شهریار عدل را در افغانستان دفن میکنیم!

عصر خبر:شهریار عدل باستان‌شناس و کارشناس ارشد تاریخ هنر و معماری کشورمان، به تازگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و از مقابل موزه ایران باستان تشییع شد؛ اما همچنان در خاک آرامش نیافته و تنها برای مدتی در قطعه نام آوران بهشت زهرا به امانت گذاشته شد؛ اتفاقی عجیب که به واسطه عدم همراهی مسئولان برای عمل به تنها خواسته این چهره فرهیخته رخ داده و موجبات تلخ‌کامی مضاعف بستگانش را فراهم کرد.

به گزارش «تابناک»، اگر اهل تاریخ و میراث باستانی باشید، احتمال اینکه نام پروفسور شهریار عدل را نشنیده باشید یا نشانی از او ندیده باشید، اندک است. شهریار عدل، فارغ التحصیل مدرسه عالی علوم تاریخی در سوربن و رشته تاریخ عمومی هنر، باستان‌شناسی مشرق‌زمین و تاریخ هنرهای دوره اسلامی در مدرسه موزه لوور، ریاست کمیته بین‌المللی تدوین تاریخ آسیای میانه در یونسکو را به عهده داشت.



او که از 1976 با عضویت در نهادهای تاریخی فرانسه، نفوذ ویژه‌ای در محافل تاریخی این کشور داشت، نقش تأثیرگذاری در ثبت جهانی تخت جمشید، چغازنبیل و میدان نقش جهان اصفهان در فهرست میراث فرهنگی جهان یونسکو داشت و در همین راستا، دبیرکل یونسکو مدال فرهنگ جهانی یونسکو موسوم به پنج قاره را در مهرماه 1388 به این باستان شناس برجسته اهدا کرد.

عدل در حفظ تاریخ سینمای ایران نیز نقش آفرین بوده و بخشی از فیلم‌های به جا مانده از دوران قاجار را از خطر نابودی نجات داد و آنها را برای مرمت و بازیافت به فرانسه برد که آغاز حرکت‌های جدی دیگری در شناسایی این فیلم‌های باقی مانده تاریخی در گوشه‌های تاریک گنجینه‌های ایران و ترمیم و نگهداری‌شان بود.

این مورخ سی و یکم خرداد ماهی که گذشت، به دلیل ایست قلبی در شهر پاریس درگذشت و به تهران منتقل شد تا طبق وصیتش در کنار برج طغرل دفن شود؛ اما در روز یکشنبه هفتم تیرماه در مراسم تشییع پیکرش که در محوطه موزه ملی ایران صورت گرفت، کامران عدل برادر شهریار عدل اعلام کرد، با توجه به اینکه هنوز موافقت نشده ‌پیکر شهریار عدل در محوطه‌ای باستانی دفن شود، پیکر او به صورت امانت در بهشت زهرا نگهداری می‌شود.



محمدرضا کارگر، مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی درباره استدلال مسئولان در جلوگیری از دفن عدل در کنار برج طغرل گفت: «دکتر جلالی، نماینده‌ی ایران در یونسکو پیشنهاد دفن پروفسور عدل در مکانی باستانی مانند کاخ گلستان را مطرح کرد، پس از آن این جمله سر زبان‌ها افتاد، در صورتی که این کار غیرقانونی است. اگر بخواهد این اقدام روال شود، مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آید و به مرور حتی همه‌ کارشناسان میراث فرهنگی هم علاقه پیدا می‌کنند ‌در چنین مکان‌هایی دفن شوند که در آینده کنترل این اتفاق اصلا کار راحتی نخواهد بود‌».

کامران عدل برادر این باستان شناس فقید خبر داده، شاید شهریار عدل به هرات منتقل ‌و در محوطه‌های باستانی هرات که عدل به اندازه محوطه‌های باستانی ایران، به آنها پرداخته، دفن شود؛ اتفاقی که احتمالاً مسئولان افغانستان از آن استقبال می‌کنند و نگرانی‌شان از اینکه در آینده یک پروفسور دیگر نیز چنین درخواستی را بکند، مانع از اجابت چنین درخواست ساده‌ای نخواهد شد.

ظاهراً سرنوشت شهریار عدل هم شبیه دکتر علی شریعتی و نیمایوشیج است و پیکرش هنوز اقامتگاه ثابتی نیافته؛ اما مشخص نیست همچون نیما به منزلگاهی دیگر منتقل می‌شود یا همچون شریعتی همچنان در امانتگاه باقی می‌ماند. این سرنوشت هرچه باشد، در شأن مردی نیست که عمرش را صرف تاریخ و فرهنگ این مملکت کرده است.