قیمت را نمی کند، بنابراین اگر رعایت نکنند، هم ذخائر نسل‌های آینده را از دست خواهند داد و هم چیزی عایدشان نمی شود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به نقش ایران در این بین، گفت: ایران تحت تحریم‌های مختلف نفتی و مالی است و عملا به دلیل تحریم بسیار کمتر از قبل صادر می کند و لذا نمی تواند تحت نظام سهمیه بندی قرار گیرد.

حسنتاش در پاسخ به این سوال که آیا روسیه و عربستان ناچار به کاهش تولید شده اند، اظهار کرد: کلمه ناچار را باید تعریف کنیم، اگر منظور این باشد که از بیرون آنها را مجبور کرده باشند، حداقل در مورد روسیه اینطور نیست اما اگر منظور این باشد که واقعیت های اقتصادی و نیاز به درآمد نفت مجبورشان کرده باشد، این درست است.

وی ادامه داد: البته در مورد عربستان ممکن است فشار ایالات‌متحده نیز وجود داشته باشد چون سقوط بیشتر قیمت صنعت نفت آمریکا را دچار مشکل می کند. من فکر می کنم در اجلاس قبلی اوپک که بی نتیجه پایان یافت، عربستان و روسیه می خواستند شرایطی را بوجود بیاورند که همه تولیدکنندگان نفت را وادار به همکاری در کنترل تولید کنند و همه متوجه شوند که الان شرایط خطیر تر از آن است که فقط اینها بتوانند بازار را کنترل کنند.