چهارمین شورای شهر تهران وضرورت های پیش رو

انتخابات چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران در حالی برگزار می شود که ابر شهر تهران که به عنوان یکی از شهرهای بزرگ جهان با مساحت بیش از 700 کیلومتر مربع وجمعیتی فراتر از 7میلیون نفر.به عنوان پایتخت یکی از تاثیر گذارترین مراکز کشورهای جهان با موضوعات مهمی روبرو می باشد درآغازشاید بد نباشد نگاهی کوتاه به تهران از فراز ارتفاعات آن داشته باشیم؛ از جمله ارتفاعات که در شمال آن قله توچال به ارتفاع ۳۹۳۳ متر مشاهده می‌گردد. همچنین، کوه‌هایی چون دماوند شمیرانات و امامزاده داوود در اطراف آن اقلیم این بخش را تحت تأثیر قرار می‌دهند. منابع آب فیزیکی نیز از فاکتورهای مهم در شکل‌گیری اقلیم تهران است. از جمله این منابع می‌توان رودخانه جاجرود و کرج و سدهایی چون امیرکبیر، لتیان و لار را نام برد. عامل و فاکتور دیگری که می‌توان از آن نام برد دشت است. به استنثاء نواحی شمالی استان که به دلیل واقع شدن در کوهپایه‌های البرز اندکی معتدل و مرطوب است. بقیه نقاط دارای تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل و گاهی سرد می‌باشد که نشانه و خصوصیت مناطق دشتی را نشان می دهد. برای مشخصه‌های کلی آب و هوای تهران، می‌توان به آمار و ارقام زیر رجوع کرد. طی یک دوره ۳۰ ساله، متوسط میزان بارندگی سالانه آن ۲۲۰ میلیمتر و میزان بارندگی سالانه آن بین ۲۰۰ الی ۴۰۰ میلیمتر گزارش گردیده است. به علت وسعت و ارتفاعات تهران، سه ایستگاه سینوپتیک در محله آباد و شمیران و ژئوفیزیک، وظیفه ثبت و درج دمای هوای شهر تهران را به عهده دارند که از سال ۱۳۳۰ ، ( طی یک دوره ۴۵ ساله ) حداکثر دمای هوای تهران ۴۳+ درجه و حداقل ۱۵- درجه سانتیگراد اعلام شده است. به این ترتیب تهران دارای تابستان گرم به ویژه در مناطق جنوب و مرکز شهر و هوای معتدل در شمال شهر می‌باشد. در زمستان نیز مرکز شهر تهران معتدل است ولی بخش‌های شمالی شهر سرد است و دما بازها به زیر صفر می‌رسد. تهران در فصول سرد سال تحت تأثیر سیستم‌های پرفشار شمالی (سیبری) قرار گرفته و دارای زمستان سرد و خشک و عموماً آلوده است و در ماه های گرم سال متأثر از سیستم‌های کم فشار حرارتی کویر مرکزی واقع شده و دارای تابستانی گرم و خشک است. بیشترین مقدار بارندگی ماهیانه درطی دوره آماری تهران برابر ۹/۳۸ میلیمتر در اسفندماه و کمترین بارندگی به مقدار یک میلیمتر در شهریور ماه اتفاق افتاده است. متوسط سالیانه رطوبت نسبی هوا در تهران ۴۰ درصد و در شمیرانات ۴۶ درصد می‌باشد. جهت وزش باد غالب در تهران غربی (۲۷۰ درجه) و متوسط سرعت وزش باد ۵/۵ متر بر ثانیه است. نسیمی از دره‌های خنک کوهستان شمال در شب (بادکوه) و از بیابان‌های جنوب در روز (باد دشت) به طور آهسته هر شبانه‌روز در شهر تهران می وزد.
طول و عرض جغرافیایی
شهر تهران از نظر جغرافیایی در ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقه طول خاوری و ۳۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۴ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است.
ارتفاع
و ارتفاع کنونی تهران از سطح دریا در حدود ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متر است. در میدان تجریش ارتفاع حدود ۱۳۰۰ متر و در میدان راه‌آهن ۱۱۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می‌باشد. لازم ذکر است که این اختلاف سطح به علت گستردگی و وسعت زیاد این شهر می‌باشد.
شیب زمین
از شمال به جنوب در دامنه کوهستان شمیرانات ۱۰ % تا ۱۵ % از تجریش تا تپه‌های عباس‌آباد با شیب متوسط ۳ % تا ۵ % از عباس‌آباد تا خیابان انقلاب ۲ % و از مرکز شهر تهران تا کناره ۱ % است.

در ادامه نوشتاربرخی موضوعات کنونی تهران در پی می آید:
1.انبوهی جمعیت
شهر تهران تا قبل از بنیان‌گذاری سلسلهٔ قاجار و برگزیده‌شدن به عنوان پایتخت ایران، شهری کوچک بود. اما از آن زمان به بعد، رو به پیشرفت نهاد و در اواسط دورهٔ قاجار به بزرگ‌ترین شهر ایران تبدیل شد. بر اساس نخستین سرشماری رسمی که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر با ۱٬۵۶۰٬۹۳۴ نفر جمعیت، پرجمعیت ‌ترین شهر ایران بوده‌است. همچنین بر اساس سرشماری رسمی که در سال ۱۳۸۵ انجام گرفت، جمعیت تهران، ۷٬۷۰۵٬۰۳۶ نفر بوده‌است که در سرشماری اخیرنیز تغییر داشته است.
2. آمدوشد(ترافیک)
براساس هدفگزاری شهرداری تهران در حوزه حمل ونقل شهری وترافیک راهبرد زیر متصور است:

که شورامی تواند در تسهیل اهداف کارشناسی آن نیز زمینه سازی نماید.
3.آلودگی هوا
راهبردهای کنترلی از دیدگاه کمیته محیط زیست شورای کنونی به این شرح است:
1. کاهش انتشار آلاینده ها از منابع ثابت و متحرک
2. توسعه و اجرای برنامه های مدیریت کیفیت هوای شهر تهران با تاکید بر:
• توسعه حمل و نقل عمومی
• بهبود و کنترل مدیریت ترافیک
• اصلاح، جایگزینی و استانداردسازی انواع سوخت
• توسعه سیستمهای پاک، کم مصرف و برقی (خودروها و موتورسیکلت ها)
• ساماندهی استقرار صنایع و خروج صنایع آلاینده از تهران
• به روزرسانی استانداردها و نظارت فعالیت ها در مراحل تولید
3. گسترش اطلاعات کیفی هوا و آگاهی عمومی به منظور اشاعه الگوهای دوستدار محیط زیست و آموزش به منظور اصلاح شیوه زندگی
بدیهی است موضوع آلودگی دامنه ای فراتر از این نگاه دارد که در موضوع آلودگی هوای تهران به طور مشروح این قلم راهکارهای خودرا قبلا در فضای کارشناسی ورسانه ای ارائه نموده است.

4.ریزگردها
موضوع ریزگردها بحثی است که ریشه های آن را عمدتا باید درخارج از تهران بلکه خارج از مرزهای میهن عزیز ما جستجو نمود که نقش پی گیری دقیق کنوانسیون مربوط واجرای آن می تواند تنفسی راحت را برای تهرانیان فراهم آرد شرح موضوع در نوشتار” ریزگردی دگر آمد چه کنیم “آمده است
6.تامین منابع پایدار انرژی
اولویت به انرژی های پاک وتجدیدپذیر وحفظ منابع آب و… برای مطالعه بیشتر می توان به نوشتار انرژی پاک چاره آلودگی هوای تهران رجوع نمود.
7.توسعه فضای سبز
فضای سبز ریه اصلی تهران است که در توسعه آن کسی را شکی نیست
8.گسترش فضای کتابخانه ای
بی گمان گفتار معروف کتابخانه به جای زندان واعتیاد خود بیانگر اهمیت ترویج این فرهنگ است
9.برنامه ریزی فراغت
یکی از مصادیق شبکه تلویزیونی تهران است که می باید همسو بامنویات شهر وشهروندان ونمایندگان مردم در شورای شهر باشد که می تواند نقش بهتری دراین زمینه داشته باشد اگرچه دربسیاری از موارد موفق عمل نموده است به عنوان مثالی از درونسازمان صداو سیما می توان به تولید برنامه هایی با مخاطب حداکثری مانند لیگ تلویزیونی نشان برتر که از شبکه 2 پخش می شداشاره نمود که همزمان درجذب مخاطب وآموزش عمومی وتفریح وپرکردن اوقات فراغت برنامه ای موفق به شمار می آمد.
10 .زمینه سازی اشتغال پایدار
توسعه بنگاه های اقتصادی،گردشگری وبه ویژه خدمات وخلق بازارها وزمینه های جدیدکاری نقش موثری دراین زمینه دارد.
11.طرح جامع شهر تهران

با عنايت به اينكه يكي از اولويت هاي مهم تهران تاكيد بر تحقق طرح جامع مي باشد،‌ لذا تطبيق طرح هاي تفصيلي با طرح جامع و استقرار طرح هاي تفصيلي در سيستم يكپارچه شهرسازي و نيز اجراي ضوابط شهرسازي مبتني بر طرح جامع از اهميت خاصي برخوردار است.
تحقق چشم انداز توسعه شهر تهران در طرح جامع كه شهري با اصالت و هويت ايراني اسلامي ،‌دانش پايه و هوشمند،‌سرسبز و زيبا و شاداب با فضاهاي عمومي گسترده و متنوع ،‌امن و مقاوم ،‌پايدار و منسجم با ساختاري مناسب براي سكونت ،‌فعاليت و فراغت را نويد مي دهد مي بايست محور همه برنامه ها و اقدامات شهرداري تهران قرار گيرد.

(شورايعالي شهرسازي و معماري ايران در جلسه مورخ 05/09/1386 خود و به دنبال 27 جلسه بحث و بررسي، که از تاريخ 15/11/1385 لغايت 21/08/1386، با دستور کار بررسي و تصويب طرح جامع جديد شهر تهران برگزار شده بود، سرانجام “طرح راهبردي – ساختاري (جامع) جديد شهر تهران – 1385 را، که تقريباً به طور همزمان در شوراي اسلامي شهر تهران، جلسات مشترک کارگروه شهرسازي و معماري شوراي توسعه و برنامه ريزي استان تهران و کميته فني شورايعالي، و سپس در شوراي توسعه و برنامه ريزي استان و کميته فني شورايعالي شهرسازي و معماري ايران، پس از بررسي هاي لازم تأييد و به شورايعالي ارائه شده بود، مورد تصويب نهائي قرار داد)
12.محیط زیست شهری
كلان‌شهر تهران حدود يك چهارم جمعيت ايران را در خود جاي داده كه اين امر خود منجر به گسترش و شدت فشارهاي وارده بر محيط‌زيست و در نتيجه به بروز انواع آلودگي‌هاي زيست‌محيطي، تخريب منابع و كاهش فضاهاي طبيعي و در پي آن افزايش نياز شهروندان تهراني به محيط‌زيستي سالم و در نتيجه افزايش انتظارات آنان از مديران و برنامه‌ريزان شهري در كلان‌شهر تهران شده است. ستاد محيط‌زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران در سال 1382 با نام ستاد محيط‌زيست و انرژي و با هدف ساماندهي فعاليتهاي مرتبط با مسايل زيست‌محيطي در پنج كارگروه آب و فاضلاب، انرژي، مواد زائد جامد، آلودگي هوا و سيستم‌هاي اطلاعاتي آغاز به كار نمود

گروههاي كاري ستاد محيط ‌زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران و رئوس وظايف آنها:
1. گروه آب و فاضلاب
گروه آب و فاضلاب در جهت شناسايي و رفع معضلات محيط‌زيستي مرتبط با آب و فاضلاب شهر تهران و همچنين ارتقاء شاخص‌هاي زيست‌محيطي منابع آب و شبكه آب و فاضلاب فعاليت دارد. محور فعاليت اين گروه با توجه به مشكلات مختلف در زمينه آب و فاضلاب شهر تهران (بالا بودن تراز آب زيرزميني در برخي از نقاط و پايين بودن در نقاط ديگر، عدم استفاده از آب، نبودن شبكه فاضلاب، عدم ساماندهي مسيل‌ها و قنوات و مخاطرات مختلف آنها براي شهر) در سه زمينه قنوات، آبهاي سطحي و منابع آبي شهر مي‌باشد.
2. گروه آلودگي هوا
هدف از تشكيل اين گروه مطالعات در زمينه آلودگي هواي شهر تهران با درنظر گرفتن فناوريهاي نوين پايش آلودگي هوا (از قبيل داده‌هاي ماهواره‌اي غلظت آلاينده‌ها و آناليز مكاني توزيع منبع آلاينده) بوده است. محورهاي تحقيقاتي اين گروه با توجه به طرح جامع كاهش آلودگي هوا، شامل منابع ثابت (تاسيسات صنعتي، پاركينگهاي اتوبوسهاي شهري) و متحرك آلاينده ‌(حمل و نقل عمومي، روشهاي كنترل نشت آلاينده‌ها، روشهاي گسترش فضاي سبز، پايش آلودگي هوا و آموزش و اطلاع‌رساني جمعي) مي‌باشد.

3. گروه آموزش
اين گروه با هدف ارتقاء سطح فرهنگ و توانمندي شهروندان در راستاي زندگي سالم و ارتقاء كيفيت محيط‌زيست شهري تشكيل گرديد. ارائه طرحهاي آموزشي براي گروههاي سني مختلف، ارتباط با گروههاي مردمي و تشكلهاي غيردولتي، برنامه‌ريزي و برگزاري كارگاههاي آموزشي، همايشها و سمينارهاي مرتبط با موضوعات زيست‌محيطي و معضلات موجود در شهر تهران از وظايف اين گروه مي‌باشد.

4. گروه انرژي
مديريت مناسب و اجراي طرحهاي موثر به منظور بهينه‌سازي توزيع و مصرف انرژي كه شهرداري تهران در جايگاه مديريت شهري داراي اختياراتي در اين حوزه است، دستاوردهاي اقتصادي و زيست‌محيطي عظيم و ارزشمندي را براي كلان‌شهر تهران به ارمغان خواهد آورد. مطالعات مكانيابي توسعه شبكه CNG در شهر تهران و تدوين برنامه اجرايي و نظارت بر اجراي مقررات مبحث 19 مقررات ملي ساختمان(عايقكاري حرارتي) دو محور اصلي فعاليت گروه مي‌باشد.

5. گروه مديريت محيط‌ زيست
این گروه با توجه به اهداف ذیل تشكيل گرديد:
– ايجاد سيستم مديريت محيط‌زيست (ايزو 14001) در كل شهرداري تهران اعم از مناطق، سازمانها و شركتها.
– نهادينه نمودن ملاحظات محيط‌زيستي در پروژه‌هاي عمراني شهرداري تهران.
– شناسايي و بررسي قوانين و مقررات محيط‌زيستي مرتبط با مديريت شهر تهران.

6. گروه مواد زائد جامد
اين گروه در زمينه مديريت مواد زائد جامد و تفكيك زباله‌هاي تر و خشك و ارائه راهكارهاي صحيح در برآورد اهداف توسعه پايدار، انجام مطالعات علمي در جهت برنامه‌ريزي و مديريت صحيح زائدات جامد شهر تهران، با هدف بهبود وضعيت موجود و ارتقاء كارايي سيستم كنوني مديريت مواد زائد جامد شهر تهران با همكاري نهادهاي موظف در اين مجموعه فعاليت مي‌نمايد
13.زلزله احتمالی
بی شک تاکنون گریزی از دست زلزله ویا حتی پیش بینی هنگام آن برای بشر روی ننموده است اما نقش مهم هدایتگری شورای چهارم شهر تهران درزمینه مقاوم سازی تهران واصلاح بافت های فرسوده ض رورتی انکار ناپذیر می نماید
این شهر بر روی خط زلزله قرار دارد و احتمال وقوع زلزله در آن بسیار می‌باشد شهر تهران از نظر زمین لرزه جزء مناطق پرزیان (۸ تا ۱۰ درجه مرکالی) بشمار می‌آیدکه پرداختن به این موضوع مجال دیگری می طلبد که حقیر در نوشتاری با عنوان زلزله تهران که در اینترنت می توان یافت پیشتر به تشریح آن پرداخته ام.
نتیجه:
بی شک آنگونه که از اصول 7و101و102و103و106قانون اساسی وسایر قوانین عادی وآئین نامه های23 گانه آن برمی آید
نمایندگی مردم تهران به ویژه در شرائط پیش روی ومقتضیاتی که به اجمال دربالا اشاره شد مسوولیتی خطیر وگرانسنگ است ونیاز به نیروهایی جوان وخلاق واندیشه محوروپرتوان دارد.
درپایان با ارج نهادن به تلاش شوراهای پیشین وشهرداری ودیگر تلاشگران مدیریت شهری تهران امیدآن دارم تا نتیجه حضور وانتخاب اندیشمندانه مردم تهران را شهری آبادتر با قابلیت زندگی شادوپویاوسالم به تصویر کشد.
منبع:
سایت شورای شهر وشهرداری تهران
vajirami@yahoo.co.uk
مهندس رامین امینی زارع