راه دشوار نتانیاهو پس از انتخابات پارلمانی
ناکامی حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو برای کسب آرای حداکثری در انتخابات پارلمانی اخیر رژیم اسرائیل، این سیاستمدار جنگطلب را در وضعیت دشواری قرار داده است. مسئله اصلی برای نتانیاهو این است که روند تشکیل دولت جدید، نه تنها سرنوشت سیاسی وی، بلکه مسیر زندگی آتی را وی را نیز تعیین خواهد کرد؛ چرا که با توجه به باز بودن پروندههای قضایی وی، ممکن است زندان در انتظارش باشد.
به گزارش آزادی، در شرایطی که وضعیت تشکیل دولت در سرزمینهای اشغالی در پی انتخابات اخیر کنست (پارلمان رژیم اسرائیل) همچنان با ابهام روبروست، نتانیاهو روز صبح پنجشنبه از رقیب اصلی خود بنی گانتز برای دیداری فوری دعوت کرد تا درباره تشکیل یک «دولت وحدت ملی» با یکدیگر به گفتگو بپردازند.
نتانیاهو که سایه سنگین اعلام جرم بر سر سه پرونده فساد را بالای سر خود احساس میکند، اکنون در حال مبارزه نه تنها برای بقای سیاسی خود، بلکه همچنین برای به زندان نیفتادن است. تنها بخت وی برای حفظ مصونیت قضایی، باقی ماندن در قدرت است. این حالی است که نه نتانیاهو و نه گانتز نتوانستند در انتخابات اخیر آرای لازم را برای تضمین جایگاه نخستوزیری به دست بیاورند.
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی در این زمینه اشاره میکند که گانتز، رهبر ائتلاف انتخاباتی «آبی و سفید» نیز پیش از این خواستار تشکیل دولت «وحدت ملی» شده بود؛ اما مسئله اینجاست که زمان برای نتانیاهو به سرعت در حال سپری شدن است. نتانیاهو میبایست روز دوم اکتبر در جلسه دادگاه در مقابل دادستان کل رژیم اسرائیل حاضر شود و انتظار میرود که بلافاصله پس از آن، اتهامات علیه وی به صورت رسمی مطرح شود. در حقیقت، انتخابات روز سهشنبه که برای دومین بار طی پنج ماه برگزار میشد، تلاشی از سوی نتانیاهو برای کسب حداکثر آرا و باقی ماندن در قدرت بود.
به همین دلیل بود که نتانیاهو با انتشار پیامی ویدئویی، خطاب به گانتز گفت: «بنی، من از تو میخواهم که امروز هر ساعت و هر زمانی که بخواهی با هم ملاقات کنیم تا این روند]تشکیل دولت را به جریان بیندازیم».
حزب میانهرو آبی و سفید توانست در انتخابات اخیر تنها با دو رأی بیشتر، حزب محافظهکار لیکود به رهبری نتانیاهو را شکست دهد. بر اساس آخرین نتایج، حزب آبی و سفید با ۳۳ رأی، از حزب لیکود با ۳۱ رأی پیشی گرفته است. این دو حزب در صورت ائتلاف خواهند توانست با دارا بودن ۶۴ کرسی، اکثریت را در پارلمان رژیم اسرائیل که ۱۲۰ کرسی دارد به دست بیاورند. در حال حاضر هیچیک از این دو حزب از حمایت لازم دیگر احزاب برخوردار نیست تا بتواند به صورت مستقل اقدام به تشکیل ائتلاف حداکثری کند. مجموع آرای احزاب میانه و چپ در انتخابات اخیر ۵۷ رأی بوده و در مقابل، احزاب دستراستی و مذهبی ۵۵ کرسی به دست آوردهاند.
اکنون نتانیاهو که در جریان رقابتهای انتخاباتی به شدت به رقبای خود تاخته و آنها را چپگرایان ضعیف خوانده بود، تلاش دارد خود را به عنوان چهرهای مصالحهجو نشان دهد. تحلیلگران پیشبینی کرده بودند که نتانیاهو در دوره پس از انتخابات با هدف سردرگم نمودن رقبای خود، به مانورهای سیاسی روی بیاورد. برخی اعضای حزب آبی و سفید هشدار میدهند که ادعای نتانیاهو درباره تشکیل ائتلاف گسترده، صرفاً یک بلوف است تا با این حربه، گانتز را به ناکامی بکشاند.
آبراهام دیسکین، استاد علوم سیاسی در این زمینه به نیویورک تایمز میگوید: «نتانیاهو میتواند شرایطی را مطرح کند که گانتز از عهده برآورده کردن آنها برنیاید». به عقیده وی، تیمهای مذاکرهکننده گانتز و نتانیاهو بسیار زیرک هستند و «ما غذایی را خواهیم خورد که آنها میپزند».
حزب سکولار و ملیگرای افراطی «اسرائیل بیتنو» به رهبری آویگدور لیبرمن که زمانی متحد نتانیاهو بود و مدتی است به منتقد سرسخت وی تبدیل شده، تمایلی به پیوستن به هیچ یک از دو ائتلاف محتمل ندارد و خواستار حفظ موازنه است. این حزب در انتخابات اخیر توانست ۸ کرسی به دست بیاورد. لیبرمن گفته تنها از یک ائتلاف گسترده و سکولار حمایت خواهد کرد که احزاب افراطی یهودی و دست راستی در آن حضور نداشته باشند.
گانتز پیشتر وعده داده بود تا زمانی که اتهامات قضایی متوجه نتانیاهو است، به هیچگونه ائتلافی با لیکود نپیوندد. وی همچنین پیش از انتخابات نظری مشابه لیبرمن را درباره ضرورت تشکیل یک دولت سکولار و مبتنی بر ائتلافی گسترده مطرح کرده بود. با این حال، نتانیاهو توانسته تاکنون حمایت دیگر احزاب دست راستی و مذهبی را برای شرکت در یک ائتلاف مشترک به دست بیاورد.
تردیدی نیست که شرط نتانیاهو برای ائتلاف با گانتز، چرخشی شدن نخستوزیری در دوره چهارساله قانونی است. اسحاق شامیر و شیمون پرز، رهبران احزاب لیکود و کارگر یک بار در دهه ۱۹۸۰ چنین فرمولی را به اجرا درآورده بودند. با این حال، مشخص نیست که آیا با توجه به وعدههای پیشین گانتز، وی حاضر خواهد شد به چنین فرمولی با نتانیاهو تن دهد یا خیر. این امر میتواند به نوبه خود به ایجاد انشقاق در داخل حزب آبی و سفید منجر شود؛ امری که تشکیل دولت جدید در سرزمینهای اشغالی را بیش از پیش دشوار خواهد ساخت.