گاردین: اعدام اکبری استیصال انگلیس در برابر ایران را به رخ کشاند
مهر نوشت: یک روزنامه انگلیسی در مطلبی با اشاره به اعدام جاسوس انگلیس در تهران، موضع گیری دولت لندن در برابر این اقدام را سراسر ضعف دانست
روزنامه انگلیسی گاردین در مطلبی به بهانه اعدام «علیرضا اکبری» جاسوس این کشور در ایران، هم موضع سراسر استیصال دولتمردان این کشور در برابر این اقدام را به نقد میکشد و هم به تاریخچه پر افت و خیز روابط دو کشور و نیز رویکرد خصمانه و پر ابهام انگلیسیها در قبال ایران در طول سالیان گذشته میپردازد.
سایمون تیسدال، تحلیلگر انگلیسی در ابتدای مطلب خود با عنوان «با اعدام علیرضا اکبری، انگلیس در برابر تهران مستاصل و ناتوان شده است»، روابط میان لندن و تهران را دارای پیشینهای پردردسر، آمیخته با اختلاف و البته درست نشدنی میداند. اختلافاتی که ریشه آن به جنگ بر سر امپراتوری قرن هجدهم میان انگلیس، فرانسه ناپلئونی و روسیه تزاری برمی گردد جایی که این سه کشور برای اشغال و تسلط غیر قانونی بر ایران با هم در تخاصم بودند.
نویسنده این مطلب یادآور میشود که ایرانیها خاطرات فراوان اقدامات انگلیس را در ذهن خود دارند و تا به امروز نقش این کشور را در بسیاری از مشکلاتی که از آن دوران تجربه کردند، همچنان پر رنگ میدانند.
نویسنده مطلب گاردین، تجاوز انگلیس به ایران در سال ۱۹۴۱ را با هدف محدود کردن کنترل نازیها و حفاظت از میادین نفتی شرکت آنگلو-پرژین توجیه میکند.تسیدال صریحاً عنوان میکند که دولت انگلیس از روند مداخله جویی خود در امور داخلی ایران دست برنداشت و و در سال ۱۹۵۳ بار دیگر در پی اهداف خود در طراحی یک کودتای علیه دولت وقت ایران (دولت دکتر مصدق) با آمریکا همدست شد. هدف این بار سرنگونی دولت منتخب دکتر مصدق و کمک به ابقای حکومت خودکامه و طرفدار غرب محمدرضا پهلوی بود. البته این هدف نیز با نقشههای شوم دولت انگلیس و همراهی وابستگان آنها در ایران محقق شد.
نویسنده این مطلب یادآور میشود که بعد از آن در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) پیروزی انقلاب اسلامی ایران و اشغال سفارت آمریکا از سوی نیروهای انقلابی ایران، شکافی را میان دو کشور ایجاد کرد که هیچگاه به طور کامل برطرف نشد. از آن زمان تاکنون ایران و آمریکا روابط رسمی دیپلماتیک ندارند. گاردین مینویسد نیروهای انقلابی ایران، سفارت انگلیس در تهران را نمادی از قرنها توطئه انگلیس علیه کشورشان میدانند.
نویسنده این مطلب با برگشت به موضوع اعدام جاسوس دو تابعیتی انگلیس از سوی جمهوری اسلامی، درماندگی دولت لندن در برابر این اقدام قاطع تهران را یادآور میشود و مینویسد که تنها تصمیم پیش روی ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس و «جیمز کلورلی» وزیر خارجه این کشور در قبال خبر اعدام جاسوس «ام آی سیکس» این بود که سفیر انگلیس را از تهران فرابخوانند. موضوعی که از استیصال دولت انگلیس در برابر جمهوری اسلامی ایران حکایت داشت.
گاردین در ادامه مینویسد که استدلال وزارت خارجه انگلیس در طی این سالها برای باز نگه داشتن سفارت خود در تهران، این بوده است که بهتر است راههای ارتباطی باز بماند. موضوعی که میتواند به حمایت از نیروهای وابسته به انگلیس کمک کند، پرونده نازنین زاغری رتکلیف نمونه از این دست است.
این رسانه انگلیسی اذعان میکند که جمهوری اسلامی ایران در برابر اقدامات خصمانه غرب از جمله تحریمهای گسترده غیر قابل نفوذ نشان داده است. نویسنده گاردین متذکر میشود که خشم وزیر خارجه و نخست وزیر انگلیس در برابر اعدام اکبری به غیر قابل نفوذ بودن و تسلیم نشدن تهران در برابر خواستههای غرب بر میگردد و تنها میتواند به گسترش تنشها میان دو طرف بینجامد.
نویسنده این مطلب با یادآوری توسل وزیر خارجه انگلیس به ادبیات توهین آمیز در واکنش به اعدام جاسوس این کشور، مینویسد انگلیس به جای آنکه در برابر این اقدام قوی و مصمم به نظر آید، با این ادبیات ناتوانی خود را اثبات کرد؛ گاردین، با انتقاد از موضع گیری موید ضعف کلورلی، میگوید داگلاس هرد و لرد کارینگتون وزرای خارجه سابق حزب محافظه کار انگلیس تا این حد در برابر چنین اقداماتی از خود درماندگی و ناتوانی بروز نمیدادند.
در ادامه این مطلب ناتوانی دولت انگلیس در برابر جمهوری اسلامی بیش از پیش اذعان میشود. نویسنده گاردین در ادامه اقداماتی را بر میشمرد که در برابر اعدام اکبری از دست دولت لندن برمی آید. اقداماتی که نه چندان تازگی دارد و نه انتظار تأثیر چندانی از آنها میرود. نهایت کاری که از دست دولت لندن در برابر اقدام قاطع تهران بر میآید این است که روابط دیپلماتیک خود را با تهران تعلیق کند، دیپلماتهای ایرانی را دست کم برای مدتی به تهران برگرداند. به رویکرد تحریمی خود متوسل شود، علیه سپاه پاسداران جمهوری اسلامی اقدام کند و برای طرح شکایت دست به دامان سازمان ملل شود.
نویسنده این مطلب با طرح ادعاهای واهی در خصوص تهدیدات ایران علیه دموکراسی غربی، به نقطه ضعف دیگری از استعمار پیر اشاره میکند، اینکه انگلیس بدون همراهی آمریکا راه به جایی نمیبرد و باید زیر چتر حمایت واشنگتن در اندیشه چارهای برای تسکین درد ناشی از به بن بست خوردن یکی از طرحهای جاسوسی خود باشد.
گاردین در پایان مطلب خود متذکر میشود اگر انگلیس میخواهد موضع قاطع از خود نشان دهد و استیصال خود را در برابر تهران پنهان کند این امر مستلزم پیشقدم شدن آمریکا در این مسیر است. اما مشکل انگلیس این است که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نگرانیهای دیگری دارد و کوشش چندان به حرفهای دولت انگلیس بدهکار نیست.