سه فرضیه درباره فرجام یک تقابل دولت و مجلس/ از «لابی» تا «نمایشی» بودن استیضاح فاطمی امین

هنوز عمر کابینه ابراهیم رئیسی به ۴ ما نرسیده بود که نارضایتی های بهارستان از وزرا رنگ و بوی جدیدی به خود گرفت و هر چند وقت یکبار نام یکی از وزرا برای استیضاح مطرح می شد. از احسان خاندوزی تا بهرام عین اللهی، از حجت الله عبدالملکی وزیر مستعفی کار تا سیدرضا فاطمی امین.

زدوبندهای پشت پرده برای فرار فاطمی امین از استیضاح | شرط نماینده مخالف وزیر صمت برای پس گرفتن امضا

اما با وجود نارضایتی ها مجلس از عملکرد وزرا، آنان تا به امروز که استیضاح وزیر صمت اعلام وصول شده است، به دولت فرصت دادند و به استفاده از ابزارهای نظارتی چون سوال و تذکر بسنده کردند.

هرچه برخی نمایندگان نشان می دهند که در استیضاح جدی هستند اما دولت بیشتر سعی می کند تا آن را راضی کرده تا از استیضاح وزیر صمت عقب نشینی کنند.

اما چند فرضیه درباره استیضاح فاطمی امین و جستن او از رأی مثبت نمایندگان به این تصمیم وجود دارد؛

فرضیه اول؛ لابی پشت پرده دولت با بهارستانی‌ها

در حالی که سیدجواد حسینی کیا، نائب رئیس کمیسیون صنایع و معاون مجلس، خبر داده بود طرح استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت با ۳۶ امضا به کمیسیون صنایع و معادن ارجاع شده است و این موضوع در دستور سه شنبه هفته آینده این کمیسیون با حضور وزیر صمت قرار دارد؛ سید محمد حسینی، معاون پارلمانی دولت، درباره استیضاح وزیر صمت به مهر گفت:« بحث استیضاح ایشان از مدت‌ها قبل مطرح بود. تعدادی از نمایندگان امضاهایشان را پس گرفتند. ولی پس از اینکه در جلسه هیات رئیسه اعلام و به کمیسیون مربوطه ارجاع داده شد، در روز دوشنبه امضاهای دیگری گرفته شد. این حق نمایندگان است که می‌توانند امضاها را افزایش بدهند. طبق آن چیزی که دیروز در مجلس به ما داده شد، ۳۶ نفر امضا کرده بودند. تاکنون ۲۰ نفر امضایشان را پس گرفتند. امیدواریم در جلسه کمیسیون تعداد امضاها به کمتر از ۱۰ نفر کاهش یابد و استیضاح مطرح نشود. البته اگر ۱۰ نفر امضا کنند و بیشتر باشد، استیضاح می‌تواند مطرح شود.»

حرف های معاون پارلمانی رئیسی نشان از لابی دولت با مجلس دارد. این اتفاق مسبوق به سابقه بوده و همیشه در ادوار پارلمان نیز وجود داشته که وزیر زیر تیغ استیضاح با دادن برخی وعده ها درباره حوزه های انتخابیه استیضاح را منتفی کند. اینبار نیز به نظر می رسد وزیر صمت با دادن وعده هایی به نمایندگان در تلاش برای فرار از استیضاح است تا همچنان سکاندار وزارت صمت باقی بماند.

البته جلال رشیدی کوچی که از مخالفان وزیر صمت است نظر دیگری دارد و درباره لابی دولت با نمایندگان برای عدم اسیتضاح وزیر صمت به قرن نو گفت:« من این را نمی گویم. ممکن است من جلال رشیدی کوچی درباره خودرو از وزیر صمت انتقاد دارم، اگر آقای وزیر این مشکل را حل کند و واردات خودرو انجام شود، من امضای خود را پس بگیرم چرا که دیگر دلیلی بر استیضاح نیست. ممکن است برخی نمایندگان نیز همین دید را نسبت به استیضاح آقای فاطمی امین داشته باشند که لزوما به معنای لابی کردن نیست.»

فرضیه دوم؛ جلوگیری از تقابل مجلس و دولت

هر چند که لابی کردن دولت با نمایندگان چندان دور از ذهن نیست و همیشه وجود داشته اما فرضیه دیگری نیز وجود دارد که وزیر صمت بتواند از استیضاح بگریزد. دولت رئیسی در عمر چند ماهه خود یکی از مهم ترین وزرای اقتصادی خود را از کابینه خارج کرده است. بر همین اساس ممکن است مجلس یازدهم برای دادن فرصت بیشتر به دولت و جلوگیری از تقابل دو قوه مجریه و مقننه، بخواهد استیضاح فاطمی امین را مسکوت نگه دارد.

فرضیه سوم؛ استیضاح فاطمی‌امین نمایش پارلمان‌نشین‌ها است؟

تصور می شد مجلس و دولتی که از دل صندوق های بی رمق و به نفع جریان اصولگرا شکل گرفته اند، به دلیل همسو بودن از همراهی بیشتری برخوردار بوده و جدال کمتری را بین آنان شاهد باشیم. با این حال تنها دو یا سه ماه بعد از روی کار آمدن کابینه رئیسی بود که برخی مجلسی ها بنای مخالفت و نارضایتی از وزرا را گذاشته، چه در صحن علنی مجلس و چه در توئیتر به وزرا تذکر داده و انتقاد می کردند.

حال چند روز طلایی برای دولت بیشتر باقی نمانده تا ببیند آیا دومین وزیر هم از کابینه خارج می شود یا خیر، برخی از کارشناسان معتقدند که وزیر صمت استیضاح نمی شود و این ماجرا بیشتر در قالب بازی و نمایش از سوی نمایندگان است تا مجلسی ها نشان دهند همراهی کامل با دولت را ندارند.

باید تا سه شنبه هفته آینده صبر کرد تا مشخص شود وزیر صمت می تواند در جلسه با استیضاح کنندگان آنان را قانع کرد یا استیضاح او به صحن آمده و رأی می آورد و آقای وزیر مجبور به ترک وزارت صمت می شود