روند کاهشی آلودگی هوا در تهران و ۷ شهر دیگر

به گزارش ایسنا علی سلاجقه مراسم روز ملی هوای پاک که امروز با حضور محمد مخبر –  معاون اول رییس جمهوری – در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، با اشاره به اولویت‌های اجرایی دولت سیزدهم خاطرنشان کرد: دو مبحث زنان و محیط زیست برای دولت سیزدهم اهمیت فراوانی دارد. هوا به‌ویژه در کلانشهرهای کشور شرایط مناسبی ندارد اما خوشبختانه در حال بهتر شدن است.
وی در ادامه گفت: ما در تهران و هفت شهر کشور روند کاهشی آلودگی هوا را داشتیم. سال گذشته ۹ روز ناسالم آلودگی هوا در تهران گزارش شد و امسال این عدد به شش روز رسیده و تقلیل یافته است البته شرایط شهرهای اراک و کرج مناسب نیست که با کنترل تراکم صنایع فعال در این دو شهر مشکل آلودگی آن‌ها برطرف خواهد شد.
سلاجقه ضمن اشاره به همکاری مثبت وزارت کشور برای حل معضل آلودگی هوا گفت: از سال ۷۶ که ۲۹ دی ماه به عنوان روز هوای پاک شناخته شد، تاکنون این مسئله با این میزان حساسیت روبه رو نبوده است. روز ملی هوای پاک آلوده‌ترین روز سال  ۷۴ بود که پس از آن به این نام شناخته شد. خوشبختانه وزارت کشور به عنوان دستگاه هماهنگ‌کننده جلسات خوبی برگزار کرده است و دستگاه‌های مربوطه نیز در آن حضور داشتند. در این جلسات ۶۲ حکم بر اساس فرد یا نهاد مجری، زمان و ظرفیت مالی طرح‌ها صادر شد و امیدواریم که عملیاتی شود.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر عزم جدی دولت سیزدهم برای حل مشکل آلودگی هوا اظهار کرد: خوشبختانه دولت سیزدهم با عزم عملیاتی وارد این مسئله شده است و با این عزم ما به سوی ترمیم سقفی خواهیم رفت که با آلودگی هوا به آن صدمه زده‌ایم. در این مسیر وزارت صنعت،معدن و تجارت، وزارت نفت، وزارت نیرو و شهرداری‌ها کنار سازمان حفاظت محیط زیست هستند و به آن کمک خواهند کرد.
بسیاری از مواد قانون هوای پاک قابلیت اجرا ندارند
به گزارش ایسنا  مسعود تجریشی – معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست – ضمن اشاره به اهمیت حل معضل آلودگی هوا گفت: هوایی پاک، حقی عامه و متعلق به همه مردم است.
وی افزود: عزم دولت حل معضل چند دهه‌ای آلودگی هواست. این یک حق عامه است. دستگاه‌های اجرایی باید پاسخگوی این تقاضا باشند. وضعیت آلودگی هوا در شهر تهران به گونه‌ای بوده که در سال جاری شش روز هوای ناسالم داشتیم و می‌توان گفت وضعیت نه بهتر و نه بدتر شده است. شهری مانند شیراز در برهه‌ای از زمان هوای ناسالم داشت اما سال پیش و دوسال قبل وضعیت کیفیت هوای این شهر خوب بوده است‌.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: وضعیت هوای برخی از شهرها در این سال‌ها بدتر شده اما وضعیت اهواز  تغییر محسوسی نداشته است. آلودگی هوا در شهرهای اراک و کرج بهتر نشده است بنابراین باید اقداماتی برای رفع آن صورت بگیرد چراکه مردم مطالبه‌گر هستند.
تجریشی ضمن اشاره به وضعیت ناوگان حمل و نقل عمومی کشور و تاثیر آن بر آلودگی هوا گفت: یک سال به عمر ناوگان ما افزوده و میزان انتشار آلاینده آن‌ها بیشتر شده است. با تصمیم دیوان عدالت اداری حذف ناوگان فرسوده کنار گذاشته شده است و برای ناوگان فرسوده محدودیت در نظر گرفته می‌شود.
وی با اشاره به کلیت قانون هوای پاک اظهار کرد: مهمترین نکته درباره این قانون قابلیت اجرای آن است. این قانون، قانون مترقی و خوبیست و ما موظفیم که آن را اجرا کنیم اما باید قابلیت اجرا داشته باشد. متاسفانه بسیاری از مواد این قانون قابلیت اجرا ندارد.
تجریشی درباره ایرادات این قانون گفت: قانون هوای پاک در شرایط عادی و با فرض نبودن محدودیت‌هایی مانند تحریم نوشته شد همچنین زمانبندی و هدفگذاری مشخصی در این قانون دیده نمی‌شود علاوه بر این منابع مالی این قانون مشخص نیست و این باعث شده است دستاوردهای این قانون محقق نشود.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر وظایف سازمان حفاظت محیط زیست در اجرای قانون هوای پاک اظهارکرد: وظیفه سازمان محیط زیست مشخص کردن ضوابط است و آن را انجام داده است. وظایفی همچون پایش توسط سازمان به انجام رسیده است.
وی با اشاره به محدودیت‌های موجود در اجرای این قانون توسط نهادهای مسئول گفت: وظایف اجرایی که به دوش نهادهای دیگر است، به دلایلی انجام نشده است‌. برای مثال توان مالی اجرای طرح تعویض و استاندارد سازی گازوئیل درسه سال وجود ندارد. در زمان تصویب قانون گفته می‌شد که این طرح در صورت تامین منابع مالی انجام می‌شود که این مهم محقق نشد همچنین ما به توان فنی کشور مانند ظرفیت‌های کارخانه، خودروساز و تکنولوژی کشور توجه نکردیم.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه مقبولیت کافی برای اجرای برخی مواد قانون هوای پاک وجود ندارد،اظهارکرد: برای مثال در سال گذشته تغییر استانداردهای ازن در پی تغییر استانداردهای ازن ای پی ای ایالات متحده انجام و محدودیت‌ها سخت‌تر شد. این موضوع سبب افزایش تعداد روزهای ناسالم ما شد و این موضوع را اثبات کرد که نباید بدون توجه به استانداردهای داخلی سیاست‌های خود را تغییر دهیم.
وی ضمن تاکید بر ویژگی‌های متفاوت شهرهای درگیر آلودگی کشورتاکید کرد: مشکل ازن و آلودگی هوا با انجام اقداماتی حل می‌شود که در شهرهای مختلف متفاوت است. ما نباید در مسئله ذرات معلق تابع دنیا شویم چراکه کشور ما غبارخیز است. برای مثال شهر چابهار علی رغم نبودن فعالیت شدید صنعتی بعضا میزان آلودگی بالایی دارد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست درباره سامانه پایش عملکرد دستگاه‌ها اظهار کرد: وظیفه سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی است. سازمان باید روند پیشرفت، چالش‌های پیش رو و برنامه‌های دستگاه مربوطه را پایش کند. به منظور این کار سامانه‌ای طراحی شد که در ابتدا مورد قبول دستگاه‌ها نبود اما هم‌اکنون همه نهادهای مربوطه از آن استفاده می‌کنند.
تجریشی با اشاره به همکاری سازمان و نهادهای علمی و دانشگاهی گفت: راهکار بهبود وضعیت هوای ۹ کلانشهر به وسیله کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر که سازمان حفاظت محیط زیست با آن‌ها قرارداد امضا کرده در دبیرخانه اصلی این کنسرسیوم در تهران تبیین شده است.این راهکارها بر اساس اصول روش شناسی و داده‌های پایگاه‌های اطلاعاتی مشخص شده‌اند.
وی با اشاره به تاثیرات منفی آلاینده‌ ناکس گفت: واکنش‌های ثانویه ناکس، ازن و ذرات معلق ایجاد می‌کند و سبب می‌شود تا هوا به ظاهر مشکلی نداشته باشد اما خطرناک است. عمده فعالیت‌ها برای رفع این مشکل با هماهنگی وزارت کشور انجام شده است. دو جلسه با استاندار و شهردار تهران برگزار و مقرر شد که وزارت کشور به عنوان نهاد اجرایی وارد اجرای قانون هوای پاک شود. در این جلسه  ۶۲ بند برای  کنترل آلودگی هوا تعیین شد که ۲۷ بند به‌طور مستقیم مربوط به منابع متحرک است. در این جلسات مقرر شد که قرارگاهی ایجاد شود تا وزارت کشور نیاز های این طرح را تامین کند . این سند با کمک سازمان برنامه و بودجه به برنامه مالی  نیز تبدیل شده است.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به منابع ثابت آلاینده هوا گفت: درباره منابع ثابت هم سامانه جامعی طراحی و ۱۶۰ هزار صنعت، خدمت و معدن در آن ثبت شده‌اند. برای تک تک استان‌ها پوشه طراحی و با کمک صندوق ملی ۲۰ نوع فعالیت برای کاهش آلودگی مشخص شده است همچنین با ۱۲ دانشگاه برای مشخص کردن این فعالیت‌ها قرارداد بسته شده است.
تجریشی در پایان ضمن تشریح فعالیت‌های اجرایی سازمان حفاظت محیط زیست اظهارکرد: ما به صنایع کمک می‌کنیم تا آلودگی هوای ناشی از فعالیت‌های خود  را رفع کنند و این طرح نیز با کمک کنسرسیوم دانشگاه‌های برتر انجام می‌شود. از دیگر اقدامات ما تهیه سیاهه انتشار آلاینده‌ها، ارائه طرح کاهش آلایندگی ۱۳ دانشگاه برای ۹ شهر و ارائه سناریوهای کاهش آلودگی در دو سطح بوده است همچنین جلوگیری از ورود ۱۲ هزار موتور کاربراتوری به خیابان‌ها در دستور کار بود که متاسفانه محقق نشد. به‌روزرسانی حدود مجاز آلایندگی، ۱۲۰ مدل‌سازی برای آلودگی هوا در سازمان حفاظت محیط زیست و طراحی سامانه معاینه فنی موتورخانه‌ها و سیستم‌های احتراقی بر اساس ماده ۱۷ قانون هوای پاک نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته در سازمان حفاظت محیط زیست بوده است.