امانت دار خوبی برای چوگان نبوده ایم

به گزارش عصر خبر حسین ردکا در آرمان نوشت:  چوگان را می‌توان اولین ورزش توپی جهان دانست. ورزشی دسته‌جمعی و باستانی که بر اساس اسناد تاریخی و اعلام فرهنگستان اسب انگلستان قدمت آن به سال 525 قبل از میلاد مسیح و البته براساس تاریخ‌نگاری ایران باستان به 600سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
برای نخستین بار در کارنامه اردشیر بابکان از چوگان نام برده شده و پس از آن تقریباً هیچ یک از شاعران و نویسندگان قدیم ایرانی را نمی‌توان یافت که به ترتیبی سخن از چوگان به میان نیاورده باشد. چوگان ورزشی محبوب در سطح جهان و به خصوص در شرق آسیا، انگلیس و آمریکای جنوبی است و حدود ۴۰ سال (۱۹۰۰ تا ۱۹۳۹ میلادی) در جمع ورزش‌های المپیک بود اما متاسفانه در ایران طرفدار چندانی ندارد.
سال‌ها پیش چین اولین کشوری بود که مدعی ثبت جهانی چوگان به نام خود شد. در آن زمان با تلاش‌های قابل تقدیر مرحوم دکتر احسان نراقی و دکتر میرفندرسکی و بازدید مسئولین یونسکو از زمین‌های چوگان اصفهان و شیراز چینی‌ها مجبور به بازپس گرفتن درخواست خود شدند و این قضیه منتفی شد.اعراب که هنوز بدنبال تغییر نام خلیج همیشه فارس هستند برای دومین بار روی این ورزش دست گذاشته و بدنبال ثبت ورزش چوگان به نام خود بودند.
اواسط سال 89 بود که کشور قطر مدعی شد ورزش باستانی چوگان متعلق به آنهاست. ادعای بدون محاسبات قطری‌ها نیز جالب بود چرا که قدمت ورزش چوگان از عمر کشورآنها بیشتر است البته این ادعا نیز با چند نامه و جلسه به جایی نرسید.
اما مهم‌ترین ادعایی که در مورد ثبت چوگان شده به کشور آذربایجان بر می‌گردد این سومین تلاش سایر کشورها در 11 سال اخیر برای بنام کردن این ورزش اصیل ایرانی است! آذربایجان روزگاری جزئی از کشور پهناور ایران بود که بعد از انعقاد قراردادهای گلستان و ترکمنچای جدا شد! با این توضیح طبیعی است که چوگان نیز در آن منطقه رواج داشته و اسناد و مدارکی احتمالی در این زمینه نیز وجود داشته باشد اما این دلیلی برای ثبت چوگان نمی‌شود.
طبیعی است وقتی آذربایجان در ثبت ساز تار و نظامی گنجوی به نام خود موفق بوده تلاش مضاعفی برای ثبت چوگان انجام دهد. شنیده شده یکی از مدارک آذری‌ها در اثبات ادعایشان وجود کلمه چوگان در اشعار نظامی است! درست زمانی که روزنامه‌نگاران جمهوری آذربایجان به کمک دولت خود آمده بودند تا از وجود نقش‌هایی از بازی چوگان روی ظروف کشف شده در حفاری باستان‌شناسی خود دفاع کنند، افرادی هم در ایران در سال 90 به نقش برجسته بهرام گور در تنگ چوگان حمله بردند و گرز بهرام را تخریب کردند تا یکی از سندهایی که تعلق بازی چوگان در 1700 سال پیش به ایران را اثبات می‌کرد، از بین برود.
لطفی که دوستان در دولت قبلی داشته‌اند این بوده که تنها ثبت ملی ورزش چوگان را انجام داده‌اند. البته کمیته ملی المپیک با ارسال نامه‌ای به IOC و OCA حمایت خود را از فدراسیون چوگان اعلام کرده و گفته است کشورهای دیگر نباید ادعایی درباره این رشته داشته باشند چرا که چوگان رشته‌ای ایرانی است اما این نوع اظهار نظر ره به جایی نمی‌برد و ادله و مدرک می‌خواهد.
اجلاس یونسکو جهت بررسی پرونده ادعائی کشور آذربایجان در تاریخ 11 الی 17 آذر ماه 92 در باکو برگزار می‌شود و باید با دستی پر حضور داشت باید قبول کنیم که امانتدار خوبی نبوده‌ایم و تلاش زیادی لازم است که مانند نوروز داشته‌هایمان را به نام دیگران نبینیم!