نقدی بر روند بی‌پایان دستاوردسازی دولت ابراهیم رئیسی و افتتاح‌های نمایشی/ روبان‌ها متعلق به کیست؟
روزنامه شرق در گزارشی به بهانه حاشیه های اخیر افتتاح ها در جریان سفر ابراهیم رئیسی به کردستان، دستاوردسازی ها در دولت سیزدهم و واکنش ها را مرور کرده است.
در این گزارش آمده است:
«پز افتتاح با دستاوردهای روحانی» اصطلاحی است که رسانه‌ها به عملکرد دولت سیزدهم در افتتاح مجدد طرح‌های دولت قبل یا در شرف تکمیل، برای نشان‌دادن عمق دستاوردهای اصولگرایان به کار می‌برند.
برای مثل شهریورماه بود که دولت سیزدهم تولید گاز از فاز ۱۱ میدان مشترک گازی پارس جنوبی را به‌عنوان طرح ۱۰۰ درصدی خود معرفی کرد؛ حتی آغاز به کار پروژه با کنایه رئیسی به روحانی همراه شد که گفت «قبلا گفتمان این بود که اگر دیگران اخم کردند، ما کار را زمین می‌گذاریم و اگر لبخند زدند، کار را آغاز می‌کنیم. ما امروز کشور را به اخم و لبخند دیگران متصل نکردیم».
البته چند ساعت پس از این اظهارات، دفتر حسن روحانی، رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، آماری از فازهای تکمیل‌شده پارس جنوبی در طول فعالیت دولت‌های خود منتشر کرد که نشان می‌داد «۱) از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، تعداد فازهای تکمیل‌شده پارس جنوبی از ۱۰ فاز به ۲۷ فاز رسید و این‌گونه بود که ایران در برداشت گاز از این میدان مشترک، قطر را پشت سر گذاشت. ۲) در همان فاصله ۹۲ تا ۹۹، تعداد سکوهای نصب‌شده در میدان مشترک پارس جنوبی هم با ۲۳۶ درصد افزایش از ۱۱ سکو به ۳۷ سکو رسید. ۳) و نهایتا با توسعه پارس جنوبی در دولت روحانی، تولید روزانه گاز از این میدان مشترک ۲.۵ برابر شد».
حتی زمانی که دولت ابراهیم رئیسی در اقدامی تبلیغی «سامانه انتقال آب از سد کانی سیب به دریاچه ارومیه» را در ردیف دستاوردهای خود دانست، کانال تلگرامی حسن روحانی در گزارشی نوشت: «ساخت سد کانی سیب در سال ۹۴ شروع و در سال ۹۹ افتتاح شد و از تونل ۳۶ کیلومتری انتقال آب آن فقط هزارو ۴۰۰ متر باقی مانده بود که از سوی ابراهیم رئیسی افتتاح شد». همچنین درحالی‌که روحانی (۶ مرداد ۱۴۰۰) اعلام کرده بود «در این دولت ۲۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های برق کشور اضافه شد و ۱۶ هزار مگاوات نیز در دست اجراست که در دولت بعدی افتتاح خواهد شد». شاهد بودیم که رئیسی (۶ اردیبهشت ۱۴۰۲) گفت: «در یک سال گذشته مطابق کل عمر دولت دوازدهم نیروگاه ساخته شده است». این در حالی است که ساخت یک آپارتمان بیشتر از یک سال زمان می‌برد، چه برسد به نیروگاه.
با همه نقدهایی که به روند بی‌پایان دستاوردسازی وجود دارد، بار دیگر شاهد این اقدام در سفر استانی رئیس دولت سیزدهم و هیئت همراهش در روزهای پایانی هفته گذشته به کردستان بودیم که مجموعه‌ای از طرح‌های عمرانی در حالی افتتاح شدند که همچنان بحث و واکنش به نحوه اطلاع‌رسانی در روند ساخت و تکمیل آنها ادامه داشته و منتقدان و کارشناسان زوایای مختلفی از این طرح‌ها را منتشر کرده‌اند.
پروژه‌های عمرانی که یا افتتاح شده بودند یا در مرحله تکمیل با بیش از ۹۰ درصد پیشرفت بودند و با تأخیر دوساله با سروصدای زیاد رسانه‌های دولتی به‌عنوان دستاوردهای دولت سیزدهم رونمایی شدند. گویی که صفر تا صد این طرح‌ها در دولت سیزدهم برنامه‌ریزی و اجرائی شده‌اند. این سبک اطلاع‌رسانی با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شد تا جایی که دیروز محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا، به افتتاح پنج طرح در استان کردستان به دست ابراهیم رئیسی که دستاورد دولت پیشین بوده، واکنش نشان داد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آقای دولت سیزدهم! به‌عنوان بی‌دستاوردترین دولت، در حال کش‌رفتن اقدامات دولت‌های قبل و ثبت آن به نام خود هستید. اگر در آینده پروژه کم آوردید و خواستید چهل‌ستون یا پاسارگاد را به نام خود سند بزنید، حواس‌تان باشد که قبلش آثار صفویان و ساسانیان را از کتاب تاریخ بچه مدرسه‌ای‌ها حذف کنید!».
همچنین حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، در مطلبی به ادعای افتتاح راه‌آهن واکنش نشان داد و نوشت: «عملیات اجرائی راه‌آهن همدان- سنندج به طول ۱۵۱ کیلومتر از سال ۹۶ آغاز و تا مهرماه سال ۱۴۰۰ نیز ۱۴۴ کیلومتر آن تحویل داده شد. دولت جدید موظف بود هفت کیلومتر باقی‌مانده را تا پایان آذر ۱۴۰۰ تکمیل و بهره‌برداری از کل پروژه را تا پایان سال آغاز کند. از دو سال تأخیر و هزارو ۹۰۰ میلیارد تومان اضافه پرداخت، گلایه‌ای نیست».
اما ماجرا به این نقدها ختم نشده و اطلاعات این دستاوردسازی‌ها در حال دست‌به‌دست شدن در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف است. برای نمونه، به گزارش آفتاب، سد رمشت- امیرآباد کامیاران که جزء این دسته اقدامات قرار دارد، «به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان در دی ماه ۱۳۹۹ با ۹۶ درصد پیشرفت فیزیکی در روزهای پایانی تکمیل پروژه قرار داشته که کار شبکه تمام شده و با بهره‌برداری از سد رمشت ۵۶۰ هکتار از اراضی کشاورزی پایین‌دست این سد تحت پوشش قرار گرفته بوده». هرچند در آن تاریخ بر اثر تحولات بین‌المللی فروش نفت به‌شدت کاهش یافت و بر اثر کاهش بودجه عمرانی کار تکمیل برخی پروژه‌ها با تأخیر مواجه شد.
یا در ماجرای افتتاح «سد چراغ ویس» هم مشخص شده که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری دولت دوازدهم، در واپسین روزهای دولت قبل از آمادگی افتتاح «سد چراغ ویس» خبر داده بود و عملیات این سد در مراحل انتهایی قرار داشته و مقرر بوده در ماه‌های ابتدایی دولت سیزدهم افتتاح شود که پس از دو سال بالاخره افتتاح شد. درباره افتتاح شهرک صنعتی سنندج و سد سیازاخ هم بنا بر اطلاعاتی که با یک جست‌وجوی ساده اینترنتی به دست می‌آید، شرایط مانند موارد قبل است.
اما گل این دستاوردسازی‌ها را سایت حسن روحانی رونمایی کرده است. در همین راستا سایت حسن روحانی در واکنش به خبرگزاری دولت درباره افتتاح فرودگاه سقز مبنی بر «افتتاح واقعی» و اظهارات وزیر راه مبنی بر «در زمان دولت دوازدهم حتی برج مراقبت وجود نداشت» نوشت: دولت دوازدهم رسما اعلام کرد که فاز اول این پروژه را افتتاح کرده و نه کل فرودگاه. اگر فاز اول آن افتتاح نشده بود، دولت سیزدهم با دو سال تأخیر هم نمی‌توانست آن را تکمیل کند.
فاز نخست فرودگاه سقز روز ۳۰ تیر ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسیده و اولین پرواز آزمایشی فلایت‌چک شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در این فرودگاه با موفقیت به زمین نشسته بود.
خبرگزاری دولت ادعا کرده که در روزهای آخر دولت قبل، افتتاح این فرودگاه به صورت نمایشی انجام شد؛ ولی چون زیرساخت‌های آن ناقص بود، قابل بهره‌برداری نبود و «این بار واقعی افتتاح شد».
مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، هم در مراسم افتتاح فرودگاه سقز مدعی شده «برخی می‌گویند دولت قبل این فرودگاه را با ۹۸ درصد پیشرفت فیزیکی تحویل این دولت داد. فرودگاه را درحالی‌که زیرساخت‌هایش آماده نبود، ویدئوکنفرانسی افتتاح کردند. حتی هنوز برج مراقبت نداشت و ساختمان فرودگاه تکمیل نشده بود. دولت قبل در روزهای پایانی، پروژه‌هایی را با ۶۰، ۷۰ درصد پیشرفت افتتاح کرد».
اما آیا دولت دوازدهم ادعا داشت فرودگاه سقز را به طور کامل بهره‌برداری کرده است؟ جواب منفی است.
وزیر راه و شهرسازی می‌توانست دراین‌باره از خلف خود که امروز همکارش در هیئت دولت سیزدهم و رئیس سازمان انرژی اتمی است، بپرسد تا تفاوت افتتاح فاز اول و افتتاح کامل را به او بگوید. اگرچه «افتتاح نمایشی» را می‌توان طعنه‌ای از یک عضو دولت سیزدهم به عضو دیگری که در آن مقطع مسئول پروژه بوده، دانست.
دولت دوازدهم رسما اعلام کرد که فاز اول این پروژه را افتتاح کرده و نه کل فرودگاه را و پرواز انجام‌شده هم «آزمایشی» بوده است.
افتتاح انجام‌شده در روز ۳۰ تیر ۱۴۰۰ شامل سطوح پروازی، باند پرواز به طول دوهزارو ۹۳۰ متر، تاکسی‌وی به طول ۴۵۰ متر، اپرون به مساحت دوهزارو ۵۰۰ مترمربع و مسیر دسترسی به فرودگاه به طول ۴۵۰ متر بود.
همچنین ساختمان ترمینال فرودگاه به مساحت دوهزارو ۲۹۸ مترمربع شامل سالن انتظار و ترانزیت و ساختمان جانبی به مساحت ۳۳۰ مترمربع احداث شد.
معاون اجرائی رئیس دولت سیزدهم گفته که در هفت ماه اخیر اقداماتی مانند تجهیز برج مراقبت، محصورکردن فرودگاه، جداسازی باند پرواز و محوطه، تجهیز سالن ترمینال، بخشی از محوطه‌سازی، تکمیل ساختمان پلیس، تکمیل نگهبانی، انتقال سوله اصلی به منطقه و تأمین ماشین آتش‌نشانی انجام شده است.
البته برخلاف ادعای وزیر راه فاز اول فرودگاه با ویدئوکنفرانس با رئیس‌جمهور دولت دوازدهم افتتاح نشد؛ بلکه فاز اول فرودگاه سقز با حضور معاون عملیات فرودگاهی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، نماینده ولی فقیه در کردستان و استاندار وقت کردستان افتتاح شد. در این مراسم حجت‌الاسلام عبدالرضا پورذهبی، نماینده ولی فقیه در کردستان، گفت بهره‌برداری از فرودگاه سقز در شرایط کنونی کار ارزشمندی است.
بهمن مرادنیا، استاندار کردستان در دولت دوازدهم، در مراسم بهره‌برداری از فاز اول فرودگاه سقز به حواشی و شایعاتی که مطرح شده بود، پاسخ داد: «درصورتی‌که این افتتاح امروز اتفاق نمی‌افتاد، ممکن بود ۱۰ سال دیگر طول بکشد؛ ولی با عزم جهادی مسئولان و پیمانکاران این اقدام میسر شد».
با واکنش مسئولان و رسانه‌های دولتی که آن را «افتتاح نمایشی» می‌خوانند، مشخص می‌شود که اگر فاز اول آن افتتاح نشده بود، دولت سیزدهم با دو سال تأخیر هم نمی‌توانست آن را تکمیل کند و به بهره‌برداری برساند. چنان‌که فرماندار ویژه سقز پس از افتتاح فاز اول آن گفته بود تا چهار ماه آینده تمام بخش‌های دیگر فرودگاه به اتمام می‌رسد که می‌شد آبان ۱۴۰۰ و نه
